ولی با اعتراض وپیگیری گروه‌های حامی حیوانات و درخواست‌های مکرر شهروندان، این روش اصلاح شده و به زنده‌گیری و عقیم‌سازی این حیوانات تغییر کرد. زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب یکی از وظایف شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران است. شاید تا امروز کمتر کسی به این موضوع توجه کرده باشد که پروسه زنده‌گیری تا رها‌سازی سگ‌های بدون صاحب جدا از تمام دردسر‌هایی که دارد، حسابی پر خرج بوده و سالانه هزینه‌های گزاف مالی را به مدیریت شهری تحمیل می‌کند.
آن طور که مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران برایمان توضیح می‌دهد با توجه به تغییراتی که به مرور در فرهنگ جامعه ایجاد شد، رویکرد و نحوه برخورد با سگ‌ها نیز تغییر کرد. نتیجه این تغییرات، زنده‌گیری این حیوانات به جای حذف فیزیکی آنها بود: «در گذشته با توجه به فرهنگ حاکم بر جامعه، کنترل جمعیت سگ‌ها، حذف فیزیکی و معدوم کردن این حیوانات بود.
ولی به مرور زمان با حضور گسترده کلینیک‌های دامپزشکی که بیماری‌ها و آلودگی‌های حیوانات را کنترل می‌کنند و همچنین تغییر فرهنگ و نگرش جامعه نسبت به حیوانات که نتیجه فعالیت و آگاهی‌بخشی گروه‌های حامی حقوق حیوانات است شرایط تغییر کرد.
چندین سال است که زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب با هدف کنترل جمعیت و بیماری‌ها جای حذف مستقیم را گرفته است. تا آنجا که 12 اکیپ اصلی با افراد آموزش دیده در شهر تهران کار زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب را انجام می‌دهند.» فرهاد افشار می‌گوید: «11 منطقه حاشیه‌ای شهر تهران با موضوع سگ‌های بدون صاحب درگیر هستند.
اکیپ‌های زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب در مناطق 1، 2، 5، 13، 14، 15، 18، 19، 20، 21 و 22 مستقرند. علاوه بر این اگر تماسی دررابطه با حضور سگ‌های بدون صاحب در دیگر محله‌ها به سامانه گزارش شود این اکیپ‌ها برای زنده‌گیری حیوان به محل مورد نظر اعزام می‌شوند.»
سگ‌های بدون صاحب کم و بیش در تمام محله‌های حاشیه‌ای تهران وجود دارند و در ساعت‌های مختلف از شبانه‌روز دیده می‌شوند، ولی بر اساس آمار و اطلاعات شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران، این معضل در مناطق جنوبی بیشتر است افشار می‌گوید:
«با توجه به سرعت حرکت و کنترل نشدن جمعیت این حیوانات در شهرها و شهرک‌های اقماری اطراف تهران، سگ‌های بدون صاحب می‌توانند در هرکدام از مناطق حاشیه‌ای شهر وارد شده و با زاد و ولد تکثیر پیدا کنند، اما این مشکل در بعضی از محله‌ها و مناطق بیشتر است. بیشترین آمار زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب در مناطق جنوبی شهر مانند 15، 18، 19 و 20 است. البته در قسمت‌هایی از منطقه یک هم تعداد سگ‌های بدون صاحب زیاد است.»
جالب است بدانید روزانه به‌طور متوسط 50 سگ بدون صاحب در شهر تهران زنده‌گیری می‌شود: «تعداد سگ‌هایی که روزانه توسط اکیپ‌های زنده‌گیری به مرکز نگهداری این حیوانات منتقل می‌شوند متغیر است، اما به‌طور میانگین هر روز 50 سگ زنده‌گیری می‌شود.» افشار تأکید می‌کند که اگر شهرها و شهرک‌های اطراف شهر تهران برای زنده‌گیری و کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب‌کاری انجام ندهند این آمار به مرور بیشتر شده و افزایش پیدا خواهد کرد که مشکلات و هزینه‌های بیشتری برای زنده‌گیری و کنترل این حیوانات به شهرداری تهران تحمیل می‌کند.»
- 6میلیارد هزینه سالانه
جالب است بدانید که شهرداری تهران در سال بالغ بر 6 میلیارد تومان برای زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب هزینه می‌کند. مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران از هزینه 400هزار تومانی برای زنده‌گیری و عقیم‌سازی هر سگ بدون صاحب خبر می‌دهد: «زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب از ابتدا تا مرحله رها‌سازی 400 هزار تومان برای ما هزینه دارد.
