همشهری آنلاین_راحله عبدالحسینی : سال ۱۳۴۱ که سینما آستارا ساخته‌شد، شمیرانی‌ها برای دیدن فیلم‌های روز جلو آن صف می‌بستند تا بلیت بخرند. بسیاری از بازیگران سینما که می‌شناسیم، نخستین فیلم دوران جوانی خودشان را بر پرده نقره‌ای همین سینما آستارا دیدند و با جادوی هنر هفتم آشنا شدند. سینما آستارا هم روزگار اوج و رکود زیادی به خودش دید. حتی زمزمه تخریب و تبدیلش به یک مرکز تجاری هم به گوش رسید.
سینما آستارا به‌عنوان پاتوق عشق فیلم‌ها و علاقه‌مندان به سینما، آذر ۱۳۹۷ بازسازی شد. آن هم به سبک و سیاق خیابان لاله‌زار که روزگاری در سالن‌های متعدد سینما و تئاترش جای سوزن انداختن نبود. بعد از چند سال خاموشی، بازگشایی مجدد سینما با ایام کرونا همسو شد. هر چند این روزها درهای سینما آستارا باز است، اما نمی‌شود گفت به رونق روزهای خوش خود بازگشته. در آستانه ۲۱ شهریور، روز ملی سینما، با «سیدجمال ساداتیان» مدیر سینما آستارا و از تهیه‌کنندگان سینما درباره حال و احوال این روزهای سینما آستارا گفت‌وگو کرده‌ایم.
دومین سالی است که میزبان روز ملی سینما هستیم در حالی که پیک بیماری کرونا، سینماها را به حالت نیمه تعطیل درآورده و هرچند کرکره سینماها بالاست، اما رغبتی برای دیدن فیلم بر پرده سینما نیست. این شرایط برای سینما آستارا به‌عنوان سینمای قدیمی شمیران چطور می‌گذرد؟
سینما پدیده جدیدی است که وارد زندگی مردم شده و روز به روز هم جایگاهش پررنگ‌تر می‌شود. در این ۱۲۰ سالی که از عمر سینما در ایران می‌گذرد، چندین بار پوست انداخته و ریتم تکاملی خودش را طی می‌کند. زمانی سینما صرفاً سرگرمی بود ولی امروز سینما فقط جنبه سرگرمی ندارد و در خدمت ژانرهای فکری مردم قرار گرفته. با این رویکرد اگر به تعداد سالن‌های سینما، جشنواره‌های مختلف، تنوع ژانرهای فیلمسازی و موضوعات فیلم در دنیا نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که سینما خیلی در خدمت تحول فرهنگی و پر کردن اوقات فراغت مردم قرار گرفته‌است.
در بازسازی سینما آستارا به موج تازه‌ای از تورم و گرانی برخوردیم و بازسازی سینما آستارا با ۴ برابر برآورد اولیه بازسازی شد. تلاش ما بر این بود که با بازسازی سینما آستارا خاطره‌ای خوش برای مردم شمیران زنده شود. حدود ۶ ماه بعد از بازسازی سینما آستارا هم شیوع کرونا در کشور آغاز شد که در عمل سینماهای دنیا تعطیل شد و تمام برنامه‌های ما برای سینما آستارا متوقف شد. به این امید هستیم که کرونا مهار می‌شود و شرایط عادی به جامعه برمی‌گردد.
در روزهایی که به دلیل کرونا در وضعیت هشدار نبودیم و سینماها باز بود، چطور؟
سینما، در زندگی عادی شهروندان جایگاه ویژه‌ای دارد و به نوعی یک مقصد گردشگری به حساب می‌آید.
به محض اینکه خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و می‌خواهند تصمیمی برای چند ساعت گردش و تفریح بگیرند، سینما رفتن جزو نخستین گزینه‌هاست. سینما بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن است. امیدواریم با مهار شدن کرونا و بازگشت به شرایط عادی زندگی، سینما هم به جایگاه اولیه خودش برگردد. در برخی از کشورها می‌بینیم که به محض اینکه شرایط کرونا فروکش کرده، سینماها هم باز شد و دوباره مورد استقبال مردم قرار گرفت.
در ایران هم همین‌طور است. بگذریم که موج جدید کرونا، ما را محتاط‌تر کرده ولی چندی پیش که شرایط به سمت عادی شدن پیش می‌رفت، سالن‌های سینما با رعایت پروتکل‌ها باز شد و چرخ سینما کم‌کم داشت به گردش می‌آمد.
