همشهری آنلاین_مهدی اسماعیل‌پور: این بانوی نمونه گل و گیاه منطقه ۲۱ بر این باور است، استفاده از گندم که تبدیل به آرد و نان بر سر سفره مردم می‌شود، برای سبزه سفره «هفت‌سین» اسراف است و به جای آن می‌توانیم از هسته مرکبات که به‌عنوان زباله دورریخته می‌شود، استفاده کرد. خانم «زهره کریمی» با همین روش توانسته است از چند هسته بی‌مصرف مرکبات چند نهال پرورش دهد!
زهره کریمی ساکن محله تهرانسر و متولد سال ۱۳۶۱ است. او درباره علاقه‌اش به گل و گیاه و فعالیت‌هایش در این زمینه به همشهری محله می‌گوید: «از همان دوران نوجوانی و جوانی به نگهداری گل و گیاه علاقه داشتم و همیشه درخانه تعدادی گلدان از گیاهان مورد علاقه داشتم.
وقتی به دانشگاه رفتم و مشغله کاری‌ام زیاد شد، برای مدتی این کار را کنار گذاشتم. چون گیاهان موجوداتی بسیار حساس هستند و اگر به آنها توجه و رسیدگی کافی و مناسب نداشته باشید، خشک می‌شوند و از بین می‌روند. تا اینکه پس از ازدواج فرصت پیدا کردم تا دوباره سراغ نگهداری و پرورش گیاهان بروم که کار مورد علاقه من است. با توجه به اینکه مستأجر هستم و گیاهان مورد علاقه‌ام را در گلدان نگهداری می‌کنم.
در خانه‌های پیشین با توجه به میزان نور خانه، نمی‌توانستم تعداد زیادی گلدان نگهداری کنم، اما خانه جدیدمان نورگیر خوبی دارد و با توجه به اینکه نزدیک بوستان «ریما» قرار دارد، توانستم در کلاس‌های آموزشی کلینیک گل و گیاه منطقه شرکت کنم و نکات و ریزه‌کاری‌هایی درباره نگهداری و پرورش گل و گیاهان یاد بگیرم. امروز حدود ۴۰ گلدان داخل خانه دارم که برخی از آنها را داخل بالکن و برخی را هم در فضای خانه قرارداده‌ام.»
- هم سلامت جسمی، هم سلامت روحی
این شهروند نمونه گل و گیاه از تأثیر شگفت‌انگیز گل و گیاه بر روی سلامت جسم و جان می‌گوید: «وجود گل و گیاه در هر خانه‌ای نعمت است. در مواقعی که استرس دارم یا عصبی هستم، سراغ گل‌ها و گیاهان می‌روم و با رسیدگی به گلدان‌ها و تماشای آنها آرامش می‌گیرم. یا وقتی صبح‌ها از خواب بیدار می‌شوم و نگاهم به آنها می‌افتد، سرحال می‌شوم. وقتی گیاهان گل می‌دهند، روحیه من هم تازه می‌شود. گیاهان با تصفیه هوا بر روی سلامت جسمی انسان هم تاثرگذار هستند و همین سلامت جسم، بر روی سلامت روان و فکر هم تأثیر مستقیم دارد.»
- حواسم به فضای سبز محله است
او روی فضای سبز محله‌اش حساس است و اگر متوجه شود که گیاهان داخل کوچه یا داخل بوستان آسیب دیده‌اند آن را گزارش می‌کند: «در این مدت که در کلاس‌های آموزشی کلینیک گل و گیاه شرکت می‌کردم و اکنون هم به شکل مجازی در آنها حضور دارم، چیزهای زیادی درباره شرایط نگهداری گیاهان و بیماری‌ها و مشکلات آنها آموخته‌ام. هر زمان که برای پیاده‌روی به بوستان نزدیک خانه می‌روم یا برای خرید و کارهای روزانه از منزل خارج می‌شوم، اگر ببینم درخت یا گیاهی آسیب دیده یا بیمار است، به سرعت از طریق سامانه ۱۳۷ این موضوع را گزارش می‌کنم و پیگیر می‌شوم تا کار انجام شود. چون به گل و گیاه علاقه دارم، برایم فرقی ندارد که داخل خانه باشد یا داخل محله، روی آنها حساس هستم.»
- سبزه هفت‌سین دانه‌های دور ریز
خانم کریمی از دانه‌های مرکبات که ما آنها را به‌عنوان زباله دور می‌اندازیم، برای سفره هفت‌سین عید، سبزه درست می‌کند و سپس تلاش می‌کند تا با نگهداری از دانه‌هایی که جوانه زده است، یک نهال مثمر پرورش دهد. او دیگر شهروندان را هم تشویق می‌کند که برای سبزه عید نوروز به جای گندم و دیگر حبوبات، سراغ دانه مرکبات بروند: «مانند پارسال، امسال هم برای سبزه عید به جای حبوبات از دانه مرکبات استفاده کردم.