با توجه به اینکه کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب از وظایف و اولویت شهرداری تهران نیست و کارها و برنامه‌های مهم‌تری برای انجام و اجرا وجود دارد، باید فکری برای آن شود. یکی از راه‌ها همکاری و کمک گروه‌های حامی حقوق حیوانات و تشکل‌های مردمی است که دغدغه حیوانات را دارند. به این نکته توجه داشته باشید که با توجه به کنترل نشدن جمعیت سگ‌ها در شهرها و شهرک‌های اقماری اطراف تهران، جمعیت و تعداد آنها در محله‌ها و مناطق حاشیه‌ای شهر رو به افزایش است.
این موضوع یعنی در آینده هزینه‌های پروسه زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب افزایش پیدا کرده و بیشتر خواهد شد.» اگر روزانه به‌طور متوسط 50 سگ بدون صاحب زنده‌گیری شود و هزینه هرکدام هم 400هزار تومان باشد، 20 میلیون تومان در روز برای این کار هزینه می‌شود. اگر تعطیلات را از تعداد روز‌های سال کسر کنیم حدود 300 روز می‌شود. به این‌ترتیب سالانه بالغ بر 6 میلیارد تومان هزینه زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب در تهران است.»
پروسه زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب از ابتدا تا انتها که رها‌سازی در فضا‌های غیر‌شهری است، شامل 10 مرحله می‌شود. افشار درباره این پروسه که هزینه 400هزار تومانی را به مدیریت شهری تحمیل می‌کند می‌گوید: «سگ‌های بدون صاحب توسط اکیپ‌ها در محله‌ها و مناطق مختلف زنده‌گیری می‌شوند. بعد از جمع‌آوری، سگ‌ها به مرکزی در جنوب تهران انتقال پیدا می‌کنند. حیوانات ابتدا قرنطینه شده و سپس توسط دامپزشک مورد معاینه قرار می‌گیرند.
اگر سگ بیماری حاد و درمان‌ناپذیری داشته باشد با روشی که دردی را حس نکند حذف خواهد شد. اما اگر بیماری قابل درمان باشد، کارهای لازم برای درمانش انجام می‌شود. بعد از طی شدن این مراحل نوبت به عقیم‌سازی می‌رسد و نشان‌گذاری که شامل بستن قلاده‌هایی با آرم شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل و نصب پلاکی به گوش حیوان است اجرا می‌شود. بعد از این مراحل برای مدت کوتاهی از حیوات نگهداری می‌شود تا برای رها‌سازی به مکان مناسبی که بتواند به زندگی عادی و روزمره‌اش ادامه دهد انتقال پیدا کند.» یک سگ بدون صاحب از لحظه زنده‌گیری تا رها‌سازی بین یک تا 2هفته در مرکز جمع‌آوری نگهداری می‌شود.
- خانه‌ای برای سگ‌ها
محل‌هایی که سگ‌های بدون صاحب بعد از طی کردن پروسه زنده‌گیری و عقیم‌سازی به آنجا منتقل می‌شوند کجا است؟ در سال‌های اخیر ویدئو و تصاویری از نامناسب بودن محل‌های رها‌سازی این حیوانات در فضای مجازی منتشر شد. مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران یک خبر داغ و جالب دارد که دغدغه گروه‌های حامی حیوانات و شهروندان درباره سگ‌های بدون صاحب را برطرف می‌کند:
«یک مرکز در قسمت‌های شمالی اطراف منطقه 4 و محله سوهانک تدارک دیده شده تا بعد از انجام کارهای لازم از جمله حصار‌کشی، سگ‌های بدون صاحب در آن محل رها شوند. سگ‌ها با حمایت گروه‌های مردمی حامی حیوانات در این محدوده به زندگی‌شان ادامه می‌دهند. پیش‌بینی ما این است که تا 2 ماه آینده این محل آماده شده و قابل استفاده باشد.» به این‌ترتیب با راه‌اندازی این مرکز دغدغه‌هایی که درمورد محل رها‌سازی سگ‌های بدون صاحب در تهران وجود دارد برطرف می‌شود.
