همشهری آنلاین_پریسا نوری: او که دوره کودکی تا جوانی را در محله‌های شمال شرقی تهران سپری کرده، با گذشت سال‌ها و با وجود مشغله زیاد ارتباطش را با محله دوران کودکی‌اش حفظ کرده و گاهی به بوستان‌های تهرانپارس سر می‌زند تا با پیرمردهایی که دور میز شطرنج برای هم کری می‌خوانند، بازی کند. گفت‌وگوی بهاری ما را با «احسان قائم‌مقامی» شطرنج‌باز بزرگ کشورمان بخوانید.
در سال ۹۹ برخلاف سال‌های گذشته، کمتر در صدر خبرها بودید، دلیلش کم شدن رقابت‌های شطرنج به دلیل کروناست؟
بله یک دلیلش کروناست اما دلیل مهم‌تر و اصلی‌اش این است که من در یک سال گذشته لذت شیرین پدر شدن را چشیدم. برای همین سعی کردم فعالیت‌های بیرون ازخانه را کم کنم و بیشتر وقتم را در منزل و کنار دخترم «سوفیا» بگذرانم. البته ۲ کتاب در دست تألیف دارم و در خانه روی کتاب‌هایم کار می‌کنم.
کتاب‌هایتان درباره چه موضوعی است و چه زمانی منتشر می‌شوند؟
یکی از آنها زندگینامه خودم است و دیگری هم درباره شطرنج است. اسم و زمان دقیق انتشارشان هنوز مشخص نیست ولی احتمالاً در سال ۱۴۰۰ چاپ می‌شوند.
صحبت از کتاب شد، حالا که تعطیلات نوروز در راه است، علاقه‌مندان به شطرنج می‌توانند با خواندن کتاب‌های آموزش شطرنج، در تعطیلات این مهارت را یاد بگیرند؟
بله بیشتر افرادی که در شطرنج جدیدالوورد هستند کتاب‌های «خودآموز نوین شطرنج» یا «تدریس گام به گام شطرنج» یا کتاب‌هایی که مراحل اولیه شطرنج را به بیان و روش آسان آموزش می‌دهد را خوانده‌اند. این افراد بعداً می‌توانند کتاب‌های دیگری را هم در این زمینه بخوانند. چون کتاب‌های پایه‌ای دیگری هم هستند که اصول جدی‌تر شطرنج یا تئوری بنیادین آن را آموزش می‌دهند تا از حد آماتور یک مقدار فاصله بگیرند.
روزهای آخر سال ۹۹ را پشت سر می‌گذاریم، مهم‌ترین اتفاقی که در این سال برای شما پیش آمد چه بود؟
در سال ۹۹ سعی کردم از فرصت قرنطینه و در خانه ماندن بهره‌ببرم و تمرکز بیشتری روی کارهایم داشتم و موفق شدم از رساله دکترایم که مدت‌ها به تعویق افتاده بود دفاع کنم و مدرک دکترایم را در رشته مدیریت ورزشی بگیرم. از همه اینها مهم‌تر وقت بیشتری را برای بودن کنار خانواده و بازی با دخترم صرف کردم.
برنامه‌تان برای تعطیلات نوروزی چیست؟ آیا در نوروز به مسافرت می‌روید؟
اگر به مسافرت برویم به جایی می‌رویم که سکونت داشته باشیم و نیاز نباشد دائم در رفت‌وآمد باشیم. همچنین سعی می‌کنیم تا حد امکان توصیه‌های بهداشتی و پزشکی را جدی بگیریم مثلاً تعداد دفعات خرید و بیرون رفتن را کاهش بدهیم و... تادرصد احتمال ابتلا به بیماری کاهش پیدا کند.
