همشهری آنلاین_شقایق عرفی‌نژاد : برای آنها جدایی از مادر، هرچند برای زمان کوتاه، اضطراب‌آور است و باعث می‌شود بعدتر زمان سختی را جدا از مادر در مهدکودک یا دبستان تجربه کنند. برای اینکه کودکان پیش از ورود به محیط‌های دور از خانه آماده شوند، کارگاه‌هایی وجود دارند که می‌توانند به آنها کمک کنند در کنار مادرشان بازی و تفریح کنند و کم‌کم برای ورود به مهدکودک آماده شوند. یکی از این کارگاه‌ها در سرای محله سهروردی برگزار می‌شود. گفت‌وگو با «محبوبه عیوضی»، مربی این کارگاه، نکته‌های بیشتری را راجع به فواید این کلاس‌ها روشن می‌کند.
کارگاه‌های مادر و کودک کارش را از ۳ سال پیش شروع کرده است. محبوبه عیوضی می‌گویدکاری که در این کارگاه انجام می‌شود، برای بچه‌های زیر ۳ سال است که هنوز به سن رفتن به مهدکودک نرسیده‌اند و همین‌طور برای کودکان بالای ۳ سال که اضطراب جدایی از مادر دارند. او توضیح می‌دهد: «وقتی بچه‌ها وارد کلاس می‌شوند، انگار در یک اجتماع شرکت می‌کنند، ضمن اینکه در کنار مادرشان احساس امنیت می‌کنند. در شروع کار ما اضطراب جدایی از مادر را در آنها تحریک نمی‌کنیم؛ کاری که در بیشتر مهدها انجام می‌شود و بچه‌ها با گریه و بی‌تابی از مادرشان جدا می‌شوند و بعد عادت می‌کنند.
ما این کار را نمی‌کنیم. در این کارگاه کنار مادرشان استرس ندارند و مادران هم در کنار ما به‌صورت عملی و غیرمستقیم به بچه‌ها چیزهایی را یاد می‌دهند.» در این کارگاه‌ها، مادران با بچه‌ها در بازی‌ها گروهی و موزیکال شرکت می‌کنند و از بازی با کودکانشان لذت می‌برند و بازی‌ها جدید یاد می‌گیرند. عیوضی می‌گوید بچه‌هایی هم هستند که در روزهای اول، بنا بر لجبازی‌های کودکانه یا شرم، در بازی‌ها شرکت نمی‌کنند و وارد جمع نمی‌شوند: «در این موارد از مادر می‌خواهیم بدون توجه به بچه وارد جمع و بازی شود. به این‌ترتیب، کودک هم بعد از مدتی ترغیب می‌شود که در کار گروهی شرکت کند و با سایرین بازی کند.»
او می‌گوید یکی از هدف‌های کارگاه مادر و کودک اجتماعی کردن بچه‌هاست: «روابط اجتماعی بچه‌ها با شرکت در این کلاس‌ها تقویت می‌شود و اعتماد به نفسشان بالا می‌رود.» او که دانش‌آموخته مربیگری کودک از جهاد دانشگاهی است، می‌گوید کسانی که در این کلاس‌ها شرکت می‌کنند در آینده در روابط اجتماعی موفق ترند و در مدرسه یادگیری مؤثرتری دارند.
- بازیگوشی حق بچه‌هاست
کارگاه‌ها فقط مختص بازی نیستند و بعد از بازی‌ها هرکدام از بچه‌ها یک کار عملی هم انجام می‌دهد که می‌تواند با هر وسیله و هر موادی انجام شود. بعضی از این کارها کثیف‌کاری هستند و در اینجا کسی در برابر آشفتگی و کثیف‌کاری مقاومت نمی‌کند و بچه‌ها آزادند با موادی که به آنها داده می‌شود بازی کنند و کثیف‌کاری کنند. عیوضی می‌گوید: «این بازی‌ها معمولاً در خانه‌ها انجام نمی‌شود. مادرها مراقبت تمیزی خانه هستند و دوست دارند بچه‌ها همیشه مرتب باشند. دلشان می‌خواهد کودکانشان لباس پاکیزه بپوشند و دست‌هایشان تمیز باشد. به همین دلیل، آنها را محدود می‌کنند. از طرف دیگر، کودکان با کنترل همیشگی مادرها اعتماد به نفسشان پایین می‌آید و دچار اضطراب می‌شوند که مبادا کار خطایی بکنند یا تمیز نباشند. ما در این کارگاه‌ها فضا را طوری طراحی می‌کنیم که بچه‌ها آزادانه با وسایل و مواد زیر نظر ما کار کنند.»
یکی از موادی که در کارگاه مادر و کودک در اختیار بچه‌ها گذاشته می‌شود و آنها حتماً از بازی با آن لذت می‌برند، آرد است. همراه آرد وسایل دیگری هم به بچه‌ها داده می‌شود تا با آرد بازی کنند. عیوضی نکته جالبی را مطرح می‌کند: «حتی با اینکه آرد را در اختیار بچه‌ها می‌گذاریم و به آنها اجازه می‌دهیم که با آن بازی کنند، بعضی از بچه‌ها به دلیل محدودیت‌هایی که همیشه مادران برای آنها ایجاد کرده‌اند، دوست ندارند با این وسایل بازی کنند، اما به هرحال آنها هم وارد بازی می‌شوند و آرد را لمس می‌کنند.» وسایل دیگری مثل روغن، نمک و آب هم در کنار آرد به این کودکان داده می‌شود تا بتوانند با کمک آنها از آرد خمیر درست کنند و این خمیرها را رنگ کنند و خمیر رنگی داشته باشند.
