همشهری آنلاین_سحر جعفریان : شیوع کرونا نیز به رونق هرچه بیشتر استفاده از دوچرخه کمک کرد. طوری که مسیرگشایی برای دوچرخه‌های شهری در دستور کار شهرداری همه مناطق قرار گرفت تا با جدیت بیشتر دنبال شود. از این‌رو شهرداری منطقه ۹ نیز بر آن شده است تا کمیت و کیفیت مسیرهای دوچرخه رو را افزایش دهد. آغاز بهره‌برداری از مسیر ۴۵۰ متری در محدوده خیابان آزادی نیز یکی از اقدامات مؤثر در راستای ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه است که هفته گذشته صورت گرفت. اما واقعیت این است که هنوز به‌رغم این مسیرگشایی‌ها و افتتاح خانه دوچرخه‌ها، دوچرخه در نهمین تکه از شهر با اقبال عمومی مواجه نشده است. به همین بهانه در این گزارش سراغ اهالی، کارشناسان و مدیران شهری رفته‌ایم تا علت را جویا شویم.
- مسیرهای دوچرخه‌سواری پراکنده
مسیر دوچرخه‌سواری در خیابان آزادی حدفاصل میدان آزادی تا تقاطع استادمعین یکی از پرطرفدارترین مسیرهای دوچرخه رو در منطقه ۹ است. «محمد ابراهیمی» از کاسبان محله استادمعین در این ارتباط می‌گوید: «محدوده خیابان آزادی به سبب وجود ساختمان‌های اداری و دولتی خیلی پر رفت‌وآمد است. رفت و آمدهایی که هم ترافیک‌های سنگین ایجاد و هم هوا را آلوده می‌کند.
اما با این حال مسیردوچرخه‌سواری پیوسته‌ای اینجا وجود ندارد. مسیری که دوچرخه‌سوار به کمک آن مجبور نشود وارد معابر ناایمن شود. هر چند کیلومتر یک مسیر کوتاهی را با رنگ قرمز و سفید مشخص کرده‌اند که در واقع نمی‌توان با آنها توقع فرهنگسازی برای استفاده از دوچرخه در بین اهالی داشت.»
- ضرورت اختصاص بودجه و وقت بیشتر
«کاوه میرانی» از ساکنان محله امامزاده عبدالله(ع) نیز معتقد است: «برای تبدیل دوچرخه‌سواری به اولویت حمل‌ونقل شهری در محله‌هایی مانند محله‌های منطقه ۹ باید بودجه و وقت بیشتری صرف شود. چراکه نوع دغدغه اهالی در اینجا متفاوت است و همین تفاوت باعث می‌شود از دوچرخه استقبال خوبی به عمل نیاید. خیلی سال است که وعده می‌دهند قرار است ایستگاه‌های دوچرخه‌های اشتراکی در منطقه ۹ نیز فعال شود. اما نمی‌شود. چراکه یکی از دلایلش همین است که اهالی محله‌های منطقه نمی‌توانند هزینه‌های دوچرخه‌های اشتراکی در سبد خانوارشان قرار دهند. به‌ویژه که جمعیت هر خانوار هم زیاد است و تهیه دوچرخه یا ثبت‌نام هرکدام از اعضای خانواده برای داشتن اشتراک دوچرخه‌های اینترنتی، سخت است.»
- نبود زیرساخت در معابر کم‌عرض و شلوغ
سال جاری بیشترین میزان مسیر دوچرخه‌سواری نسبت به سال‌های گذشته در منطقه احداث شد. «امیر شیروانی» ساکن محله سی‌متری جی می‌گوید: «در محله ما، سرانه ورزشی قابل توجهی وجود ندارد که حالا بخواهیم از داشتن یا نداشتن مسیرهای دوچرخه‌سواری در محله حرف بزنیم. یعنی تا پله اول نباشد که نمی‌توان، پله دوم را ساخت! از طرفی مسئولان می‌گویند باید زیرساخت فراهم شود و بعد مسیرهای اختصاصی دوچرخه را به‌صورت پیوسته و متمرکز احداث کنیم. بعید می‌دانم در این خیابان‌های کم عرض، شلوغ و با این نوع از رانندگی برخی از خودروسواران به این زودی‌ها، زیرساختی ایجاد شود.»
