همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: فضاهایی که به گفته کارشناسان شهری و روان‌شناسان در سلامت و رشد فیزیکی افراد به‌ویژه کودکان، تقویت تعاملات اجتماعی و همبستگی‌های گروهی و حتی آموزش و پرورش و خلاقیت تأثیر مستقیمی دارند. بنابراین مدیران شهری باید در جبران این محدودیت‌های محیطی، شیوه‌های جایگزین را در نظر بگیرند. یکی از این شیوه‌ها احداث بوستان‌های اختصاصی ویژه گروه‌های مختلف محلی مانند بانوان و کودکان است. بوستان‌های «دوستدار کودک» که با مؤلفه‌های تعیین شده‌ای تلاش در ایجاد محیط‌های تفریحی و آموزشی دارند. برای همین مدیریت نهمین تکه از پایتخت بر آن شده است که در فرایند احداث و طراحی بزرگترین بوستان دوستدار کودک پایتخت در خیابان «بدرالزمان قریب» (خیابان اجتماعی) از ایده‌های کودکان منطقه بهره‌گیرد تا بوستانی مطابق با استانداردهای طرح «شهر دوستدار کودک» و سلیقه‌های گروه سنی ۳ تا ۱۸ افتتاح کند. سری به این بوستان بزرگ زده‌ایم تا ضمن گفت‌وگو با اهالی، مدیران شهری و گروه سازنده، از زمان پایان پروژه آن نیز مطلع شویم.
سرانه فضاهای سبز منطقه با احتساب ۲۷ بوستان در محله‌ها و ۶ هزارمترمربع حاشیه‌های سبز، به عدد ۲۷ هکتار می‌رسد که با توجه به میزان مساحت و جمعیت، در وضعیت حداقلی قرار دارد. بنابراین سیاست کلی شهرداری منطقه تاکنون با اولویت بخشی به طرح‌های توسعه فضای سبز همراه بوده است. فعالیت‌های عمرانی پروژه بزرگترین بوستان دوستدار کودک نیز با همین هدف از سال گذشته آغاز شده و اینک با حدود ۷۰درصد پیشروی فیزیکی، در حال ساخت بخش‌های نهایی است. این بوستان در حاشیه خیابان بدرالزمان قریب و در زمین‌های پادگان «جی» قرار دارد که پس از توافقات شهرداری منطقه با «ارتش جمهوری اسلامی ایران» به فضاهای عمومی و شهری تعلق گرفت.
از سمت خیابان‌های «استادمعین» و «نوری نیارکی» که به خیابان بدرالزمان قریب وارد شوید، میانه آن، جایی بین دیوارهای سیمانی و نقاشی شده، دَرِ بزرگی واقع شده است که آن سویش به بوستان دوستدار کودک منطقه یا بوستان «جی» راه دارد. بسیاری از عابران این خیابان تازه گشایش یافته و اهالی محله‌های «امامزاده عبدالله» (ع) و «شهید دستغیب» از عملیات عمرانی بوستان خبر دارند. «داود کریمی»، یکی از همین اهالی است که درباره بوستان جی یا دوستدار کودک منطقه می‌گوید: «سال‌ها است که محله‌های اطراف این خیابان از کمبود بوستان و پارک رنج می‌برند. به‌ویژه در روزهای تعطیل و اوقات فراغت. شاید نزدیک‌ترین بوستان به ما، بوستان «جرجانی» باشد که آن هم آنقدر شلوغ است که در این شرایط «کرونا» یی از رفتن و تفریح در آن پشیمان می‌شویم. چه خوب که برای این زمین‌های بلااستفاده پادگان جی، کاربری مناسب تعریف شده است.»
