همشهری آنلاین _ رضا نیکنام: آن ایام مردم روزه‌دار صحنه‌های زیبایی خلق می‌کردند و سفره‌های افطار در گوشه و کنار شهر برپا بود، اما امسال ماه مبارک رمضان متفاوت است و با توجه به پروتکل‌های بهداشتی و الزام به فاصله‌گذاری اجتماعی مناسبات ماه مبارک رمضان و افطاری دادن‌ها هم فرق کرده است.
گرچه دیگر از پهن کردن سفره‌های افطاری محله‌ها خبری نیست و کرونا سبک و سیاق بهره‌مندی از ماه مهمانی خدا را عوض کرده، اما بانیان کارهای خیر و نیکوکاران با توجه به شرایط جامعه از راه‌های دیگر به روزه‌داران خدمت می‌کنند، مثل خیّران مسجد سادات محله جوادیه که در وقت افطار و پخش نوای روح بخش اذان و مناجات مغرب و عشاء، افطاری ساده بین رهگذران پخش می‌کنند.
خیران مسجد سادات محله جوادیه سفره افطاری ساده را به یاد شهدا و درگذشتگان محله پهن می‌کنند. «سید اشرف حسینی»، «نادر علیدوستی» و حجت‌الاسلام «سیدطاهرموسوی» امام جماعت ۷۰ ساله مسجد محله و از خیّران و قدیمی‌های محله جوادیه هستند و برای انجام این کار خیر سنگ تمام گذاشته‌اند.
البته افراد خیر مسجد سادات جوادیه تنها نیستند و نمازگزاران مسجد نیز بخشی از امور را برعهده دارند. افراد نیکوکار ساعت‌ها قبل از اذان کار تهیه و بسته‌بندی افطاری ساده را شروع می‌کنند تا همه چیز برای این مهمانی خودمانی آماده شود.
آنها نیت کرده‌اند از اول تا سی‌ام ماه مبارک رمضان بسته‌های افطاری ساده را با رعایت کامل نکات بهداشتی و پروتکل‌های اعلام شده از طرف ستاد مقابله با کرونا به دست روزه‌داران برسانند. در یکی از اوقات ماه مبارک رمضان به مسجد سادات در خیابان ۲۰ متری جوادیه رفتیم تا از این سفره احسان و نیکوکاری به وقت افطار گزارش تهیه کنیم. سید موسوی همراه ۵ نفر از جوانان محله در تدارک این مهمانی بودند و هرکسی برای پذیرایی از روزه‌داران مسئولیتی را برعهده گرفته‌اند.
- یک افطاری ساده
امام جماعت و خیّران مسجد سادات برای هر روز یک وعده افطاری ساده در نظر گرفته‌اند؛ از نان سنگک، پنیر و خرما تا نان لواش، کره و تخم‌مرغ آب پز. امروز هم از قرار معلوم نوبت سیب‌زمینی آب‌پز، تخم‌مرغ و نان لواش است و برای همین تعدادی از نمازگزاران در آشپزخانه مشغول آب‌پز کردن سیب‌زمینی و تخم‌مرغ‌ها هستند. تا قبل از اذان و موقع افطار باید همه چیز آماده‌باشد، به همین دلیل اهالی و حتی کاسبان به بانیان قدیمی مسجد سادات کمک می‌کنند. یکی نان و خرما در ظروف یکبارمصرف می‌گذارد و دیگری سیب‌زمینی و تخم‌مرغ‌های آب‌پز شده. آقاسید ۲۵ سال، دوستان و شهروندان بیش از ۵۰ سال است اما که‌بانی راه‌اندازی این سفره احسانند و دل‌شان می‌خواهد هنوز با مشارکت اهالی اینجا را بگردانند. حسینی می‌گوید: «اهالی محله همیشه در حد توان و بضاعت‌شان برای برپایی این سفره احسان تلاش می‌کنند. گرچه امسال نمی‌توانیم سفره‌ای برای روزه‌داران پهن کنیم، اما با رعایت نکات بهداشتی افطاری ساده بسته‌بندی شده را در اختیار روزه‌داران قرار دهیم.»
سیداشرف حسینی با بیان اینکه کار خیر در رگ و ریشه اهالی جوادیه است، می‌گوید: «بیشتر ما در خانواده‌ای مذهبی بزرگ شده‌ایم و به قول معروف همه هیأتی هستیم. پدرم از کودکی همیشه مرا با خودش به هیأت‌های مذهبی مختلف می‌برد و هیأت رفتن برای ما درست مثل مهمانی و دید و بازدید نوروز بود.»
