همشهری آنلاین _ زهرا بلندی: امامزادگان سه‌برادران(ع) از جمله امامزاده‌های قدیمی منطقه ۱۹ است که در محدوده ناحیه ۵ شهرداری و روستای دانگه قرار گرفته و محل زیارت علاقه‌مندان اهل‌بیت(ع) است.
بقعه امامزادگان سه‌برادران(ع) در خیابان شهید رجایی، روستای دانگه قرار گرفته و از شمال به قلعه خوارئین، جنوب به زمین‌های کشاورزی و از شرق به مترو ایستگاه باقرشهر منتهی می‌شود. در روزهای عادی به‌خصوص با وجود کرونا کسی جز متولی، خادم و اهالی روستا در امامزاده حضور ندارد. متولی امامزاده می‌گوید: «بیشتر زائران از نقاط مختلف شهر روزهای چهارشنبه برای زیارت به اینجا می‌آیند.» او با اشاره به اینکه قدیمی‌ها معتقدند این ۳ امامزاده ۳ سید بزرگوار بودند که در زمان ورود حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به شهرری به این منطقه آمده و در این مکان زندگی کرده‌اند و همین‌جا نیز وفات یافته‌اند، می‌گوید: «علی کیا، قاسم و جوانشیر با ۱۰ واسطه به امام حسن مجتبی(ع) منتسب می‌شوند و از سادات بزرگوار حسنی قرن پنجم هجری به شمار می‌آیند.»
دورتادور بقعه را فضای بایر و زمین‌های کشاورزی پر کرده و چند خانوار در این روستا زندگی می‌کنند. «علی‌اصغر خیرمند پاریزی» با استناد به گفته‌های قدیمی‌های روستا می‌گوید: «در گذشته سنگ قبری برای این امامزادگان وجود نداشت و با خشت و آجر سکوهایی کوچک برای ۳ امامزاده ساخته شده بود. این امامزاده تا سال ۱۳۷۴، ۳ گنبد داشت که از خشت و گل ساخته شده بود و تقریباً هر سال روی گنبدها را کاهگل می‌کشیدند.» جانباز ۶۰ درصد دفاع‌مقدس که از سال ۱۳۸۴ در امامزاده‌های مختلف فعالیت داشته و ۲ سال است که متولی این امامزاده است، به گنبد طلایی رنگ، کاشی‌های براق لاجوردی و فیروزه‌ای که از نمای روبه‌رویی بقعه چشمنوازی می‌کنند، اشاره می‌کند و می‌گوید: «طی چند سال اخیر مرمت و نوسازی اینجا با مشارکت خوب اداره اوقاف و شهرداری منطقه ۱۹ انجام شده است.»
- ارادت خاص مردم به امامزاده
بیشتر ساکنان کنونی این حوالی مهاجران افغانستانی و پاکستانی هستند و کمتر کسی درباره گذشته اینجا می‌تواند صحبت کند. همه معتقدند جواب سؤال‌های‌مان در دست «مشهدی صفدر عیوضی» است؛ ساکن ۷۰ ساله و قدیمی روستا که کماکان در زمین‌های کشاورزی مشغول کار است. او با اشاره به اینکه نام این روستا خورائین بود و امامزاده هم در گذشته به سه‌برادران خورائین معروف بود، می‌گوید: «در شمال غرب بقعه، قلعه خورائین به‌عنوان بنای قدیمی که به دوران قاجاری برمی‌گردد قرار گرفته است.
این قلعه، کاهگلی و آجری است و سقف‌های گنبدی دارد که در حال حاضر نیمه متروک و رو به تخریب است.»
در فاصله ۵۰۰ متری بقعه یک کارگاه قالیشویی و چند کارگاه دیگر وجود دارد و در شمال بقعه نیز خانواده‌های افغانستانی و پاکستانی زندگی می‌کنند. مشهدی صفدر با بیان این موضوع و با اشاره به اینکه بنای بقعه نخست از خشت و گل بود و از نظر مساحت و اندازه تقریباً ابعاد بنای امروزی را داشت، می‌گوید: «در نمای خارجی ۲ ورودی دیده می‌شود. ورودی اصلی در شمال نما، فلزی سبز رنگ است و ورودی دیگری که در واقع ورودی قدیمی بقعه بوده است، در نمای شرقی قرار گرفته و قرمز رنگ است.»