- تعداد کودکان محله بسیار است
پروژه احداث بوستان ۴ هزار و ۵۰۰مترمربعی دوستدار کودک قرار است ۲۲ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد. «امیر کاشانی»، از کاسبان محله شهید دستغیب می‌گوید: «فضای سبز داخل این بوستان بسیار غنی است. با این فضای باز و سبز می‌توانیم از حسرت سال‌ها نبود بوستان درست و حسابی درآییم. به‌ویژه برای کودکان و نوجونان این محدوده که تاکنون مراکز تفریحی درخوری نداشته‌اند. تعداد این گروه سنی در محله‌های ما بسیار است آنقدر که از مدت‌ها پیش از نیاز باید چاره‌اندیشی می‌کردیم. البته اینکه در طراحی بخش‌هایی از بوستان، از نظرات و ایده‌های کودکان محله نیز استفاده کرده‌اند، بسیار عالی است. هم به کودکان اعتماد نفس می‌دهد و هم بوستان را به سلایقشان نزدیک می‌کند.» «اقدس باوری» از ساکنان محله امامزاده عبدالله(ع) که هر روز ۷ صبح با تعدادی از بانوان هم‌محله‌ای در خیابان بدرالزمان قریب سرگرم ورزش و پیاده‌روی می‌شوند، می‌گوید: «در اغلب بوستان‌های این منطقه مانند سایر بوستان‌ها در سایر مناطق، انواع آسیب‌های اجتماعی جولان می‌دهند؛ به‌ویژه تجمع افراد معتاد و کارتن‌خواب که نمای بوستان‌ها را نیز برهم می‌زنند. بنابراین جای مناسبی برای تفریح کودکان نیستند. امیدوارم برای بوستان دوستدار کودک این سرنوشت رقم نخورد.»
سید مصطفی موسوی، شهردار منطقه ۹:
- کودکان صاحبان آینده این محله هستند
نخستین بوستان دوستدار کودک منطقه با همکاری و مشارکت فعالانه کودکان و نظارت شرکت پیمانکار در حال طراحی است. «سید مصطفی موسوی» با بیان این خبر می‌گوید: «شهر دوستدار کودک به کودکان اجازه می‌دهد که در برنامه‌ریزی و طراحی محیط زندگی خود اثرگذار و سهیم باشند تا از نگاه متفاوت آنها نیز برای ایجاد رفاه بیشتر بتوان بهره‌گرفت. با همین هدف و سیاست، ما نیز در مدیریت شهری، خود را ملزم به رعایت حقوق کودکان به‌عنوان بخشی از شهرنشینان و صاحبان آینده این محله‌ها دانستیم.» فاز نخست مشارکت کودکان در طراحی بوستان، مهرماه سال گذشته با پویش نامه به شهردار انجام شد که طی آن در محله‌های مختلف ۳۵۰ نامه از کودکان وصول شد.
- بوستان را طبق نیاز همه کودکان طراحی کردیم
مهم‌ترین ویژگی بوستان دوستدار کودک، بهره‌گیری از مشارکت فکری گروه سنی ۳ تا ۱۸ سال در طراحی و ساخت آن است. «امیر سمیاری»، معمار منظر، مدرس دانشگاه و طراح بوستان دوستدار کودک جی، با بیان این مطلب می‌گوید: «در محیط‌هایی که ویژه کودکان در نظر گرفته می‌شود، باید حقوق و نظرات آنها کاملاً مهندسی شده اعمال شود تا فرایند رشد و تربیت در محیط‌های اختصاصی این گروه‌های سنی بدون آسیب و نقصان انجام گیرد. یکی از این محیط‌ها، بوستان‌ها هستند که باید از آلودگی‌های مکانی و اجتماعی و ناامنی به دور باشند.» سمیاری ادامه می‌دهد: «طراحی بوستان جی را با رویکرد شمولگرا پیش برده‌ایم. به معنای ساده‌تر یعنی تلاش کرده‌ایم تا نیازهای مختلف کودکان و نوجوانان حتی گروه‌های خاص مانند کودکان مبتلا به بیماری «اتیسم» در آن تأمین شود. از سویی با بررسی‌های میدانی و توجه به نیازهای پایه در بخش پوشش گیاهی (ضد حساسیت) و طراحی مزرعه که کودکان با ایده‌هایشان در شکل‌گیری آن نقش بیشتری داشته‌اند، این بوستان را به استانداردهای ملی و بین‌المللی نزدیک کرده‌ایم. وجه تمایز این بوستان با سایر بوستان‌های منطقه، فرامحله‌ای بودن و ایجاد مسیرهای دوچرخه رو، قابل توجه است.»