به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر سعید نمکی وزیر بهداشت امروز در مراسم اختتامیه روز جهانی ایمنی غذا با اشاره به مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و انتقادشان به وزارت بهداشت گفت: ما دل به خدا بستیم و برای سلامت این مردم آمدیم. به هیچ حزب و گروه و دستهای هم وابسته نبودیم. بر همین اساس در نمایش ناشیانه دیروز هم از راست خوردیم و هم از چپ که این هم استقلال ما را نشان می‌داد که ما زیر بیرق جریان و جناحی نیستیم، بلکه افراد مستقلی هستیم و دل در گرو عشق مردم و رضایت خداوند داریم.
نمکی گفت: مدت‌ها قبل به همکارانم نوشتم که خواهشم این است که در بحث‌های انتخابات ورود نکنید. از روزی که آمدم همه تلاشم این است که وزارت بهداشت را از سیاست‌زدگی عاری کنم و بارها اعلام کردم که من وزیر بهداشت تمام مردمان این سرزمین هستم؛ اعم از شیعه، سنی، کلیمی، مسیحی، زرتشتی، بی‌دین، اصولگرا، اصلاح طلب، بی‌خط و حتی زندانی محکوم به اعدام. مردم باید بپذیرند که وزیر بهداشت سیاسی نیست.
به هیچ جریان سیاسی وابسته نیستم
وزیر بهداشت ادامه داد: برخی ناشیانه ابراز ارادت و علاقه مرا به مقام معظم رهبری تفسیر خطی کردند، بسیار اشتباه فکر کردند. رهبری برای همه ملت ایران و برای همه خطوط است. ایشان پدر خانواده عظیمی است به نام ملت ایران.
نمکی گفت: بنده به هیچ جریان سیاسی وابسته نیستم و نخواهم بود. زیرا همشهری من؛ سهراب گفت که «من قطاری دیدم که سیاست می‌برد و چه خالی می‌رفت». من اصلا سوار این قطار نمی‌شوم. گرچه سیاست بلدم، گرچه اجزایش را از آنها که ادعا می‌کنند، ماهرانه‌تر می‌دانم، اما به این وادی ورود نکردم. زیرا ورود به این وادی انسان‌ها را کلیشه‌ای بار می‌آورد و جزم‌اندیشی را به آدم تحمیل می‌کند و صداقت و رفتار صادقانه را از آدم می‌گیرد. بنابراین از دوستانم خواستم که به این عرصه ورود نکنند و اگر هم کسی چیزی گفت، نرنجند.
او گفت: این عزیزان دل‌شان می‌سوزد و دل‌شان می‌شکند. زیرا در طول این ۱۶ ماه گذشته با دستهای خالی و بسته، اما با چشم‌های باز و دل‌هایی مالامال از عشق، لحظه‌ای درنگ نکردند. کرونا نشانی از لیاقت و بی‌لیاقتی مدیریت کشورها خواهد بود و در آینده کشورها را به این گونه تعریف می‌کنند که هر کشور چگونه این پاندمی را مدیریت کرد.
این مسئول عنوان کرد: این بچه‌ها با دست خالی، با خزانه تهی و بانک مرکزی بی پول و فقط با ایثار و گذشت ایستادند. من کوچک‌ترین سرباز این گروه بودم. فرماندهان اصلی آنها بودند که شهید شدند. آنهایی بودند که روزهایی که ماسک نداشتیم، تن بر آتش زدند و خودشان را به طوفان بلا سپردند.
نمکی گفت: یک گروهی در طول این مدت زمانی که گوشت، مرغ و تخم مرغ نبود و مشکل داشت، اجازه ندادند در ۴۷۵۰ قلم دارو کمبود ایجاد شود. یک روز نگذاشتند مانند انگلیس و فرانسه و... شود که دیدید که ویروس انگلیسی در آنجا چه کرد، اما شما ندیدید که حتی یک بیمار در پشت در یک بیمارستان در کشورمان سرگردان شود و حتی اجازه ندادند که اگر یک بیمار غیر کووید هم بود، پشت در بیمارستان بماند.