- سگ‌های خانگی و نصب میکرو چیب
یکی از سؤال‌هایی که درباره جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب وجود دارد این است که آیا در بین آنها‌گونه و نژاد‌هایی هم وجود دارد که قابلیت استفاده در سازمان‌هایی مانند هلال‌احمر یا کارهایی چون نگهبانی را داشته باشد؟ پاسخ افشار به این سؤال منفی است: «تاکنون گزارشی درباره زنده‌گیری سگی با‌نژاد خاص که قابلیت استفاده در سازمان‌هایی مانند هلال‌احمر را داشته باشد به دست ما نرسیده است.
اگر سگی با این ویژگی‌ها نیز جمع‌آوری شود، صاحب دارد. شهروندان چون می‌دانند که جمع‌آوری سگ‌های بدون صاحب توسط شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل انجام می‌شود در صورتی که سگ‌شان گم شود به این سازمان مراجعه کرده و پرس‌وجو می‌کنند. بر همین اساس اگر در مرحله معاینه سگ مشخص شود نژاد خاصی دارد.
قبل از عقیم‌سازی مدت زمان بیشتری در قرنطینه نگهداری می‌شوند تا اگر صاحب و مالک داشتند بتوانند مراجعه کرده و آن را پس بگیرند. شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل به دنبال اجرای طرحی است که بر اساس آن صاحبان سگ‌های خانگی موظف شوند تا یک میکرو چیپ (ردیاب و شناسنامه دیجیتالی کوچک) زیر پوست حیوان قراردهند تا از طریق آن مشخص شود که حیوان مالک دارد. با این کار حتی در صورت گم شدن حیوان، می‌توان آن را رصد کرد.
- خطری برای انسان‌ها ندارند
دامپزشک تهرانی که با گروه‌ها وNGO های حامیان حیوانات همکاری دارد، معتقد است زندگی انسان و سگ در کنار هم برخلاف باورهایی که در بخشی از جامعه شکل گرفته سلامت و آرامش مردم را تهدید نمی‌کند: «درباره حیوانات به‌ویژه سگ‌ها باور و تصورات اشتباهی در جامعه رواج پیدا کرده است.
از جمله این باور‌های نادرست که همه آن را شنیده‌ایم این است که لمس کردن سگ باعث ایجاد زگیل پوستی می‌شود! جالب است بدانید حتی اگر بدن سگ، آلوده به قارچ یا میکروب باشد بازهم تنها در صورت تماس طولانی و مستمر با این حیوان ممکن است بیماری پوستی به انسان منتقل شود.
با یک یا چند تماس کوتاه هیچ مشکلی برای فرد پیش نخواهد آمد. البته توجه داشته باشید اگر در جایی از بدن زخمی وجود دارد نباید آن قسمت با بدن حیوانات تماس پیدا کند. بیماری هاری هم تنها در صورت آلوده بودن سگ ممکن است از طریق گاز گرفتن به انسان منتقل شود. آنچه که مسلم است حضور حیواناتی مثل سگ و گربه در خیابان، کوچه و شهر ما به خودی خود ایرادی ندارد و اگر‌کاری به کارشان نداشته باشیم از جانب آنهاخطری ساکنان محله را تهدید نمی‌کند.
این حیوانات در حالت عادی هیچ آزار و خطری برای انسان ندارند و نباید نگران باشیم که به صرف بودن در کنار ما یا محل زندگی مان، بیماری یا خطر حمله از سوی آنها وجود دارد.» دکتر «کیاوش فرحی» عقیم‌سازی و واکسیناسیون حیوانات بی‌سرپناه و گذاشتن ظرف‌های مخصوص غذای حیوانات را راه‌حل‌های مناسبی برای بهبود وضع حیوانات در جامعه ما می‌داند:
«اغلب بیماری‌های قارچی و انگلی که در بدن سگ‌ها و دیگر حیوانات وجود دارد نتیجه تماس و گشتن مخازن زباله و تماس آنها با منابع آلوده است. اگر مانند برخی از کشورهای همسایه ظرف‌هایی را برای غذای حیوانات در مکان‌های مناسب تعبیه کنیم تا مردم پسماند‌های خوراکی خودشان را داخل آنها بریزند، دیگر لازم نیست حیوانات از جمله سگ‌ها داخل زباله به دنبال غذا بگردند و آلوده شوند. عقیم‌سازی حیوانات بی‌سرپناه به روش درست و مناسب آن که ما به آن جراحی کم تهاجم می‌گوییم، مورد تأیید ماست. این کاربه زندگی راحت و کم دردسر سگ‌های بی‌صاحب کمک می‌کند.»
نظر شما