همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: برای همین شهرداری‌های مناطق پایتخت به دنبال اجرای طرح‌هایی با رویکرد و کارکردهای زیست‌محیطی هستند. نهمین تکه از تهران نیز با اولویت بخشی به این موضوع مهم و ضروری، طرح «استفاده دوباره از بنرهای مستعمل» را به اجرا درآورده است. طرحی که در طول مدت اجرا با استقبال گسترده شهروندان مواجه شده و فازهای تکمیلی آن در حال بررسی و تدوین است. در گزارش این هفته با اهالی و مدیران شهری پیرامون این طرح به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
ساعت ۱۰ صبح یکی از روزهای پایانی تابستان، میدان میوه وتره‌بار مرکزی محله «استاد معین» در خیابان «دامپزشکی»، مملو از جمعیت است. آموزشگران محیط‌زیست شهرداری منطقه با لباس‌هایی یک شکل در میان جمعیت حاضر هستند تا ضمن ارائه آموزش‌های زیست‌محیطی، کیسه‌های خریدی که از بنرهای بدون استفاده تولید شده‌اند توزیع کنند. «محمد قاسمی» یکی از آموزشگران در این‌باره می‌گوید: «شهروندان از این کیسه‌های خرید بسیار استقبال می‌کنند. به‌ویژه زمانی که برای آنها توضیح می‌دهیم این کیسه‌ها چگونه با حداقل امکانات و هزینه تولید شده‌اند. برخی از آنها مشتاقانه به دنبال تهیه الگوی بُرش و روش دوخت این کیسه‌ها هستند. برخی دیگر هم پیشنهادهای جالبی برای رونق هرچه بیشتر طرح ارائه می‌دهند و ما آنها را به مسئولان بالا دست منتقل می‌کنیم.
روند توزیع کیسه‌های بنری در میدان میوه وتره‌بار محله استادمعین، با توجه به تراکم جمعیتی شهروندان، زیاد به طول نمی‌انجامد. بیش از ۲۰۰ کیسه در هر دوره از توزیع که زمانی کمتر از ۱۰ دقیقه برای آن صرف می‌شود، این یعنی استقبال.» «رامین خدامی» نیز از آموزشگران است که می‌گوید: «با گسترش این طرح، کانون‌های محیط‌زیست‌سراهای محله نیز در بخش اجرا فعال خواهند شد. اتفاق خوبی که دامنه طرح را توسعه می‌دهد و می‌توانیم شاهد اثربخشی هرچه بهتر و بیشتر طرح باشیم.»
- پیگیری و حوصله در اجرای طرح
در بین شهروندان مشتاق دریافت کیسه‌های خرید تولید شده از بنرهای مستعمل، تعداد بانوان بیش از آقایان است. «زهرا نوری» از ساکنان محله استادمعین می‌گوید: «این دومین کیسه‌ای است که تحویل می‌گیرم. محکم و مقاوم هستند. به‌گونه اییکه تا بیش از ۷کیلو بار را تحمل می‌کنند. از زمانی‌که این کیسه‌ها را توزیع کرده‌اند، شما کمتر می‌توانید در این بازار کیسه‌های پلاستیکی در دست شهروندان و مشتری‌ها ببینید. دلیل دیگر موفقیت این طرح این است که آموزشگران اغلب روزها اینجا هستند و آموزش‌های خوبی ارائه می‌دهند. به نوعی نظارت هم می‌کنند و همین نکته سبب رعایت دستورالعمل‌های زیست‌محیطی از سوی شهروندان شده است.» «محمد خلیلی» از ساکنان محله «امامزاده عبدالله» (ع) است که هفته‌ای یکبار برای خرید راهی میدان میوه وتره‌بار استادمعین می‌شود.