کسی که نمی‌داند ویروس کرونا با سیب‌زمینی چه فرقی دارد، اظهارنظر می‌کند
وزیر بهداشت اظهار کرد: این بچه‌ها روزهای سختی را گذراندند. چهار موج سنگین را مدیریت کردند و اجازه ندادند که به مردم فشار وارد شود. حتی اجازه ندادند اتاق عمل اورژانسی یک لحظه بگوید داروی بیهوشی نیست.
نمکی گفت: ارزی که ما در سال ۱۳۹۹ استفاده کردیم، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو، کمتر از ارز سال ۱۳۹۷ آرام کشور بود. این بچه‌ها اینطور اداره کردند. حال می‌بینند یک آدمی که یک ثانیه متوجه نشده که کرونا یعنی چه و نمی‌داند که این ویروس با سیب‌زمینی چه فرقی دارد، می‌آید اظهار نظر می‌کند و می‌گوید من سه ماهه فلان می‌کنم. من پیشنهاد می‌کنم سه روز همه اختیارات این اسب سرکشی را که ما دهانه‌اش را گرفتیم، به شما می‌سپاریم و شما سه روز آن را هدایت کنید. آن زمان ما هم رای می‌دهیم و می‌گوییم شما سه‌ماهه نه، ۳۰روزه می‌توانید همه چیز را درست کنید.
به اقتصاد، به فرهنگ و... حمله کنید اما پا در عرصه کرونا نگذارید
وزیر بهداشت ادامه داد: به هر حال در اوضاع و احوالی که دوستان کم می‌آورند، طبیعی است. دوستان من نرنجند. اما برخی از آن دوستان هم بفهمند. برخی قاطی کردند و برخی حرف‌ها را می‌زنند. به هر کجا می‌خواهید حمله کنید، حمله کنید. به اقتصاد، به فرهنگ و ... حمله کنید و ان‌شاءالله بتوانید درست کنید، اما پا در عرصه کرونا نگذارید. زیرا نه بلد هستید و نه این مجموعه علی رغم اینکه من معتقدم نقصان‌هایی داشتیم، اما معتقدیم با امکاناتی که داشتیم، بی‌نقص‌ترین و موفق‌ترین کشور دنیا در مدیریت کرونا بودیم. این را سازمان جهانی بهداشت می‌گوید. ۲۰ روز قبل گروهی به ایران آمده بودند و از این همه تدبیر در مدیریت کرونا حیرت کردند.
وی گفت: مگر به قول دوستان شما اگر تشکر نمی‌کنید، نمک به زخم این عزیزان هم نپاشید که ۱۶ ماه است که یک خواب راحت نداشتند. نشد ساعت یک نصف شب به رییس دانشگاه زنگ بزنم و زنگ دوم جواب ندهد. این باعث رنجوری می‌شود. ضمن اینکه مملکت‌داری هم کار ساده‌ای نیست. آقایان دچار سوءتفاهم نشوند.
اگر در شما هنری نیست، بر هنرمندی بقیه خرده نگیرید
نمکی گفت: مملکت‌داری کار سختی است و افراد باجنبه و فهیم نیاز دارد. افرادی که بفهمند خدمت‌گذاران خدوم‌شان چه کسانی هستند. باز هم به همه توصیه می‌کنم که به این وادی ورود نکنند. کسی که نمی‌تواند شعر استاد شهریار را از رو بخواند و شهریار در قبر می‌لرزد، حالا می‌گوید وزیر بهداشت شعر می‌خواند.
وزیر بهداشت افزود: این که باید برای توی شهروند افتخار باشد که وزیر بهداشتت هم ایمنولوژیست است، هم بهداشت را بلد است و هم هزاران بیت شعر در حافظه‌اش دارد. اینکه عیب نیست و از دید افراد فهیم حسن است که بتوان حرف‌ها را با زبان شعر گفت. شما می‌گویید مملکت باید به زمان حکمت حکمای قدیم برگردد. مگر بوعلی سینا که بود؟ مجموعه‌ای از همه اینها بود. البته من نمی‌خواهم مقایسه کنم. اگر کسی در بین جمع مدیران قابلیت‌های متفاوت داشت، باید او را تحسین کنید. اگر در شما هنری نیست که نباید بر هنرمندی بقیه خرده بگیرید.