عیوضی می‌گوید این کار هم حس پیگیری را در بچه‌ها ایجاد می‌کند و هم اعتماد به نفسشان را بالا می‌برد. از طرف دیگر هیجان آنها را هم تخلیه می‌کند. در روزهای دیگر هم بچه‌ها با گل سفال یا رنگ‌های مختلف از خجالت تمام هیجان‌هایشان درمی‌آیند: «بعضی روزها دیوارها را برای بچه‌ها آماده می‌کنیم تا به آنها رنگ بپاشند. در این بازی دست‌ها و لباس‌های خودشان را رنگی می‌کنند.»
- آمادگی برای مهدکودک
با شرکت در این کلاس‌ها بچه‌ها برای رفتن به مهدکودک آماده می‌شوند و راحت‌تر آن را می‌پذیرند و وقتی از مادر جدا می‌شوند بی‌تابی نمی‌کنند. آن‌طور که عیوضی می‌گوید در چند ماه اول این کلاس‌ها مادران همیشه همراه کودکانشان هستند: «اما بعد از مدتی کلاس‌های دیگری برایشان می‌گذاریم که به تنهایی در آن شرکت کنند.»
- پای صجبت مادران بچه‌ها مستقل می‌شوند
«فرشته احمدی» یکی از مادرانی است که با کودکش، فروین، برای چند ترم در این کارگاه شرکت کرده است. او می‌گوید: «برای بچه‌ها بسیار خوب است که همراه مادرشان در یک فعالیت جمعی شرکت می‌کنند. کارهایی که بچه‌ها در این کارگاه انجام می‌دهند، اجباری نیست و برایشان شیرین است. پسر من تجربه خوبی در این کلاس‌ها داشته و در تمام فعالیت‌ها هم شرکت کرده است. او در زمان کرونا به من وابستگی زیادی پیدا کرده و این کارگاه به او کمک می‌کند تا مستقل شود. کارهای ساده‌ای در این کلاس‌ها انجام می‌دهد که در عین حال برایش بسیار جذاب است.» او که ساکن سهروردی است، می‌گوید: «اگر روزی برسد که دیگر با کرونا درگیر نباشیم، دوست دارم این کارگاه را به‌صورت پیوسته ادامه دهیم. نه اینکه مدام با تعطیلی روبه‌رو باشیم.»
- اعتماد به نفس پیدا می‌کنند
«لیلا مرمری» هم که از سال گذشته به همراه آرمان، کودک ۴ ساله‌اش، در این کارگاه‌ها شرکت می‌کند، می‌گوید: «در چند جلسه اول آرمان تمایلی برای انجام فعالیت‌های گروهی نداشت، اما وقتی دید من در این کارها شرکت می‌کنم او هم به بازی تشویق شد. حرف‌هایش را می‌زد و به خوبی ارتباط برقرار می‌کرد. ولی به دلیل کرونا کلاس‌ها خیلی جسته و گریخته برگزار شدند. حتی زمانی کاملاً تعطیل شد که به دلیل اصرار مادرها دوباره به‌صورت محدود برگزار می‌شود. به نظرم این کلاس‌ها برای تقویت اعتماد به نفس بچه‌ها و استقلالشان مفیدند.» او که از طریق اینستاگرام سرای محله با این کلاس‌ها آشنا شده، می‌گوید این کلاس‌ها به خود او هم کمک کرده‌اند تا با مهارت بیشتری با کودکش رفتار کند و وقت بیشتری برای او بگذارد و کمتر بی‌حوصله باشد.
- آموزش‌هایی برای خانه
این کارگاه حاوی تمرین‌هایی هم برای مادران است تا بتوانند در خانه هم این بازی‌ها را با بچه‌ها داشته باشند: «مثلاً به مادران یاد می‌دهیم که می‌توانند یک روز فرش را کنار بزنند و سفره‌ای بیندازند و آرد یا ماست به فرزندشان بدهند تا با آن هرطور که می‌خواهد بازی کند. یا به آنها اجازه دهند در حمام با رنگ‌های انگشتی که به‌راحتی پاک می‌شوند، بازی کنند. همین‌طور می‌توانند یکبار در هفته کاغذهای متری روی دیوار بکشند تا بچه‌ها روی آن نقاشی کنند.»
- کلاس‌هایی که با استقبال روبه‌رو شده‌اند
عیوضی می‌گوید از ۳ سال پیش که این کلاس‌ها در سرای محله سهروردی برگزار شده، با استقبال زیاد همراه بوده و حتی مادران به بقیه هم پیشنهاد می‌کنند که در این کارگاه‌ها شرکت کنند: «خود مادران لذت زیادی از بودن در کلاس‌ها می‌برند و برای همین‌گاه بیشتر از یک سال است که در آن شرکت می‌کنند.» بیشتر شرکت‌کنندگان از همان محله سهروردی هستند، هرچند از بقیه نقاط هم شرکت‌کننده وجود دارد. کرونا کلاس‌ها را مدتی تعطیل کرد، اما حالا با عده کم و گاه‌به‌گاه برگزار می‌شود. عیوضی می‌گوید: «بعد از تعطیلی‌هایی که به دلیل شدت گرفتن کرونا به ما تحمیل شد، باز کلاس‌ها را در نهایت با ۵ نفر شروع می‌کنیم.»