همشهری آنلاین_مرضیه موسوی: زباله‌های خشک شامل انواع بسته‌بندی‌ها، کاغذ، شیشه، پلاستیک و... و زباله‌های تر متشکل از پسماند مواد غذایی و خوراکی با منشأ حیوانی و گیاهی است. حتماً تا به حال تجربه استشمام بوی ناخوشایند زباله‌های تر در سطل زباله را داشته‌اید؛ بویی که حاصل ترکیب همین زباله‌های تر با هم و تولید شیرابه است. مواد سمی و گنداب این زباله‌ها وارد خاک و آب‌های سطحی می‌شود که عاملی بیماری‌زاست؛ علاوه بر اینکه بو و تصویر نازیبایی در شهر به وجود می‌آورد. راهکارهایی برای حذف پسماندتر از چرخه زباله‌های خانگی وجود دارد. از تبدیل آن به کود کمپوست تا تهیه خوراک دام و خشک کردن و دفن آن در خاک.
زباله تر چیست؟
پسماند مواد غذایی مثل باقیمانده برنج و نان، لبنیات و گوشت، پوست میوه‌ها و دانه‌های روغنی، پوسته تخم‌مرغ و باقیمانده سبزیجات و... در دسته پسماند تر قرار می‌گیرند. پسماندهای تر ریشه حیوانی یا گیاهی دارند و اگر درست دفع شوند می‌توانند به طبیعت برگردند.
- کپک و لیبل‌های کاغذی را جدا کنید
برچسب‌های کاغذی کوچک روی پوست میوه‌ها، کپک‌هایی که ممکن است در پروسه خشک شدن روی برخی از مواد غذایی ایجاد شود و هر جزو غیرقابل خوردن در خشکاله‌ها را قبل از تحویل به دامداری‌ها از آن جدا کنید تا خشکاله سالمی برای تغذیه دام‌ها باشد.
- جداسازی زباله‌های تر
زباله‌های تر اگر در معرض جریان هوا قرار نگیرند به سرعت کپک می‌زنند و بوی بدی می‌گیرند. برای جمع‌آوری و دفع زباله‌های تر نیاز به خشک کردن سریع آن داریم. کافی است پوست میوه و باقیمانده غذا و نان و... را در فضای مناسبی قرار دهیم تا کاملاً خشک شوند. نمدار بودن و خشک نشدن کامل این زباله‌ها می‌تواند تولید کپک کند. خشکاله یا زباله‌های تر خشک شده وقتی آب خود را از دست می‌دهند حجم بسیار کمتری پیدا می‌کنند. می‌توانید آنها را در ظرف یا کیسه مناسبی نگهداری کنید.
- خوراک دام
نان خشک، پوست میوه و باقیمانده سبزیجات خشک شده خوراک خوبی برای دام‌ها هستند. اکنون در تهران تعدادی از مراکز هستند که این خشکاله‌ها را از شما تحویل می‌گیرند و به دامداری‌ها تحویل می‌دهند. قبل از اینکه بخواهید پسماند خشک شده را به این مراکز تحویل دهید شرایط خشک کردن و مواد مجاز این خشکاله‌ها را بشناسید. برای مثال ممکن است دامداری پوسته تخم‌مرغ را در غذای دام‌های خود نگنجانده باشد.
- کمپوست بسازیم
خشکاله‌ها خوراک خوبی برای کرم‌های کمپوست هستند. امروز می‌توانید جعبه‌های کوچک کمپوست را از بازار تهیه کنید و آن را در گوشه‌ای از آپارتمان یا فضای بالکن و پشت‌بام نگهداری کنید. خشکاله‌ها را به مرور به آن اضافه کنید و تولید کود مناسب برای گلدان‌هایتان را به کرم‌های کمپوست بسپارید. بعد از زیاد شدن حجم کمپوست می‌توانید در بازه‌های زمانی مشخص مقداری از این کودها را برداشت کنید.
- تجزیه خشکاله‌ها در خاک
پوست گردو و دانه‌های روغنی به کمپوست تبدیل نمی‌شود. دام‌ها هم توان جویدن آن را ندارند. اما این مواد در خاک به خوبی تجزیه می‌شوند. فقط باید به آن زمان داد. برای تجزیه شدن این خشکاله‌ها می‌توانید از این روش استفاده کنید؛ یک‌لایه خاک روی آن یک‌لایه خشکاله و روی خشکاله‌ها برگ‌های خشک شده بریزید. این‌لایه‌ها را می‌توانید تا جایی که فضا به شما امکان می‌دهد تکرار کنید. ۲ تا ۳ ماه برای تجزیه کامل این‌لایه‌ها فرصت دهید تا خاک مناسبی برای باغچه به دست بیاورید.
- زباله‌ها را خشک کنید
ممکن است به دلایل مختلف امکان فرستادن خشکاله‌ها به مراکز خاص یا استفاده از آن به‌عنوان کمپوست را نداشته باشید. با این حال باز هم توصیه می‌کنیم زباله‌های تر را قبل از گذاشتن در سطل زباله خشک کنید. با این کار از تولید شیرابه و ایجاد بوی بد در زباله‌ها جلوگیری می‌شود.
- تفکیک جزء به جزء
اگر خشکاله‌ها را با هدف خاصی جمع‌آوری می‌کنید آنها را به‌صورت جزء به جزء تفکیک کنید. زیرا ممکن است بعد در جدا کردن این مواد خشک شده از هم دچار مشکل شوید. مثلاً پوسته تخم‌مرغ، پوست دانه‌های روغنی و شاخ و برگ گیاهان هرس شده را جداگانه نگه دارید. چون ممکن است این شاخ و برگ هرس شده سمی باشد و خوردن آن توسط دام‌ها، آنها را بیمار کند.