او گفت: باز هم به همه همکاران نازنینم می‌گویم که در این ایام سر از پا نشناختند، بیمار شدند و شهید شدند بدانند که شما با خدا معامله کردید و مردم شما را دوست دارند. در عین حال نازنینی مانند مقام معظم رهبری بارها و بارها از شما تشکر کرده و حالا هر که هر چه می‌خواهد بگوید.
نمکی گفت: امیدواریم خداوند همه ما را به راه درست هدایت کند و ان‌شاءالله که برای این مملکت که حقش فراتر از خیلی چیزهاست، روز و روزگار بهتری رقم بزند و حاصل این انتخابات هم فهیم‌ترین و مناسب‌ترین چهره برای این مملکت خواهد بود.
امنیت غذایی
وزیر بهداشت در بخش دیگری از صحبتش به بحث ایمنی غذایی اشاره کرد و توضیح داد: غذا مقوله بسیار پر اهمیتی است که به عنوان یک عنصر و موضوع چندوجهی باید به آن نگاه کرد. اعتقاد دارم متولی‌گری در مقوله غذا تنها به دلیل اینکه ما در وزارت بهداشت سازمانی به نام غذا و دارو داریم، تنها با ما نیست. گرچه ممکن است ما به عنوان یکی از عناصر موثر در سیاست‌گذاری و اصلاح رویه‌های تامین غذای سالم می‌توانیم نقش‌آفرینی کنیم، اما بخش‌های متعددی از حکومت باید در زمینه امنیت غذایی گام بردارد.
او گفت: امروز دنیا به دلیل بی‌عدالتی از یک سو و به دلیل فقر فرهنگی و جهل نسبت به آنچه اسمش را غذای سالم می‌گذاریم و از سوی دیگر به دلیل آلاینده‌های زیست‌محیطی، صنعتی شدن و عدم استفاده درست از ابزار صنعتی و به دلیل توسعه بی‌رویه ناپایدار دارد تمام زیرساخت‌هایی که از آن به عنوان ابزار کافی برای تهیه غذای سالم و امنیت غذایی صحبت می‌کنیم لگدمال می‌کند. امروز ما از ظرفیت سرزمین به خصوص در کشورهای در حال توسعه، چند برابر استفاده می‌کنیم. خاک، آب، زمین حاصلخیز و هوای سالم از مسائل مهمی است که امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه را به شدت تهدید می‌کند.
نمکی افزود: باید امنیت غذایی و تامین غذای سالم را از بعد کمی و کیفی ارزیابی کنیم. ما یک بحثی به نام کمیت غذا داریم و یک بحث هم در زمینه کیفیت غذا داریم. کمیت غذا آن است که مشخص می‌کند که یک فرد در طول روز باید چه میزانی مواد پروتئینی و... را مصرف کند. آنچه امروز در دنیا به شدت زیر سوال است، کیفیت این کمیتی است که از آن صحبت می‌کنیم.
ورود کودهای شیمیایی و نیترات به تالاب انزلی
وزیر بهداشت ادامه داد: من چند روز پیش استان گیلان بودم که در آنجا دو رودخانه داریم. این دو رودخانه ۱۷ کیلومتر سم را به تالاب انزلی می‌برد که زیستگاه زمان تخمگذاری ماهیان است. اطراف این تالاب زمین‌های کشاورزی و شالیزارهاست و ما مقدار زیادی کود شیمیایی در این شالیزارها به کار می‌بریم و نیترات و نیتریتی است که وارد این تالاب می‌شود، غیر از حوضچه‌های آب زیرزمینی که از این باقی مانده نیترات و نیتریت سرشار می‌شوند و اثراتی که در مواد غذایی ما می‌گذارند.