«زهرا به آفرین» از ساکنان محله فتح است که در محدوده محل سکونتش تاکنون مسیر دوچرخه رویی تعبیه نشده است. او می‌گوید: «محله ما قدیمی و متراکم است. از طرفی کمتر کسی پول خرید دوچرخه دارد. دوچرخه‌هایی که دست‌کم باید ۳ میلیون بابتش هزینه کنیم. خانه یا ایستگاه دوچرخه‌های شهری هم در این نزدیکی نیست که حتی بخواهیم با استفاده از آنها تردد کنیم. اگر هم باشد که نزدیک‌ترین به ما، میدان آزادی و بوستان المهدی(عج) است، باز به نسبت جمعیت محله، در حداقل‌ترین میزان ممکن است. بنابراین طبیعی است دوچرخه در محله ما جایگاهی ندارد.»
- دشواری دوچرخه‌سواری بانوان در محله‌های قدیمی
۷ خانه دوچرخه در منطقه وجود دارد که اهالی از غیرفعال بودن ۳۵درصد آنها حتی در شرایط غیرکرونایی می‌گویند. «شقایق کاظمی» ساکن محله شهید دستغیب است که می‌گوید: «مهم‌ترین خانه دوچرخه‌های منطقه در میدان آزادی و خیابان اجتماعی یا بدرالزمان قریب قرار دارند که معمولاً تعطیلند. از طرفی همایش دوچرخه‌سواری هم اگر برگزار می‌شود فقط مختص گروه سنی کودکان است.
در حالی که ما جوانان هم نیاز به برنامه‌ها و همایش‌های ورزشی این چنینی داریم تا به دوچرخه‌سواری عادت کنیم. مهم‌تر اینکه دوچرخه‌سواری دختران و بانوان در محله‌های قدیمی با بافت سنتی، سختی‌های خاص خود را دارد که آن هم در کنار سایر موارد به فرهنگسازی نیازمند است.» تعدادی از شورایاران منطقه که نمی‌خواهند نامشان ذکر شود، استاندارد نبودن دوچرخه‌های شهری را یکی از مهم‌ترین دلایل استقبال نکردن اهالی از این وسیله نقلیه پاک معرفی می‌کنند. آنها معتقدند ناهمواری معابر و محدود بودن مسیرهای دوچرخه‌سواری و همچنین نداشتن پشتوانه مطالعاتی برخی از مسیرهای دوچرخه رو مانند مسیر دوچرخه‌سواری زیرگذر استادمعین، از دلایل دیگر بی‌اقبالی به دوچرخه در منطقه است.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۹/ ۲۳ هزار متر مسیر حمل‌ونقل پاک در منطقه ساخته شده است
رینگ دوچرخه‌سواری خیابان آزادی با هدف تسهیل در استفاده از حمل‌ونقل پاک تکمیل شد. «علی حیدری» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۹ ضمن بیان این مطلب می‌گوید: «قطعه نهایی مسیر دوچرخه در ضلع جنوب خیابان آزادی حدفاصل خیابان نورانی تا بلوار استادمعین به طول ۴۵۰متر انجام شد. با بهره‌برداری از این پروژه، رینگ دوچرخه‌سواری در شمال و جنوب محور آزادی به‌طور کامل اجرا شد و طول مسیرهای دوچرخه‌سواری منطقه به بیش از ۲۳ هزار و ۶۰۰متر رسید.»
حیدری همچنین با اشاره به تدابیر مدیریت شهری منطقه در زیست‌پذیر کردن محیط شهری و اجرای طرح‌های انسان محور می‌افزاید: «برای داشتن شهری پاک و نهادینه کردن فرهنگ استفاده از وسایل نقلیه سبز تلاش می‌شود، مسیرگشایی ویژه دوچرخه در محله‌های منطقه با استانداردهای کمی و کیفی همراه باشد تا اثربخشی پایدارتری را شاهد باشیم. ضمن اینکه برای رسیدن به نتیجه در اجرای طرح‌ها و افزایش سرانه‌های مرتبط نیاز به زمان است.»
- تسهیلات ویژه برای دوچرخه‌سواران
پیوستگی و اتصال مسیرهای دوچرخه‌سواری به‌ویژه بین مناطق یکی از مهم‌ترین دلایل استقبال شهروندان از دوچرخه است. «محمد شامردی» کارشناس امور حمل‌ونقل شهری، می‌گوید: «شهروندان باید بتوانند از مسیری حرکت با دوچرخه را آغاز و بعد از انجام هدف، به مقصد با سهولت و ایمنی بازگردند. از سویی برای تبدیل استفاده از دوچرخه به یک مُد ترابری شهری و بازپس‌گیری معابر از ازدحام خودرو و موتورسیکلت‌ها باید تسهیلات ویژه‌ای در این زمینه برای شهروندان با توجه به موقعیت محله و میزان ترددشان در نظر گرفت.»