همشهری آنلاین _ راحله عبدالحسینی: هوا هنوز روشن نشده و آفتاب بی‌رمق پاییزی خودی نشان نداده که «محمدامین توکلی‌زاده» معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران و دیگر رئیسان اداره‌های معاونت اجتماعی و فرهنگی راهی بازدید از مرکز نگهداری کودکان دارای اختلال اوتیسم، دره فرحزاد و محله اسلام‌آباد می‌شوند.
ایستگاه نخست
- مرکز آموزش و همراه سرای اوتیسم برای تکریم افراد دارای اختلال اوتیسم فرهنگسازی شود
منطقه ۲ برای تحقق شعار «تهران، شهری برای همه» در ایجاد فضاهای شهری برای کودکان مبتلا به اوتیسم پیشگام شده و به‌عنوان منطقه دوستدار کودکان اوتیسم نام گرفته‌است. در چنین شهری حتماً کودکان اوتیسم هم با آرامش در کنار خانواده‌های خود به سینما و گردش می‌روند و در بوستان‌ها بازی می‌کنند. «سعیده غفاری» مدیرعامل انجمن اوتیسم ایران در معرفی مرکز نگهداری از کودکان دارای اختلال اوتیسم به بازدیدکنندگان می‌گوید: «این مرکز در اختیار افراد دارای طیف شدید اوتیسم قرار گرفته و ظرفیت آن ۱۵ نفر است که ساعت ۸ تا ۱۷ میزبان بچه‌هاست. امیدواریم بتوانیم فضای بوستان کنار مرکز را برای حضور بچه‌ها مناسب‌سازی کنیم. نگهداری از کودکان دارای اوتیسم برای خانواده‌ها کار آسانی نیست.
به همین دلیل برای آشنایی بیشتر خانواده‌ها با زیر و بم رفتاری بچه‌های اوتیسم، ۳ روز در هفته کلاس آموزشی در طبقه سوم این مرکز برای خانواده‌ها برگزار می‌شود.» نخستین همراه سرای اوتیسم هم در طبقه اول این مرکز دایر شده‌است تا خانواده‌هایی که همراه فرزند خود برای کارهای درمان و پزشکی به تهران می‌آیند، محلی برای استراحت و شب ماندن داشته باشند. غفاری ادامه می‌دهد: «ظرفیت همراه‌سرا برای ۶ خانواده است که ۲ شب و ۳ روز را در این مرکز بگذرانند.»
دکتر «حمید صاحب» مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران در بازدید از همراه سرای اوتیسم می‌گوید: «قطعاَ باید تعداد مراکز نگهداری از کودکان دارای اختلال اوتیسم در هر منطقه افزایش پیدا کند. این امر نه تنها ضرورت بلکه واجب است. اداره سلامت پیگیر این موضوع است. در هر منطقه حداقل باید یک خانه اوتیسم برای آسایش خانواده‌های دارای فرزند اختلال اوتیسم دایر باشد و این امر در دستور کار قرار دارد.»
«مهدی امیری» مدیرکل آموزش‌های شهروندی شهردار تهران نیز می‌گوید: «انجمن‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها هم در این حوزه پای کار هستند. برگزاری رویدادها و مناسبت‌های مختلف در حوزه اوتیسم از جمله برگزاری نمایشگاه‌ها از جمله کارهایی است که تا به حال انجام شده. در حوزه اوتیسم علاوه بر اینکه باید ساختار را توسعه دهیم، باید فرهنگسازی هم انجام دهیم تا افراد دارای اوتیسم مورد پذیرش جامعه قرار بگیرند، طرد نشوند و تکریم شوند. این اتفاق نیازمند آموزش است.»
ایستگاه دوم
- دره فرحزاد/ رفع آسیب در بلند مدت
چهل پله و پل ذوالفقار فرحزاد مقصد دوم بازدید است؛ محلی که نامش با آسیب‌های اجتماعی از جمله حضور کارتن‌خواب‌ها و معتادان گره خورده. بافت مسکونی این قسمت از محله فرحزاد بافت فرسوده، کوچه‌های کم‌عرض و بن‌بست، خانه‌هایی با متراژ پایین و خیابان‌هایی نامنظم و بد قواره است. اتباع کشورهای افغانستان و پاکستان هم برخی از ساکنان این خانه‌ها هستند. پله‌ها که تمام و صدای روددره فرحزاد شنیده می‌شود، شکل و شمایل دره هم تغییر می‌کند. آنچه دیده می‌شود، زباله است و کمی جلوتر افرادی که از سرما به خود پیچیده‌اند و سر و شکلشان نشان می‌دهد به اعتیاد مبتلا هستند.
