به گزارش همشهری آنلاین به نقل از صدا و سیما، کارشناس نظارت بر مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه درباره تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی توضیح داد: عسل معمولا به دو صورت انجام می‌شود که یکی تغذیه زنبور با شکر و دیگری تولید عسل با شکر، آب و اسانس بدون دخالت زنبور است.
سعید کرانیان افزود: بعضی افراد برای سودجویی بیشتر یا عدم مدیریت کافی زنبورستان‌ها اقدام به تغذیه کندو با شربت شکر می‌کنند که این کار تقلب در تولید عسل محسوب می‌شود، در این مورد تنها با انجام آزمایش می‌توان تقلبی بودن عسل را تشخیص داد که یکی از آنها اندازه‌گیری ساکاروز در عسل است و نباید بیشتر از ۵ درصد باشد.
وی خاطرنشان کرد: بعضی از افراد نیز بدون دخالت زنبور با شکر آب و اسانس به صورت پنهانی اقدام به ساخت عسل می‌کنند که عرضه این ماده علاوه بر ضایع کردن حرفه زنبورداری باعث به خطر افتادن سلامت مصرف کنندگان می‌شود.
این کارشناس نظارت بر مواد غذایی اظهار کرد: عسل دست‌ساز با گذاشتن در دهان مانند آب نبات سفت باقی می‌ماند و دیر حل و جذب می‌شود، ولی عسل طبیعی سریعا آب را به خود جذب می‌کند، عسل خوب عسلی است که رنگ کهربایی تیره یا همانند عقیق داشته باشد.
کرانی یادآور شد: عسل طبیعی اگر ۲۴ ساعت در یخچال بماند، شکرک نمی‌زند و اگر قاشقی از آن برداشته شود به صورت باریکه‌ای ممتد قطع نمی‌شود. (در ادامه توضیحاتی در مورد شکرک زدن عسل طبیعی و مصنوعی داده شده است و تفاوت‌هایی بین شکرک زدن این دو نوع عسل وجود دارد.)
وی گفت: عسلی که توسط زنبور عسل تولید شده باشد هنگامی که در دهان قرار می‌گیرد توسط مخاط دهان و رگ‌های زیر زبانی جذب می‌شود، برعکس عسل‌های دست‌ساز که مانند آب نبات روی زبان مانده و خیلی دیر حل می‌شود.
کارشناس نظارت بر مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با بیان اینکه استفاده از آب یک راه ساده برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی است، گفت: عسل را در آب سرد بریزید، خواهید دید که عسل طبیعی کاملا حالت چسبندگی خود را حفظ می‌کند و خیلی سخت و دیر در آب سرد حل می‌شود، اما عسل تقلبی سریع در آب حل می‌شود.
چگونگی تشخیص عسل طبیعی بلوری شده از شبه عسل تقلبی شکرک‌زده
به گزارش ایسنا، عسل از جمله ارزشمندترین مواد غذایی و سرشار از سودمندترین مواد حیاتی اعم از مواد آلی، معدنی، قندهای طبیعی، انواع ویتامین‌هاست که برای تولید آن، زنبورعسل شهد بهترین گل‌ها را مکیده و پس از افزودن انواع آنزیم و انجام چند کنش شیمیایی، شهد را تبدیل به مایعی خوشبو، نشاط‌آور، نیروزا و شفابخش به‌نام عسل می‌کند.
برای مصرف‌کننده عادی یک راه بیشتر برای شناسایی عسل وجود ندارد؛ آن هم استفاده از حواس است. یعنی با چشم، شکل ظاهری عسل را ارزیابی، با بینی بو و با زبان مزه کرده و اگر مجموعه این عوامل مناسب بود و عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، عسل طبیعی است و ارزش دارد که بهای آن را در حد معقول پرداخت.
برای شناسایی عسل طبیعی بلوری شده از شبه عسل تقلبی شکرک زده باید دانست تنها عسل طبیعی می‌تواند کم‌کم و به مرور زمان کدر و ته‌نشین شود و رسوب کند و شکرک آن مانند شکرک طبیعی شیره خرما نرم بوده و هنگام خوردن ممکن است اندکی زبری داشته باشد اما هیچ‌گونه صدایی زیر دندان احساس نمی‌شود اما شکرک شبه عسل تقلبی (شکر آب شده و ...) مثل نبات سفت بوده و به سختی با قاشق جدا شده و موقع خوردن مانند دانه‌های آب نبات، شکر و مربای شکرک‌زده زیر دندان صدا داده و همچون شکلات به دندان‌ها می‌چسبد.
مهم‌ترین نکته این که این‌گونه شبه‌عسل‌ها بدون کدر شدن و ته‌نشین شدن خیلی سریع و در زمانی کوتاه شکرک می‌زدند.
علت شکرک نزدن عسل‌های موجود در بازار چیست؟
برای جلوگیری از تبلور عسل معمولا کارخانه‌های بسته‌بندی‌کننده، عملیاتی از قبیل حرارت دادن، افزودن کمی جوهر لیمو در هر تن و غیره روی عسل انجام می‌دهند که در همه این موارد به خاطر وارد شدن ناخالصی در مجموعه قندهای موجود، پدیده‌ی بلورین شدن به تاخیر می‌افتد.
در مورد کارگاه‌های ناشناخته که در آن حرارت دادن عسل به صورت مستقیم یا بدون کنترل صورت می‌گیرد، نه تنها مواد موجود در عسل دچار آسیب می‌شود بلکه بعد از دمای مشخصی ماده‌ای به‌نام «هیدروکسی متیل فورفوال» پدید می‌آید که اگر نسبت آن در عسل زیاد شود، مصرف آن خطرناک است.
توصیه‌هایی به مصرف‌کنندگان عسل
مصرف‌کنندگان باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر می‌خواهند عسل را همراه با محلول‌های گرمی مانند آب جوش، شیر، فرنی و جوشانده‌های گیاهان دارویی مصرف کنند حتما پس از ولرم‌شدن، عسل را به آنها بیفزایند تا خاصیت درمانی عسل محفوظ بماند.
عطر و طعم عسل مانند رنگ آن متناسب با گیاهی است که زنبورعسل از آن شهد فراهم آورده است.
در مناطق مختلف عسل با غلظت‌های گوناگون به دست می‌آید و این تفاوت نمی‌تواند عاملی تعیین‌کننده برای شناسایی کیفیت عسل باشد؛ مثلا عسل‌هایی که در مناطق مرطوب به دست می‌آید، بیشتر دارای غلظت کم است. در مقابل عسل‌هایی که از مناطق کوهستانی به دست می‌آید دارای غلظت بالایی است.
رنگ عسل نیز بستگی به نوع شهدی دارد که زنبور عسل از آن شهد جمع‌آوری کرده و از رنگ زرد بسیار روشن تا قرمز تیره و حتی سیاه متغیر است. هم‌چنین منطقه جغرافیایی و شرایط آب و هوایی در تعیین رنگ عسل موثر بوده، بنابراین رنگ عسل مانند غلظت آن نمی‌تواند عاملی تعیین‌کننده برای شناسایی کیفیت عسل باشد.