با رعایت فاصله اجتماعی در سالن سینما و پروتکل‌های بهداشتی باز هم برخی از شهروندان ترجیح می‌دهند تا مهار کامل کرونا، دور سینما رفتن را خط بکشند. شما چه نظری دارید؟
بعد از روزهای قرنطینه و اعلام شرایط اضطراری در پیک پنجم کرونا، سالن‌های سینما باز شد ولی گویا چندان با بسته بودن فرقی ندارد و استقبالی از سوی شهروندان نیست. اینجا دو موضوع مطرح می‌شود. یکی اینکه مردم احتیاط می‌کنند و حق هم دارند. چراکه از سوی کادر درمان مدام توصیه می‌شویم که فقط و فقط باید برای کارهای ضروری از خانه خارج شویم. از سوی دیگر فیلم‌هایی که الان اکران می‌شود باید برای مخاطب بسیار جذاب باشد که او را به سینما بکشاند.
به‌عنوان مثال فیلم «دینامیت» در همین روزهای کرونایی در کل کشور حدود ۱۰ میلیارد تومان فروخت و این یعنی اگر مردم با فیلمی ارتباط بگیرند و به اندازه کافی جذاب باشد، حتماً به سینما می‌روند. پروتکل‌های بهداشتی در سینما با رعایت فاصله اجتماعی و ضدعفونی کردن صندلی‌ها و محیط به خوبی انجام می‌شود. تا به حال هم موردی گزارش نشده که فردی به علت حضور در سینما به کرونا دچار شده‌باشد. سینماداران هم در تلاش‌اند تا محیط سینما را ایمن کنند تا مخاطبان با آرامش بیشتری برای فیلم دیدن به سالن سینما بیایند.
در صحبت‌های‌تان اشاره کردید که سینما یک مقصد گردشگری است. در روزگار پساکرونا به نظر شما سینما آستارا در رقابت با جاذبه‌های گردشگری شمیران، چه جایگاهی خواهد داشت؟
فردی را در نظر بگیرید که بیمار است و از برخی خوراکی‌ها باید پرهیز کند. به محض اینکه حالش خوب می‌شود، دیگر به تغذیه دوران نقاهتش پایبند نیست و سریع سعی می‌کند زندگی عادی را از سر بگیرد. واقعیت این است که ما هم بعد از روزگار کرونا، به تفریحاتی مثل رستوران، سفر، دورهمی و... برمی‌گردیم. سینما هم نسبت به این تفریحات در اولویت است. تفریح ارزان و دردسترسی است. برای برخی هم سینما فقط سرگرمی نیست و نگاهی جدی به مقوله سینما دارند. سینما را هیچ‌جوری نمی‌شود از زندگی مردم گرفت. به محض اینکه تصمیم می‌گیریم از خانه بیرون بزنیم، گزینه اول، به سینما فکر می‌کنیم. باز هم تأکید می‌کنم به شرط اینکه فیلم‌های خوبی روی پرده اکران باشد.
- سینما آستارا و خاطره‌بازی
بعد از بازسازی سینما آستارا استقبال شمیرانی‌ها از این سینما به دلیل نوستالوژیک بودن این مکان و پیوندی که با روزگار نوجوانی و گذشته آنها داشته را از زبان سید جمال ساداتیان این‌طور می‌شنویم: «در همین مدتی که مدیریت سینما آستارا برعهده داشتم، با افراد بسیاری مواجه شدم که می‌گوید ما بچه شمیران هستیم و وقتی نوجوان بودیم برای تماشای فیلم به این سینما می‌آمدیم.
آقایی از امریکا آمده بود و در مدت حضورش در ایران به سینما آستارا سر زد و گفت که سال‌های کودکی به این سینما می‌آمده. از سینما هم فیلم و ویدئو گرفت که به یادگار داشته باشد و برای دوستانش در امریکا فرستاد. در مجموع استقبال شمیرانی‌ها از سینما آستارا خوب است اما نکته این است که رونق سینما به فیلم‌های مخاطب پسند بستگی دارد. فعلاً که کرونا چرخ سینما را از گردش بازداشته‌است.»
- تعداد سالن‌های سینما در شمال تهران کافی نیست
سید جمال ساداتیان، ساکن محله دیباجی است. او تعداد سالن‌های سینما در پهنه شمال را برای شهروندان کافی نمی‌داند و می‌گوید: «با یک محاسبه سرانگشتی متوجه می‌شویم که تعداد سالن‌های سینما برای جمعیت ساکن پهنه شمال کافی نیست. شهروندانی که به لحاظ اقتصادی هم شرایط خوبی دارند. چرا نباید سالن‌های سینما به تعداد کافی باشد که هم اقتصاد سینما بچرخد و هم سرانه فرهنگی بیشتری در دسترس شهروندان شمال پایتخت باشد.
هر چند سینما آستارا، باغ‌موزه سینما، سینما جوان(مجموعه شهید چمران)، پردیس سینمایی ارگ، باغ کتاب، سینما پردیس ملت و سینما فرهنگ سالن‌های مجهزی دارند. علاوه بر این مال‌ها و مراکز بزرگ تجاری هم سالن‌های سینما و تئاتر دارند اما هنوز به تعداد بیشتری سینما نیاز داریم.»