همشهری آنلاین_حسن حسن‌زاده: حضور معتادان و کارتن‌خواب‌ها در چند قدمی منازل مسکونی به‌ویژه در این روزهای کرونایی نگرانی‌های بسیاری برای ساکنان برخی از محله‌های منطقه ۳ به وجود آورده است. اگرچه بیتوته شبانه‌روزی آنها در حوالی میدان و بوستان نجم‌آبادی، پل میرداماد، بوستان آب و آتش و... گلایه اهالی این محله‌ها را در پی داشته است اما این روزها کلانتری ۱۰۳ گاندی و مرکز خدمات اجتماعی شهرداری منطقه اجرای طرح‌های مختلف جمع‌آوری، ساماندهی و انتقال کارتن‌خواب‌ها و معتادان متجاهر به گرمخانه‌ها را در دستور کار قرار داده‌اند. در گفت‌وگو با اهالی، شورایاران، مسئولان شهری و انتظامی به گوشه‌ای از این معضلات و طرح‌های مختلف جمع‌آوری و ساماندهی معتادان در منطقه ۳ پرداخته‌ایم.
کوچه‌های خلوت، بوستان‌های تاریک و ساختمان‌های متروکه برخی از محله‌های منطقه ۳ به مأمن مناسبی برای تجمع معتادان و کارتن‌خواب‌ها تبدیل شده‌است. معضل شب‌مردگی در محله‌های داودیه، امانیه، میرداماد و... نه تنها پیامدهای ترافیکی بسیاری برای این محله‌ها به همراه داشته، بلکه به بروز برخی آسیب‌ها و معضلات اجتماعی مثل شکل‌گیری پاتوق‌های متعدد کارتن‌خواب‌ها و معتادان دامن زده است.
«آرش ثمری نیک» رابط و عضو هیئت‌رئیسه شورایاری منطقه ۳ در این باره می‌گوید: «سکوت کوچه‌ها و خیابان‌ها بعد از تاریکی هوا و تعطیل شدن شرکت‌ها و اداره‌ها بستر مناسبی برای شکل‌گیری این پاتوق‌های پرخطر ایجاد می‌کند. بیتوته کارتن‌خواب‌ها در ساختمان‌های متروکه که در همسایگی منازل مسکونی قرار گرفته‌اند در برخی محله‌های منطقه مثل محله داودیه گلایه اهالی را به همراه داشته است. اگرچه با همکاری شهرداری و نیروی انتظامی برخی از این پاتوق‌ها مثل پاتوق کارتن‌خواب‌ها در ملک نیمه‌کاره میدان نیلوفر جمع‌آوری شد اما این معضل همچنان دامنگیر محله‌های مختلف منطقه است.»
این روزها ساکنان نزدیک بوستان نجم‌آبادی محله داودیه هم از تجمع معتادان و کارتن‌خواب‌ها در این بوستان گلایه دارند. «فرهاد نعیمی» از اهالی این محله می‌گوید: «بوستان نجم‌آبادی پاتوق ورزش صبحگاهی بانوان و سالمندان است.
متأسفانه در این بوستان و زوایای پنهان اطراف آن هم شاهد بیتوته کارتن‌خواب‌ها و بروز مشکلات متعدد برای اهالی محله هستیم.» فضای زیر پل‌ها، حاشیه‌بزرگراها و بوستان‌های جنگلی هم یکی دیگر از پاتوق‌های پردردسر کارتن‌خواب‌ها در منطقه ۳ به شمار می‌رود. ثمری نیک می‌گوید: «پاتوق معتادان و کارتن‌خواب‌ها در محدوده پل حقانی یکی از قدیمی‌ترین و مشکل‌سازترین پاتوق‌های منطقه بود که با ورود کلانتری جمع‌آوری شد اما باقیمانده آن افراد اکنون در اطراف بوستان آب و آتش، زیر پل همت، اطراف پل گاندی و تپه یاحسین پاتوق زده‌اند. اگرچه این پاتوق‌ها به بافت مسکونی نزدیک نیستند اما به دلیل مصرف علنی موادمخدر توسط این افراد به‌ویژه در بوستان جنگلی طالقانی آبستن خطراتی مثل آتش‌سوزی درختان و ایجاد مشکل برای گردشگران است.»
- اسکان کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌سرپناه
اگرچه پاتوق‌های پردردسر معتادان متجاهر و پرسه‌گاه و بیگاه کارتن‌خواب‌ها در نزدیکی منازل مسکونی و فضاهای بی‌دفاع شهری به‌ویژه در این روزهای کرونایی نگرانی‌های بیشتری برای اهالی به همراه دارد اما کارشناسان و مددکاران مرکز خدمات اجتماعی منطقه ۳ اقدامات ویژه‌ای برای شناسایی و ساماندهی افراد بی‌خانمان در دستور کار دارند.
«علیرضا سلیمانی» رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی شهرداری منطقه ۳ از راه‌اندازی گشت ویژه منطقه با حضور مددکار و مأمور حفاظت منطقه برای شناسایی این پاتوق‌ها می‌گوید: «با تشکیل ستاد منطقه‌ای طرح زمستان گرم، برنامه‌ریزی لازم برای ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی در فصل سرد انجام شده و کارشناسان نواحی و مددکاران منطقه با اطلاع‌رسانی در محله‌ها و جلب مشارکت شهروندان، علاوه بر تهیه نقشه پراکنش از حضور کارتن‌خواب‌ها، اقدامات لازم را برای ساماندهی این افراد و دیگر اقشار آسیب‌پذیر انجام می‌دهند. این طرح از اول آذر ماه شروع شده و در کنار ساماندهی کارتن‌خواب‌ها، کارهایی هم برای شناسایی اماکن بی‌دفاع شهری و بهسازی آنها انجام می‌شود.»
