همشهری آنلاین_مهدی اسماعیل‌پور: منطقه ۲۱ هم مانند دیگر مناطق حاشیه‌ای با چالش حضور سگ‌های بلاصاحب مواجه است و شهروندان‌گاه و بیگاه در محله خود با این حیوانات روبه‌رو می‌شوند. این در شرایطی است که شهرداری منطقه با مشارکت شرکت «ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران»، بر اساس تماس‌هایی که با سامانه ۱۳۷ گرفته می‌شود و گشتزنی‌های روزانه، نسبت به جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب اقدام می‌کند.
رسیدن گزارش‌های مردمی درباره پرسه‌زنی این حیوانات در برخی از محله‌های «تهرانسر» که از جمله نقاط شلوغ و پر جمعیت منطقه ۲۱ محسوب می‌شود، سبب شد تا در یک گزارش این موضوع را بررسی کنیم. رئیس اداره ساماندهی شهرداری منطقه ۲۱ می‌گوید شهروندانی که می‌خواهند سگ نگهبان داشته باشند می‌توانند از کهریزک سگ بدون صاحب تحویل بگیرند.
دیدن سگ‌های بلاصاحب که در کوچه و خیابان‌های تهرانسر پرسه می‌زنند، به‌ویژه در ساعت‌های اولیه صبح یا نیمه‌های شب اتفاق عجیبی نیست. «داود حاج اسفندیاری»، دبیر شورایاری محله «باشگاه نفت»، در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «به دیدن سگ‌ها چه سگ‌های بلاصاحب و چه سگ‌های با صاحب در تهرانسر، تقریباً عادت کرده‌ایم.
گزارش‌های مردمی که در این‌باره به دست شما رسیده، درست است. خودم بارها این سگ‌ها را در داخل بوستان «نرگس» و حتی اطراف میدان «کمال الملک» و مقابل ساختمان شهرداری دیده‌ام که در گوشه‌ای نشسته‌اند یا مشغول پرسه‌زنی هستند.
البته تا به حال درباره این سگ‌ها مزاحمت یا مشکلی مانند حمله به مردم ندیده و نشنیده‌ام و حیوانات بی‌آزاری هستند. به هرحال با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه و قرار گرفتن در حاشیه شهر، این سگ‌ها اغلب در ساعت‌هایی که محله خلوت است برای پیدا کردن غذا به داخل تهرانسر هم رفت‌وآمد می‌کنند. کار جمع‌آوری سگ‌های بلاصاحب انجام می‌شود اما باز هم شاهد رفت‌وآمد آنها به محله هستیم. البته این موضوع در همه محله‌های منطقه دیده می‌شود و محدود به تهرانسر نیست. اتفاقاً تعداد آنها در تهرانسر نسبت به جاهای دیگر کمتر است.»
- ناحیه ۳ بیشترین، ناحیه یک کمترین
رئیس اداره ساماندهی شهرداری منطقه ۲۱ درباره وجود سگ‌های بلا صاحب در تهرانسر می‌گوید: «منطقه ۲۱ جزو مناطق حاشیه‌ای شهر تهران محسوب می‌شود و به دنبال آن سگ‌های بلاصاحب هم در این محدوده وجود دارند و دیده می‌شوند.
بیشترین مشکل ما درباره سگ‌های بلا صاحب به‌ترتیب در محله‌های ناحیه۳، محله‌های ناحیه۲ و در نهایت محله‌های ناحیه یک است که شامل تهرانسر هم می‌شود. شرکت پیمانکار وابسته به شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران هر روز یک اکیپ به منطقه ما اعزام می‌کند تا آنها کار زنده‌گیری سگ‌ها را انجام دهند. این اکیپ باتوجه به پیام‌های ۱۳۷ و پیام‌هایی که شهرداری منطقه و نواحی اعلام می‌کنند، به نقاط آلوده می‌روند و زنده‌گیری سگ‌ها را انجام می‌دهند.»
- زنده‌گیری ۴ تا ۵ سگ در روز
«بیژن صالحی» از زنده‌گیری بیش از ۱۰۰ سگ بلا صاحب به‌طور میانگین در طول یک ماه خبر می‌دهد و می‌گوید: «میانگین زنده‌گیری روزانه سگ‌های بلا صاحب در منطقه ما بین ۴ تا ۵ سگ است. در طول ماه هم تقریباً به شکل میانگین بین ۹۰ تا ۱۰۵ مورد زنده‌گیری این سگ‌ها را داریم.
در اطراف منطقه ما فضای باز، پارک، جنگل، کوهستان و روستا زیاد است و سگ‌های زیادی از محدوده و مناطق هم‌جوار مانند منطقه ۱۸ و ۲۲، حتی از شهر «قدس» و «شهریار» به اینجا می‌آیند. به هرحال در مناطقی مانند منطقه ۲۱ و ۲۲ وجود این سگ‌ها زیاد است. حتی منطقه ۲۲، مرکزی هم برای نگهداری این سگ‌ها ایجاد کرده است. در مجموع مناطق حاشیه‌ای با این چالش روبه‌رو هستند.»