او عقیده دارد که در ماه رمضان امسال هم که محدودیت‌هایی وجود دارد نباید از نیکوکاری غافل شد، چراکه در اوضاع بد بازار و کسادی کسب و کار خیلی از خانواده‌ها با مشکلاتی مواجه شده‌اند و شاید اگر به یادشان نباشیم سفره افطاری‌شان خالی بماند.
- حس خوب ماه خوب خدا
علیدوستی یکی دیگر از اعضای ثابت این مراسم معنوی است که می‌گوید: «هر روز بعد از ظهر کارمان شروع می‌شود و هرکسی برای آماده کردن بسته‌های افطاری مشغول‌کاری می‌شود. به عقیده او هرکاری که از دل بر آید، بر دل می‌نشیند و اگر سادگی چاشنی یک کار دلی شود لذتش چند برابر می‌شود، مثل همین افطاری ساده که تکه‌ای نان، خرما، سیب‌زمینی و تخم‌مرغ آب‌پز است.»
نیکوکار هم‌محله‌ای می‌گوید: «در هرخانواده ایرانی سفارش و تأکید زیادی به رفتار مناسب و الگوبرداری از سیره ائمه معصوم(ع) شده، حتماً باید این سیره را در زندگی خودمان هم پیاده کنیم. بسته‌های افطاری که برای اهالی محله و رهگذران بسته‌بندی می‌کنیم شاید ساده باشد، اما در این روزهایی که از ماه رمضان گذشته مردم از آن استقبال کرده‌اند. به نظر من این آداب و رسوم را باید زنده نگه داریم تا در آینده فرزندان‌مان هم راه ما را ادامه دهند.»
- پذیرایی از حدود ۳۰۰ روزه‌دار
پذیرایی از مهمان کار ساده‌ای نیست و این موضوع را مادران خانواده بیشتر درک می‌کنند. حالا تصور کنید که هر روز میزبان ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر باشید، چگونه می‌توانید پذیرایی شایسته و خوبی از آنها کنید. موسوی در این زمینه به همراهی اهالی و ساکنان محله اشاره می‌کند و می‌گوید: «اینجا همه دست به دست هم می‌دهند تا این مهمانی به بهترین شکل برگزار شود. اگر ساعتی قبل از افطار به خیابان جوادیه بیایید، می‌بینید که کاسب، پزشک، دانشجو، مهندس و... همه کارهای خود را کنار گذاشته و در تدارک این بسته‌های ساده هستند، بنابراین پذیرایی از روزه‌داران کار دشواری نیست.»
عده‌ای عقیده دارند که این سفره تبرک است، بنابراین با گرفتن این بسته‌ها برای سلامتی و رفع گرفتاری شهروندان و شادی روح از دست‌رفتگان محله دعا می‌کنند. همه مهمان‌های این سفره اهل محل نیستند. گاهی اتفاقی راه‌شان به اینجا می‌افتد و خاطره صرف افطاری در محله جوادیه برایشان ماندگار می‌شود. موسوی می‌گوید: «حس فوق‌العاده زیبایی پیدا می‌کنیم که قابل وصف نیست. همین که می‌بینیم رهگذران خسته از سر کار می‌رسند و روزه‌شان را با این افطاری ساده و خودمانی باز می‌کنند خوشحال می‌شویم. انگار این مهمانان عزیز را خدا برای‌مان فرستاده تا از آنها پذیرایی کنیم و خودمان را محک بزنیم.
- از آقاسید و دوستانش درس مهربانی گرفتم
یکی از افرادی که از کودکی آقاسید را در این مسجد و فعالیت‌های خیرخواهانه همراهی می‌کند، «محمد آزادی» است.
آزادی می‌گوید: «آقاسید همیشه می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند این مسجد را به تنهایی اداره کند، امیدوارم بعد از من جوانان و افراد مورد اعتماد محله این هیأت را سرپا نگه دارند.» مسجد سادات و لذت فعالیت در این کار خیر را از کودکی با پدرم تجربه کرده‌ام. از آن زمان سال‌ها می‌گذرد، اما همچنان دوست دارم به مسجد سادات بیایم. در ماه مبارک رمضان هر جا که باشم خودم را به مسجد می‌رسانم تا سفره افطار را با کمک هم‌محله‌ای‌ها برپا کنیم.»
آزادی ادامه می‌دهد: «آنقدر آقاسید و بانیان مسجد سادات خیال‌شان از بابت حضور جوانان در مسجد راحت است که گاهی برای‌کاری دعوت می‌شوند، می‌روند و همه کارها را به اهل محل می‌سپارند.»
او می‌گوید: «این سال‌ها از بانیان سفره افطاری ساده درس مهربانی یاد گرفتیم و آموختیم که باید خوش‌اخلاق باشیم وتا وقتی زنده‌ایم کار خیر کنیم.»