او می‌گوید: «بعضی از طرح‌های شهری نیاز به بودجه و هزینه زیادی ندارند یا بهتر است بگوییم نوعی صرفه‌جویی نیز محسوب می‌شود. این طرح‌ها فقط به حوصله و زمان هم از سوی مسئولان و هم از سوی شهروندان نیاز دارد تا به ثمر بنشیند. اینکه مدتی کیسه‌ها توزیع شوند و بعد دیگر خبری از توزیع نباشد، نتیجه نمی‌دهد. باید صبر کنند تا شهروندان، هم آموزش ببینند و هم به این درک برسند که طرح مورد نظر به سود همگان است.»
- به‌زودی کیسه‌های بنری را خانه به خانه توزیع می‌کنیم
طرح استفاده دوباره از بنرهای مستعمل به‌صورت دوره‌ای در منطقه ۹ اجرا می‌شود. «یحیی چهره آذر»، رئیس اداره محیط‌زیست منطقه ۹، با بیان این مطلب می‌گوید: «این طرح از «روز بدون پلاستیک» سال ۱۳۹۹ در منطقه آغاز شده است. طرحی که در آن همه بنرهای بدون استفاده تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی محیطی که از سوی اداره «زیباسازی» منطقه به سفارش نهادها و سازمان‌های مختلف در معابر و محله‌ها نصب بودند، جمع‌آوری می‌شوند تا با تغییر در ماهیت کارکردی آن، به کیسه‌های مستحکم ویژه خریدهای روزانه تبدیل شوند و به چرخه بازیافت بازگردند. در حاشیه اجرای این طرح زیست‌محیطی به دنبال کاهش میزان استفاده شهروندان از کیسه‌های پلاستیکی و آسیب به طبیعت نیز هستیم.»
چهره آذر با اشاره به مبدع بودن منطقه در پیشنهاد و اجرای طرح استفاده دوباره از بنرهای مستعمل، می‌افزاید: «کیسه‌های خرید تولید شده از این بنرها، در دوره‌های مختلف زمانی در میادین میوه وتره‌بار توزیع می‌شوند و تاکنون با استقبال خوبی از سوی شهروندان مواجه بوده‌ایم. در پی این استقبال و با تأمین بنرهای بیشتر از سایر مناطق، در فازهای بعدی طرح، توزیع خانه به خانه کیسه‌های تولید شده را خواهیم داشت.»
۱۰۰۰ کیسه بازیافتی امسال از بنرهای مستعمل تولید شده است.
- این طرح برای افراد آسیب دیده اشتغالزایی ایجاد کرده است
توانمندسازی بهبودیافتگان از بیماری اعتیاد، هدف ثانی طرح استفاده دوباره از بنرهای مستعمل است. «صادق محمدی»، رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی شهرداری منطقه ۹ در این‌باره می‌گوید: «طرح استفاده دوباره از بنرهای مستعمل با مشارکت اداره‌های محیط‌زیست، آسیب‌های اجتماعی و آموزش شهروندی شهرداری منطقه اجرا می‌شود. طرحی که توانمندسازی افراد آسیب دیده و بهبودیافته از بیماری اعتیاد نیز در آن گنجانده شده است.»
محمدی در توضیح بیشتر طرح می‌گوید: «بنرهای بدون استفاده به کارگاه «کارآفرینی نساجی» منطقه تحویل داده می‌شود تا افراد آموزش دیده در این زمینه، پس از بُرش، دوخت ودوز با کیفیت بالا، کیسه‌های مناسب برای خرید را تحویل دهند. این نوع از مشارکت بخش‌های مختلف مدیریت شهری می‌تواند آثار مطلوبی برجای بگذارد که قسمتی از آن در کوتاه‌مدت و قسمتی دیگر در بلندمدت قابل مشاهده و درک است. توانمندسازی افراد آسیب دیده و بهبودیافته از جمله آثاری است که ضمن کاهش آسیب‌های اجتماعی منطقه، اشتغالزایی، مهارت‌آموزی را با ایجاد انگیزه و نشاط در افراد نام برده، افزایش می‌دهد.»