او در ادامه از ارادت خاص مردم نقاط مختلف شهر و کشور به این امامزاده یاد می‌کند و می‌گوید: «تعداد زائران اینجا زیاد نیست، اما افرادی هستند که برای برآورده شدن حاجات‌شان با ارادتی خاص به اینجا می‌آیند. بیشترین زمان حضور زائران در امامزاده روزهای چهارشنبه است، اما درِ آن هر روز از ۸ صبح تا ۲۱ باز است.» مشهدی صفدر با بیان اینکه تا حدود سال ۱۳۸۰ برای دسترسی به این مکان مسیر ماشین رو وجود نداشت و مردم پای پیاده به امامزاده رفت‌وآمد می‌کردند، می‌گوید: «همان سال‌ها جاده‌ای ساخته شد و امروزه می‌توان با خودرو در این بقعه تردد کرد، اما هنوز هم راه اینجا آن‌طور که باید مناسب نیست و باید آسفالت شود.»
- آب لوله‌کشی و گاز شهری مطالبه روستاییان
افزایش امنیت این روستا و ایجاد مسیر رفت‌وآمد خودرو به بقعه امامزادگان سه‌برادران(ع) از جمله اقدامات خوش سال‌های اخیر بوده است، اما هنوز هم مشکلاتی در اینجا دیده می‌شود که رفع آنها مشارکت و همدلی مسئولان و خیّران را می‌طلبد. خیرمند پاریزی با بیان این موضوع می‌گوید: «متأسفانه مسیر دسترسی به اینجا آسفالت نشده و امامزاده از آب آشامیدنی بهره‌مند نیست. برای تأمین آب با کمک خیّران یک منبع آب نصب کردیم.» بهره‌مندی از آب لوله‌کشی و گاز مطالبه دیگری است که این متولی با اشاره به آن می‌گوید: «بارها این موضوع را از مسئولان مرتبط پیگیری کرده‌ایم، اما هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.»
- فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در «افق»
راه‌اندازی مرکز افق در امامزادگان سه‌برادران(ع) یکی از اتفاقات مهم در سال گذشته بوده است. متولی اینجا فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و قرآنی را از جمله اقدامات انجام شده در این مرکز می‌شمارد و می‌گوید: «با وجود امکانات محدود روستا به برگزاری مراسم‌های مناسبتی مذهبی اکتفا می‌کنیم، اما در بخش اجتماعی فعالیت‌های خوبی داشته‌ایم که شناسایی خانواده‌های نیازمند، توزیع بسته‌های معیشتی، تعمیرات منزل، خرید لوازم منزل و پوشاک و ارائه کمک‌معیشتی از جمله آنهاست.»
- «سپه‌پور» کاروانسرایی از دوره قاجار
کاروانسرای سپه‌پور یکی دیگر از مکان‌های تاریخی منطقه ۱۹ است که در روستای خالی از سکنه مرادآباد واقع شده است. محوطه کاروانسرا، که قدمتش به دوره قاجاریه برمی‌گردد، به وسعت ۶ هزارمترمربع دیوارکشی و درختکاری شده و این روزها محل مناسبی برای استقرار گروه‌های فیلمبرداری است. ضلع جنوبی این مکان در گذشته محل استقرار مسافران بوده و در ضلع شمالی آن اصطبلی بزرگ متناسب با معماری ساختمان اصلی و به‌صورت طاق و تویزه‌ای دیده می‌شود. این محل از طریق قنات آبرسانی می‌شد و حیاطی بزرگ در وسط و ضلع جنوبی آن قرار دارد. این کاروانسرای ۲ طبقه یک دالان بزرگ با طاق قوس‌های زیبا دارد. از حجره‌های طبقه پایین آن برای انبار کردن کالا و از حجره‌های بالایی برای منزل دادن به مسافران استفاده می‌شد. این مکان تاریخی تا حد زیادی بافت خود را حفظ کرده، اما برخی آثار تاریخی بناهای اطراف شهر تهران از جمله آثار تاریخی منطقه ۱۹ در طول زمان تغییر کاربری داده، تخریب شده یا اثری از آنها باقی نمانده است، به همین دلیل نیاز است برای ماندگاری آثاری که هنوز به جا مانده‌اند اقداماتی صورت بگیرد. اینجا جزء ناحیه ۴ شهرداری منطقه ۱۹ است و در کیلومتر ۳ بزرگراه خلیج‌فارس، روستای پلائین، بعد از سه‌راه عباس‌آباد و سه‌راهی حسین‌آباد مفرح در انتهای روستای مرادآباد قرار دارد.