وی گفت: ایستگاه زباله سراوان را داریم که در شرایط خشک چهار لیتر در ثانیه و در شرایط بارندگی ۲۴ لیتر در ثانیه شیرابه زباله‌ها را به سمت تالاب انزلی می‌برد. حال ما به مردم توصیه می‌کنیم که ماهی بیشتر بخورند. اوضاع ما در خلیج فارس و آب‌های ساحلی آنجا هم به دلیل فاضلاب‌های صنعتی که ایجاد کردیم، بهتر از این نیست.
نمکی گفت: نوع سم‌پاشی‌ها و... چه در گندمزار، چه در باغ و شالیزار ما و... جدی است. باید بدانیم که باقی مانده سموم یکی از تهدیدکننده‌های جدی است. ما مردم را به خوردن سبزی توصیه می‌کنیم، اما آبی که از باقی مانده فلزات سنگین می‌رود و سبزی را سیاه می‌کند، ماحصلش چیزی است که باید توصیه کنیم مردم بخورند. بنابراین اگر کمیت را با کیفیت مناسب ارزیابی نکنیم، امنیت غذایی هیچگاه تامین نخواهد شد و برعکس مردم باید هزینه‌های سنگینی را برای درمان بیماری‌ها، سرطان‌ها و... بپردازند. گاهی اوقات نخوردن، از غذای مسموم بهتر است.
وزیر بهداشت اظهار کرد: سازمان غذا و دارو یکی از نقش‌آفرین‌ترین دستگاه‌هایی است که در امر نظارت بر کیفیت غذا کار می‌کند و من خواهشم این است که در طرحی که برای ردیابی غذا از مزرعه تا سفره دارند، این را تشدید کنند و به عنوان حرکتی بسیار اساسی و ملی دنبال کنند.
همکاری بین بخشی در قالب شورای عالی غذا و تغذیه
نمکی گفت: نکته دیگر در زمینه امنیت غذایی همکاری بین بخشی است. تقویت همکاری بین بخشی در قالب شورای عالی غذا و تغذیه یکی از رسالت‌های اصلی ما در وزارت بهداشت است. اگر سازمان محیط زیست، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی و... کمک نکنند، کامیابی درستی در بحث امنیت غذایی کشور حاصل نمی‌شود.
وی افزود: به هر حال مقدار زیادی از موادی که در برخی سوپرمارکت‌ها است از رنگ‌های غیر مجاز و... از موضوعاتی است که حتما باید از سوی سازمان غذا و دارو دنبال شود. در عین حال همکاری بین بخشی در بحث قاچاق در اختیار ما نیست. ما فقط گزارش و نظارت می‌کنیم، این حجم انبوهی که هم بر تولید داخلی و هم بر سلامت مردم اثر سوء می‌گذارد، از حیطه مسئولیت و اقتدار ما خارج است و باید به شدت بحث همکاری بین‌بخشی را پیگیری و دنبال کنیم.
لزوم آموزش تغذیه در مدارس
نمکی گفت: موضوع مهم دیگر بحث آموزش است. آموزش نه فقط برای کادر خودمان، بلکه آموزش برای همه گروه‌های هدف. شیوه تغذیه ما شیوه غلطی است. به نظر من باید از مدرسه شروع کرد. آن برش اجتماعی که می‌توان در آن حرف‌هایی را زد که ماندگار بمانند، مدرسه است. ما طرح کوچ را که مبارزه با اضافه وزن و چاقی در مدرسه است، با آموزش و پرورش شروع کردیم و بسیار هم کار خوبی بود.
وزیر بهداشت گفت: ما باید آموزش تغذیه را از مدرسه آغاز کنیم. البته یادمان نرود که ما همیشه گرفتار بحثی به اسم چاقی نیستیم. این سرزمین، سرزمین گسترده‌ای است که در آن هرگز نمی‌توانیم بگوییم که یک استان یک الگوی واحد در زمینه تغذیه دارد. نمی‌توان با یک الگو با این سرزمین برخورد کرد. به همان نسبت که گستردگی اقلیم و تنوع آب و هوا داریم، تفاوت فرهنگ و خرده‌فرهنگ داریم. ما در جاهایی بچه‌های چاق داریم و در همانجا کودکانی داریم که از گرسنگی و فقر دنده‌هایشان بیرون زده و دارند ضعف می‌کنند.