سلیمانی از ارائه خدمات ساماندهی به کارتن‌خواب‌ها و دیگر افراد بی‌سرپناه می‌گوید: «علاوه بر اقدامات منطقه، مددکاران سازمان خدمات اجتماعی هم با گشتزنی پهنه‌ای به جمع‌آوری و ساماندهی افراد بی‌سرپناه مشغول هستند. همچنین پیام‌های ارسالی شهروندان به سامانه ۱۳۷ با موضوع معرفی پاتوق‌ها یا تجمع کارتن‌خواب‌ها در یک نقطه مورد نظر به‌صورت متمرکز به سازمان خدمات اجتماعی ارسال می‌شود تا کارهای لازم برای ساماندهی این افراد توسط واحدهای گشتی انجام شود. با وجود این، ساماندهی افراد بی‌سرپناه، تنها به کارتن‌خواب‌ها محدود نمی‌شود. بلکه افراد در راه مانده و خانواده‌هایی که به هر دلیلی سرپناه خود را از دست داده و اثاثیه منزلشان در خیابان مانده است هم به‌صورت موقت اسکان داده می‌شوند.»
- بهاران در راه است
در شرایط ویژه کرونایی، علاوه بر فعالیت پررنگ‌تر کارشناسان و مددکاران مرکز خدمات اجتماعی منطقه ۳، بستر مناسبی هم برای پذیرش و معرفی معتادان خودمعرف به کمپ‌های رایگان سازمان خدمات اجتماعی برای ترک اعتیاد فراهم شده است. سلیمانی می‌گوید: «اکنون‌سراهای محله، نواحی و مراکز خدمات اجتماعی منطقه ۳ آماده پذیرش و ثبت اطلاعات معتادان خودمعرف و معرفی آنها به سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران هستند. در این فرایند، فرصتی برای ترک اعتیاد معتادان خودمعرف فراهم شده و این دسته از بیماران که تمایل به ترک مصرف مواد روانگردان دارند به سازمان خدمات اجتماعی معرفی می‌شوند تا از خدمات کمپ‌های رایگان این مرکز برای ترک مصرف مواد استفاده کنند.»
با وجود فعالیت‌های حمایتی مرکز خدمات اجتماعی منطقه و اقدامات عملی برای ساماندهی کارتن‌خواب‌ها و معتادان، مدتی از تعطیلی تنها مرکز بهاران منطقه می‌گذرد. رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی شهرداری منطقه ۳ از مراحل پایانی تکمیل زیرساخت‌های این مرکز و راه‌اندازی قریب‌الوقوع آن می‌گوید: «مرکز بهاران منطقه در محله ده‌ونک در حال بهسازی، تجهیز و راه‌اندازی است.
تکمیل و آماده‌سازی زیرساخت مرکز بهاران ده‌ونک به مراحل پایانی نزدیک شده و به‌زودی به‌عنوان مرکزی برای ارائه خدمات شش‌گانه به مددجویان تحت پوشش شامل اسکان، تغذیه، بهداشت و سلامت، مهارت‌آموزی و کارآفرینی، اصلاح رفتار و تسهیل زمینه بازگشت به خانواده و جامعه به بهره‌برداری می‌رسد. این طرح به‌صورت مشارکتی با همکاری سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی و مؤسسات دارای مجوز قانونی از سازمان بهزیستی در حال انجام است.»
- گشت ویژه کلانتری برای شناسایی پاتوق‌ها
این روزها کلانتری ۱۰۳ گاندی هم با اجرای طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر، شناسایی پاتوق‌های معتادان و جمع‌آوری کارتن‌خواب‌ها در معابر و ساختمان‌های متروکه منطقه را جدی‌تر از گذشته در دستور کار دارد.
سرهنگ «علی آل‌بویه» جانشین کلانتری ۱۰۳ گاندی از جزئیات اجرای این طرح در محدوده تحت پوشش این کلانتری می‌گوید: «طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر از ساعت ۱۲ شب اجرا می‌شود. نیروهای گشتی در قالب این طرح ویژه، پس از ۱۲ شب، معتادان متجاهر و کارتن‌خواب‌هایی را که در معابر بیتوته کرده و زمینه‌ساز نگرانی اهالی شده‌اند، جمع‌آوری و پس از ثبت هویت و مشخصات فردی آنها به کلانتری ۱۴۸ انقلاب منتقل می‌کند.
این افراد پس از انتقال به کلانتری ۱۴۸ به کمپ‌ها فرستاده می‌شوند.» آل‌بویه از شناسایی و جمع‌آوری چند پاتوق دردسرساز معتادان و کارتن‌خواب‌ها در منطقه می‌گوید: «اگرچه در منطقه ۳ به دلیل وجود بزرگراه‌ها و پل‌های بسیار، بیشترین پاتوق‌های معتادان و کارتن‌خواب‌ها در حاشیه این بزرگراه‌ها و زیرپل‌های سواره‌رو قرار دارد ولی بیتوته در ساختمان‌های متروکه هم از دیگر پاتوق‌های دردسرساز این گروه‌هاست.
به‌عنوان مثال مدتی پیش پاتوق گروهی از کارتن‌خواب‌ها در مدرسه متروکه‌ای در خیابان کازرون، شناسایی و پس از جمع‌آوری معتادان، ورودی‌های مدرسه متروکه توسط شهرداری مسدود شد. کلانتری در این روزهای کرونایی هم برای جمع‌آوری دیگر پاتوق‌های معتادان با گشت‌های ویژه‌ای مانند طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر که به‌صورت میانگین ۶ روز در ماه اجرا می‌شود حافظ امنیت و سلامت شهروندان است.»