سال‌های دور در محله تهرانپارس و حکیمیه زندگی کرده‌اید؟ چه خاطره‌ای از نوروز در این محله‌ها دارید؟
من در فلکه‌های دوم، سوم و چهارم تهرانپارس، حکیمیه و قنات کوثر زندگی کرده‌ام. یادم است وقتی در قنات کوثر بودیم روز عید همه فامیل خانه ما جمع می‌شدند و بعد از عید دیدنی به زمین فوتبالی که نزدیک خانه‌مان بود می‌رفتیم و تیم‌های خانوادگی تشکیل می‌دادیم و بازی می‌کردیم، یادش به خیر خیلی خوش می‌گذشت و خاطرات آن روزها هیچ‌وقت از یادم نمی‌رود.
چهارشنبه‌سوری را در کوچه‌پسکوچه‌های تهرانپارس آتش می‌سوزاندید؟
چهارشنبه‌سوری‌ها زیاد بیرون نمی‌رفتم، چون از سیزده، چهارده سالگی در تیم‌ملی شطرنج بودم و به نوعی شناخته شده بودم پس سعی می‌کردم مراقبت شده رفتار کنم. اما گاهی به خانه دایی‌ام در حکیمیه می‌رفتیم و یک آتش بزرگ در حیاط راه می‌انداختیم.
چه توصیه‌ای برای گذران ایام تعطیلات برای شهروندانی که به خاطر کرونا به مسافرت نمی‌روند، دارید؟
در تهران فضاهای تفریحی بسیاری وجود دارد که می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از آنها استفاده کنند. شمال شرق تهران هم با داشتن بوستان‌های خوبی مثل لویزان، پلیس، تلو و... ظرفیت گردشگری بالایی دارد. از طرفی مطالعه کتاب‌های خوب و تماشای فیلم‌های باارزش تاریخ سینمای ایران و جهان هم گزینه خوبی برای گذران اوقات فراغت است.
با توجه به اینکه تجربه سکونت در مناطق مختلف شرقی تهران را دارید، کدام محله‌ها را برای زندگی می‌پسندید.
محدوده فلکه سوم به‌ویژه کوچه‌های غربی‌اش را خیلی دوست دارم، دلیلش هم این است که اصالت و بافت قدیمی محله بیشتر حفظ شده و خلوت‌تر از بقیه جاهای تهرانپارس است، برای همین فکر می‌کنم برای زندگی مناسب تراست. خیابان بهار هم جای دلچسب و خوبی برای زندگی است.
- یک خاطره از دورانی کودکی و نوجوانی در تهرانپارس برایمان بگویید.
یادم است یک خرگوش داشتم که در بالکن نگهداری می‌کردم. خرگوش خیلی بلا و زرنگ بود، روزها از بالکن به خانه‌های همسایه می‌رفت و وقتی گرسنه‌اش می‌شد بر می‌گشت. گاهی هم نمی‌آمد و مجبور بودم در خانه همسایه‌ها بروم و سراغ خرگوشم را بگیرم. متأسفانه یکبار که برای مسابقات به اردو رفته بودم و چند روز خانه نبودم وقتی برگشتم دیدم در این مدت پدر و مادرم هم خانه نبودند و خرگوش بیچاره از گرسنگی مرده بود. خیلی ناراحت شدم و از آن موقع دیگر حیوان در خانه نگه نداشتم چون می‌ترسیدم نتوانم بهش برسم و بمیرد.
سال ۹۹ چند رقابت شطرنج از جمله المپیاد جهانی به‌صورت آنلاین برگزار شد و شما درتیم‌ملی شطرنج ایران در این رقابت حاضر شدید. نظرتان درباره رقابت‌های آنلاین شطرنج چیست؟
در بازی شطرنج ابعاد روان‌شناسی کاملاً دخیل است و رقابت آنلاین نمی‌تواند شور و حسی که در بازی حضوری وجود دارد را منتقل کند. از طرفی امکان استفاده از دستیار و نرم‌افزار برای تقلب وجود دارد و سیستم نظارتی در این‌باره کامل نیست. این موضوعات به روح بازی شطرنج ضربه می‌زند. امیدوارم شرایط فراهم شود تا رقابت‌های کسب سهمیه جهام جهانی در سال آینده حضوری و عادلانه برگزار شود که همه از شطرنج زیبا لذت ببریم.