او اظهار کرد: می‌شناسم نقاطی از این سرزمین را که خانواده‌ها به سختی قوت کودکان‌شان را تامین می‌کنند. باید این تصور را تقویت کنیم که در نقاطی که چاقی مشکلمان است، لکه‌هایی ناشی از سوءتغذیه ناشی از کمبود مواد غذایی هم داریم و در جاهایی هم که می‌گوییم استانی است که از نظر امنیت غذایی رتبه پایینی دارد، همانجا هم کودکان چاق داریم.
آموزش، اصلی‌ترین رکن امنیت غذایی
نمکی ادامه داد: آنچه که امروز در آموزش‌های ما رتبه اول را دارد، استفاده درست از مواد غذایی است. سوءتغذیه همیشه مشکلش نبود مواد غذایی نیست، بلکه هله هوله خوردن و پرهیزهای غذایی هم می‌تواند عامل سوءتغذیه باشد. به هر حال آموزش اصلی‌ترین رکن امنیت غذایی است. بسیاری که مواد غذایی را در اختیار دارند، خراب می‌کنند. آموزش برای همه گروه‌های هدف، آن هم با زبان قابل فهم برای آنها، یکی از رسالت‌های بزرگ ما است. در مدرسه هم بهترین جایی است که باید آموزش دهیم.
وی افزود: در سال نزدیک ۳۸۵ هزار مرگ غیر کووید داریم که در این مرگ‌ها ۳۱۳ هزار مرگ به دلیل بیماری‌های غیرواگیر و حدود ۱۰۰ هزار موردش به دلیل فشار خون بالا یا عوارض ناشی از فشار خون بالا است که به دلیل مصرف بی‌رویه نمک، سبک زندگی غلط عامل اصلی این مرگ‌های خاموشی است که از آن خبر نداریم. بنابراین شیوه درست زندگی، تغذیه مناسب، استفاده درست از مواد غذایی، آموزش خانم خانواده برای طبخ مناسب غذا و... بسیار نکته مهمی است.
وزیر گفت: امروز با توجه به امکان آموزش از راه دور و آموزش از طریق موبایل، تهیه این پکیج کار ما است و من هزینه‌های آن را قبول می‌کنم. اینکه چطور به گروه‌های هدف متفاوت، آموزش تغذیه درست دهیم و چگونه در مدارس حضور یابیم و به بچه‌هایی که در بهترین مقطع زندگی برای آموزش تغذیه مناسب و سبک زندگی درست دارند، ارائه دهیم.
ردیابی محصول از مزرعه تا سفره مردم
وزیر بهداشت در ادمه اظهار کرد: یکی دیگر از نکاتی که می‌خواهم کارشناسان این حوزه دنبال کند، جلب مشارکت سایر دستگاه‌ها در هدف‌دهی به امنیت غذایی در کشور است. در سیاست‌گذاری باید کمک کنیم. زیرا خیلی‌ها نمی‌دانند. وقتی می‌گویم باید گروه‌های هدف را در حوزه آموزش مشخص کنیم، در سیاست‌گذاری در تولید محصول اگر یک کشاورز از یک هکتار زمین ۲.۵ تن گندم برداشت کند یا ۱۰ تن، هم در افزایش بهره‌وری زندگی خودش موثر است هم در تامین کالاهای اساسی برای مردم.
نمکی تاکید کرد: ما باید از وزارت جهاد کشاورزی بخواهیم که چگونه می‌شود ظرفیت شیلات را افزایش داد و دامپروری را افزایش داد. آیا در دامپروری باید به سمت پرورش بیشتر گوسفند یا گوساله رویم؟ باید مقدار آب و علوفه مصرفی را مشخص کنیم و بررسی کنیم که چگونه می‌توانیم بهره‌وری را در تولید اقلام غذایی کشور بالا بریم. باید در بخش‌های دیگر کشور تاثیر بگذاریم.
او گفت: نهایتا هم بحثی که برای ردیابی محصول از مزرعه تا سفره مردم وجود دارد را باید دنبال کنیم تا به نقطه‌ای قابل تشخیص برسیم.