- از زنده‌گیری تا پلاک‌کوبی
سگ‌های بلا صاحب بعد از زنده‌گیری چند مرحله دیگر را تا پلاک‌کوبی که نشانه صحت و سلامت و بی‌خطر بودن آنها است، طی می‌کنند. صالحی می‌گوید: «روند کار این‌گونه است که در ابتدا سگ‌های ولگرد را بیهوش و سپس این سگ‌ها را به محل نگهداری سگ‌های بلاصاحب در «کهریزک» منتقل می‌کنند و تحویل این مرکز می‌دهند. شرکت ساماندهی شهرداری تهران در کهریزک، محلی برای ساماندهی و نگهداری سگ‌های بلاصاحب ایجاد کرده است.
در آنجا هم اقدامات بعدی از جمله غربالگری، قرنطینه، انگل ترای، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و پلاک‌کوبی انجام می‌شود. همه این مراحل و اقدامات از زنده‌گیری تا پلاک‌کوبی، هزینه بالایی دارد و همگی در کهریزک انجام می‌شود.» وجود سگ‌های بلا صاحب در اطراف شهر نه تنها ضرری ندارد بلکه مفید نیز هست. رئیس اداره ساماندهی شهرداری منطقه ۲۱ می‌گوید: «پس از پلاک‌کوبی اغلب سگ‌ها در همان محیط نگهداری می‌شوند، اما آنهایی را که پیر و بلااستفاده هستند، در اطراف شهر تهران رها می‌کنند تا از ورود «روباه» و حیواناتی از این دست به داخل شهر جلوگیری شود.»
- می توانید مالک این سگ‌های بلا صاحب شوید
نکته جالب اینکه شهروندان علاقه‌مند و کسانی که می‌خواهند برای نگهبانی از سگ استفاده کنند، می‌توانند برای گرفتن همین سگ‌های بلا صاحب پلاک‌کوبی شده به محل نگهداری آنها در کهریزک مراجعه کنند. صالحی می‌گوید: «در کهریزک هرآنچه از اقدامات بهداشتی که برای این سگ‌ها نیاز است، انجام می‌شود و از آنها به خوبی نگهداری می‌کنند. اگر افرادی بخواهند برای نگهبانی از این این سگ‌ها استفاده کنند، می‌توانند به این مرکز مراجعه کرده و درخواست خودشان را ثبت کنند و این حیوانات را تحویل بگیرند.
ممکن است در بین این سگ‌ها تعدادی هم بیماری مسری داشته باشند که در این صورت آنها را از طریق «مرگ باترحم» از بین می‌برند و در عمق ۵ متری زمین دفن شده و روی آنها آهک ریخته می‌شود. این کار هم لازم است. چون ممکن است سگ‌های بیمار ناقل ویروس به دیگر سگ‌ها باشند.»
- سگ‌های پلاک‌کوبی شده بی‌خطر هستند
رئیس اداره ساماندهی منطقه ۲۱ تأکید می‌کند که سگ‌هایی که پلاک‌کوبی شده‌اند، هیچ مشکل و خطری ندارند: «سگ‌هایی را که قرار است رها شوند، معمولاً در کوه‌ها رها می‌کنند. البته این سگ‌ها پیش از رهاسازی، عقیم و پلاک‌کوبی می‌شوند.
این پلاک‌کوبی یعنی که آنها هیچ نوع بیماری و مشکلی ندارند. ما تاکنون درباره سگ‌ها مشکلاتی از جمله اینکه بخواهند به کسی حمله کنند یا آسیبی به شهروندان برسانند، نداشته‌ایم و این حیوانات اغلب بی‌آزار هستند. حتی در همین تهرانسر سگی وجود دارد که مادر ۶ فرزند است و اگر بخواهیم مادر را بگیریم با توله‌هایش چه باید بکنیم و آنها اگر بی‌مادر شوند از گرسنگی می‌میرند. در این شرایط مردم بسیار دل می‌سوزانند و گروه‌های حامی حیوانات نیز از سگ‌های بلا صاحب بسیار حمایت می‌کنند.
بنابراین، باید همواره دقتمان زیاد باشد تا در انجام کار آسیبی به این زبان‌بسته‌ها وارد نشود. گروه‌های حامی حیوانات ارتباط خوبی با ما دارند و کمک هم می‌کنند. البته حمایت‌های آنها بیشتر دادن غذا به این حیوانات است و معمولاً کسی از آنها نگهداری نمی‌کند و افراد علاقه‌مند تنها غذای آنها را تأمین می‌کنند. در گذشته شاید به شیوه‌های بی‌رحمانه این سگ‌ها را از بین می‌بردند، اما اکنون دیگر این‌گونه نیست و برخوردها عوض شده است. به هرحال شهروندان انتظار دارند که برخورد درست و انسانی با این حیوانات داشته باشیم.»
- مراحل زنده‌گیری سگ‌های بلاصاحب
شناسای محل‌های وفور و کلونی سگ‌های بلا صاحب ـ اعزام اکیپ‌ـ زنده‌گیری با سلاح بیهوشی، دستگاه مهار و دارو توسط فرد متخصص‌ـ ثبت آمارـ انتقال به اقامتگاه در کهریزک با ماشین‌های مخصوص حمل سگ