این معضل، اهالی محله فرحزاد را به ستوه آورده و خواستار تغییر جدی و بنیادی در این محله هستند تا اینجا هم به محلی به‌عنوان پاتوق گردشگری تبدیل شود، نه پاتوق موادفروشان و معتادان. «احمد احمدی صدر» مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهردار تهران می‌گوید: «رفع آسیب‌ها همواره در برنامه‌ریزی مدنظر است. اما نکته اصلی‌تر و مهم‌تر پیشگیری است. به همین دلیل هرچه در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هزینه کنیم، رواست. اگر فقط به جمع‌آوری معتادان اکتفا کنیم باخته‌ایم.
برنده میدان نهادی است که در حوزه پیشگیری فعالیت می‌کند. آموزش و ترویج فرهنگ زندگی سالم حرف نخست را در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی می‌زند. ۱۰ برابر توان و قدرتی را که برای رفع آسیب‌ها صرف می‌شود باید صرف حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کنیم و به دنبال نتیجه در یک برنامه طولانی مدت یک دهه‌ای‌باشیم. هدف باید این باشد که ۱۰ سال آینده معضل دره فرحزاد را نداشته باشیم.»
ایستگاه سوم
- محله شهرک نیایش کمبود امکانات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی
مقصد پایانی بازدید امروز به محله شهرک نیایش ختم می‌شود؛ همان محله‌ای که بین اهالی به محله اسلام‌آباد شهرت دارد و این روزها نام شهرک نیایش برای آن کمابیش غریب است. محدوده‌ای زیر سایه برج‌های سعادت‌آباد و همجوار با بزرگراه نیایش که با معضل بافت فرسوده، نداشتن مدرسه، امکانات رفاهی و درمانی، شبکه فاضلاب شهری و دیگر مشکلات ریز و درشت شهری دست و پنجه نرم می‌کند. اسلام‌آباد در گذشته بخشی ازآبادی قدیمی و کهن ده‌ونک بود. تا پیش از ساخت بزرگراه شهید چمران، زمین‌های این محدوده بخشی از ده‌ونک بود و در محدوده منطقه ۳ شهرداری قرار داشت.
پس از ساخت بزرگراه و در تقسیم‌بندی‌های جدید، شهرک نیایش در محدوده شهرداری منطقه ۲ قرار گرفت. عمر خانه‌های این محله و سکونت در آن به این شکل به ۴ دهه پیش برمی‌گردد. از مشکلات شهری و نداشتن سند رسمی برای خانه‌های این محله که بگذریم می‌بینیم از کمترین امکانات آموزشی، فرهنگی و تفریحی هم خبری نیست و نباید سراغی از مدرسه، بوستان و زمین بازی بگیریم. نبود زمین بازی مناسب برای کودکان، بسیاری از خانواده‌ها را مجبور کرده بود برای گذران اوقات فراغت کودکان و استفاده از وسایل بازی رایج در بوستان‌ها راهی محله‌های دیگر شوند. طی ۳ ماه نخست امسال چند زمین بازی کودک در دل محله ساخته و تجهیز شد.
- کتابخانه نداریم
«داود الماسی‌نیا» یکی از مهم‌ترین کاستی‌های محله آسمان در منطقه ۲ را نبود کتابخانه و سالن مطالعه می‌داند و می‌گوید: «شهروندان محله آسمان از داشتن کتابخانه محروم هستند. در حالی که وقتی از سرانه فرهنگی صحبت می‌کنیم، اول از همه کتابخانه و مراکز فرهنگی مطرح می‌شود. در ادامه بحث کمبود سرانه‌های ورزشی است که شهروندان برای استفاده از آن باید به محله‌های دیگر بروند. توسعه فعالیت‌های سرای محله می‌تواند به کمبود سرانه‌های فرهنگی و اجتماعی در محله آسمان کمک کند.»
- حمایت از برگزاری مسابقات ورزشی در ایستگاه‌های تندرستی
«سمیرا افتخارزاده» ساکن محله ایوانک است. او گسترش فعالیت‌های ورزشی را از مهم‌ترین برنامه‌های اجتماعی می‌داند و می‌گوید: «با توجه به اینکه کرونا باعث شد زمان زیادی در خانه بمانیم و از فعالیت‌های ورزشی دور باشیم، اهمیت ورزش همگانی بیشتر برای ما روشن شد.» افتخارزاده که مربی تای‌چی است، تقویت ایستگاه‌های تندرستی در بوستان‌ها را یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها برای ورزش همگانی می‌داند و می‌گوید: «ایستگاه‌های تندرستی در بوستان‌ها و در فضای باز برگزار می‌شود و همه اقشار و گروه‌های سنی می‌توانند در آن حضور داشته باشند. به نظر من اطلاع‌رسانی و حمایت شهرداری از ایستگاه‌های تندرستی برای تقویت روح و جسم ضروری است. اگر در ایستگاه‌های تندرستی مسابقات ورزشی هم برگزار شود انگیزه‌ای برای شهروندان خواهد بود.»