که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، خبرهایی مبنی بر جهانی شدن این محوطه ارزشمند به گوش میرسد. اما این ساخت و سازها در حریم و روی عرصه محوطه شوش موجب شده تا کارشناسان به جهانی شدن این محوطه ارزشمند به دیده تردید بنگرند.
هرچند جهانی شدن محوطههای باستانی و آثار تاریخی امروزه تنها دستاویز دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان دلسوز برای نگهداری آثار تاریخی است، هنوز تا جهانی شدن محوطه باستانی شوش به دلیل ساخت و سازهای بسیار در طول سه دهه گذشته راه بسیاری مانده است اما اتفاقهایی که در همین محدوده شناخته شده در حال وقوع است، افکار عمومی را نسبت به سرنوشت این محوطه شناختهشده جهانی نگران کردهاست.
«علی منجی بویری»، مسئول انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش نخستین کسی نیست که از وضعیت مرمتهای غیراصولی قلعه شوش شکایت دارد؛ پیش از این نیز کارشناسان مرمت از به کار بردن سبوس برنج در ملات استفاده شده در این مرمت شکایت کردهاند و از به کارگیری لولههای گالوانیزه برای نمای قلعه شوش به دلیل ناهمگونی، گلهمندند.
لولههای گالوانیزه که از آنها به عنوان ناودان در بنای قلعه شوش استفاده شده نخستین منظره ناهماهنگ با معماری این قلعه است که نزدیک به 100 سال پیش با استفاده از آجرهای دوره ایلامی تا اسلامی ساخته شده و به چشم هر گردشگری میآید.
«عاطفه رشنو»، معاون فنی سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خوزستان اما به کار بردن سبوس برنج در مصالح مرمتی بنا را خطرناک نمیداند.
وی اعتقاد دارد که زمانی که یک بنا خود از خشت و گل ساخته شده به حد کافی دارای موریانهاست و بنابراین بهکار بردن سبوس برنج که منبع تغذیه موریانه به شمار میرود عملا تاثیری در کم و زیاد کردن موریانه ندارد.
وی همچنین اعتراض به استفاده از ملات گچ در مرمت از سوی بسیاری از کارشناسان به این دلیل که هیچ همخوانی با مصالح به کار رفته در بنای ساختمان ندارد را بیمورد خواند.
وی در عین حال که از تعطیلی عملیات مرمت این قلعه از نوروز سالجاری خبر میداد اما دلیلی واضح برای توقف این عملیات اعلام نکرد. از سوی دیگر به گفته وی سازمان میراث فرهنگی با مشاور جدید برای ادامه این مرمت قرارداد بسته و تا سه، چهار ماه آینده مرمت این قلعه آغاز میشود.
به گفته رشنو اعتباری که باید برای مرمت این بنا هزینه میشد به سوی حصارکشی محوطه سوق داده شد و قرار است در این بخش هزینه شود.وی همچنین عملیات انجام گرفته در این محدوده را تنها محکم کاری آجرهای سست و در خطر قلعه عنوان کردهاست. این درحالی است که بستهای فلزی که در گزارش تصویری تهیه شده به خوبی مشهود است و نشاندهنده عملیاتی بهمراتب بزرگتر از محکم کردن چند آجر است.
ترمینال شوش، زخمی کهنه
هرچند ساخت هتل لاله در شوش آغاز ساخت وساز غیراصولی و برخلاف قوانین میراث فرهنگی در این محوطه نیست و هنوز معلوم نیست که ساخت ترمینال شوش روی شهر 7 هزار ساله آکروپل به کجا میانجامد، اما آخرین خبرها از واگذاری این محوطه از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خوزستان به شهرداری شوش حکایت دارد که به واکنش بسیار تند «امید غنمی»، مسئول واحد حقوقی سازمان میراث فرهنگی کشور در تهران منجر شد که آن را برخلاف قوانین میراث فرهنگی دانست.
به اعتقاد غنمی، انتقال سند دارای تشریفاتی است که باید توسط هیات دولت انجام شود و استان نمیتواند مستقل از دولت مجوز صدور سند انتقال بدهد.
اما به فاصله چند روز، «مجتبی گهستونی»، سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی، از برگزاری جلسه بین رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان، شهرداری شوش و برخی از مسئولان استان خبر داد که طی آن مقرر شده مالکیت ترمینال ساخته شده روی شهر 7 هزارساله آکروپل در محوطه تاریخی شوش به شهرداری واگذار شود.
به گفته وی در این جلسه سازمان میراث فرهنگی خوزستان اعلام کرده درصورتی که شهرداری تعهد دهد بدون تخریب این محوطه، ترمینال را بسازد، سند ترمینال شوش به شهرداری واگذار میشود و ادامه ساخت آن بدون مانع است.
آموزش و پرورش همچنان در حریم تاریخی شوش
این همه ماجرای محوطه شوش نبود. آموزش و پرورش شوش نیز با وجود مخالفتهای بسیار، بنای 4طبقهای را در حریم درجه یک ساخت. این در حالی بود که در تمام مدتی که بنای پیشدانشگاهی بالا میرفت هیچ یک از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری حاضر نشدند اعلام کنند که تا چه حد این بنا به حریم منظری و فیزیکی محوطه آسیب خواهد رساند.
تنها «رضا چنانی» مسئول اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در گفتوگوی خود با خبرنگار این روزنامه در دل محوطه شوش و در زمستان سال 86 اعلام کرد که ارتفاع این بنا حتما کاهش خواهد یافت و با ارتفاع مجاز ساخته میشود. اما تا به امروز هیچ خبری مبنی بر کوتاهی این بنا که کارشناسان از آن بهعنوان یکی از موانع جهانی شدن شوش ناممیبرند به گوش نرسیدهاست. ارتفاع مجاز برای ساخت و ساز در این محدوده نزدیک به 8 متر است و بنای ساخته شده در حال حاضر 15 متر است.
جمعه بازار تاریخی در شوش
به گفته منجی بویری علاوه بر اینکه با وجود هشدارهای شدید محوطه شوش همچنان محل بازی نزدیک به 7 تیم محلی است و بهعنوان کورس موتورسواران ا زآن استفاده میشود، برگزاری هر هفته جمعه بازار در این محوطه نیز خود تهدیدی بالقوه برای این محوطه محسوب میشود.
تجمع افراد بسیار در این محوطه و پارک ماشینها و خودروهای زیاد از جمله پیامدهای این بازار هفته در دل تاریخ شوش است.
این اتفاقها در حالی ادامه دارد که بارها افکار عمومی، رسانهها و انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی، مهمترین اقدام برای نجات این محوطه را حصارکشی این محوطه 400 هکتاری دانستهاند.
محوطه شوش بیش از 2سال است که جزو طرحهای بزرگ قرار گرفته است.پیش از این مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خوزستان اعتقاد داشتند با توجه به ملی بودن این اثر، استان به تنهایی قادر به رفع مشکلات آن نیست، اما قرارگیری این محوطه در میان طرحهای بزرگ هم نتوانست این محوطه را از آسیبهای جدی هر روزه مصون نگهدارد.