پارسال از دانه‌های پرتقال و امسال از دانه‌های نارنج سبزه درست کرده‌ام. همان دانه‌هایی که همه داخل سطل زباله می‌اندازیم، هرکدام می‌تواند یک نهال شود. گندم و جو و عدس و ماش و دیگر حبوبات نان و غذای مردم می‌شوند و واقعاً اسراف است که با آنها سبزه درست کنیم و پس از ۲ هفته آنها را دور بریزیم. به جای آن می‌توانیم از دانه مرکبات که زباله محسوب می‌شوند، استفاده کنیم که هم عمر و ماندگاری طولانی‌تری دارند و هم زیباتر هستند.
هرکدام از این جوانه‌ها می‌تواند به یک نهال و درخت میوه تبدیل شود. دانه‌های پرتقال را که سال گذشته با آنها سبزه درست کرده بودم، چون برای رشد بهتر نیاز به آب و هوای مرطوب دارند، به شمال بردم و تعدادی از آنها به نهال‌های ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتری شده‌اند و درحال رشد کردن هستند تا به درخت میوه و مرکبات تبدیل شوند.»
چگونه سبزه‌ای از دانه مرکبات درست کنیم؟
۳۰ الی ۴۰ روز مانده به عید می‌توانید برای سبزه سفره هفت‌سین، هسته مرکبات را بکارید، ولی بهتر است که پوست دانه‌ها را بکنید تا سریع‌تر به نتیجه برسید و زودتر دانه شما جوانه بزند.
طریقه کاشت دانه مرکبات:
ـ برای این کار از دانه نارنج، پرتقال، نارنگی و لیمو می‌توان استفاده کرد. تلاش کنید دانه‌های سالم‌تر و بزرگ‌تری را انتخاب کنید.
ـ دانه‌ها را در یک ظرف آب بیندازید و بگذارید ۲۴ ساعت بمانند و خیس بخورند. پس از این مدت، پوست روی دانه را آهسته و با دقت جدا می‌کنیم. دقت‌کنید به دانه آسیبی وارد نشود.
ـ دانه‌هایی که پوست آنها را جدا کرده‌اید تا زمان کاشت، داخل آب قرار دهید تا خشک نشوند.
ـ در مرحله بعد، دانه‌ها را به شکل مرتب روی خاک گلدان بگذارید. خاک سبکی انتخاب کنید تا دانه به آسانی جوانه بزند. خاک مناسب گلدان برای این منظور «پرلیت» و کود گیاهی است.
ـ زهکشی مناسب برای گلدان فراموش نشود.
ـ فاصله دانه‌ها را جوری تنظیم کنید که نه کم باشد و نه زیاد و آنها را در عمق یک سانتیمتری خاک بکارید. اگر برای سبزه عید می‌خواهید، فاصله بین دانه‌ها را کم‌تر کنید تا سبزه شما پرپشت‌تر شود.
ـ به آنها آب دهید و روی گلدان یک کیسه پلاستیکی بکشید و هرزمان که آبیاری گلدان نیاز است، کیسه پلاستیکی را بردارید و پس از آبیاری دوباره آن را بر روی گلدان قرار دهید.
ـ گلدان را در جایی آفتاب‌گیر قرار دهید. از آبیاری بیش از حد بپرهیزید چون سبب می‌شود که ریشه گیاه بپوسد.
ـ معمولاً بین ۱۴ تا ۳۰ روز طول می‌کشد تا دانه‌ها جوانه بزنند و کم‌کم رشد کنند. پس از سردرآوردن جوانه‌ها از خاک، می‌توانید کیسه پلاستیکی را بردارید.
- چند نکته درباره کاشت هسته مرکبات:
ـ کندن پوست هسته مرکبات سبب می‌شود دانه‌ها زودتر جوانه بزنند.
ـ خاک گلدان باید همیشه مرطوب باشد. تا زمانی که دانه‌ها جوانه نزدند خاک را مرطوب نگهداری کنید. البته از باتلاقی کردن خاک جدا خودداری کنید چون سبب پوسیدگی بذر و جوانه می‌شود.
ـ مدت زمان رشد و جوانه زدن متفاوت است، پس صبر داشته باشید.
ـ برای تهیه خاک مناسب گلدان می‌توانید ازمخلوط ۶۰درصد «کوکوپیت» یا «پیت ماس»، ۳۰ درصد پرلیت و ۱۰ درصد «پوکه صنعتی» سبک استفاده کنید.