روستای سنگان از جمله روستاهای قدیمی و اصیل تهران است که به فاصله کمتر از ۲۰ کیلومتری شمال غرب تهران قرار دارد و راه دسترسی به آن هم از طریق بزرگراه همت، بلوار کوهسار و جاده امامزاده داود(ع) فراهم است.

همشهری آنلاین‌ _ سمیرا باباجانپور:  این روستا که این روزها به سبب ساخت بزرگراه تهران ‌ـ شمال بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، ظرفیت‌های گردشگری فراوانی دارد که می‌تواند به‌عنوان محلی برای گذران اوقات فراغت علاقه‌مندان به کوهنوردی، طبیعت گردی، بوم‌گردی و... شناخته شود. یکی از ویژگی‌های روستای سنگان این است که می‌توان در هر فصل سال به آن سفر کرد و از امکانات طبیعی‌اش بهره‌برد؛ حتی در سرمای سخت و سرد زمستان هم این روستا دارای امکانات گردشگری خاصی است. تاکنون با توجه به ظرفیت این روستا به‌عنوان مقصد گردشگری توجه ویژه‌ای به آن صورت نگرفته است. در این گزارش نگاهی به معرفی این ظرفیت‌ها انداخته‌ایم.

  •  خر تراشه‌های دیدنی

اهالی روستا قدمت روستای سنگان را تا بیش از ۷۰۰ سال تخمین می‌زنند. اما تا به حال در هیچ منبعی نامی از روستا وتاریخچه‌اش ذکر نشده است. تنها اطلاعاتی که می‌شود از روستای سنگان در کتاب‌ها پیدا کرد مربوط به کتاب «فرهنگ جغرافیایی ایران»، جلد اول است: «سنگان دهی است جزو بخش کن، شهرستان تهران، دارای هزار و ۱۰۶ تن سکنه و آب آن از چشمه‌سار تأمین می‌شود.

محصول آنجا غلات، بنشن، سیب، آلبالو، گردو، قلمستان و میوه‌جات مختلف و شغل اهالی زراعت است. از آثار قدیم بنای مخروبه امامزاده‌ای به نام امامزاده عقیل(ع) دارد و اغلب در تهران ساکن هستند.» نام روستای «سنگان» از «سنجان» آمده است. البته این روایت اهالی است؛ آنها معتقدند در قدیم طایفه‌ای به نام «سنجانی» در روستا زندگی می‌کردند. بعضی دیگر از اهالی نظر دیگری دارند؛ آنها معتقدند که سنگان یعنی جایی که سنگ زیاد است. اکثر خانه‌های ده از سنگ‌های نوک تیز و به قول خودشان «خر تراشه» ساخته شده است. این روستا ۴ محله دارد و لهجه همه روستا تقریباً یکی است. محصول اصلی این محل سیب و گیلاس است.  
 

  • بلندترین آبشار یخ‌زده تهران

یکی از نقاط عطف روستای سنگان که آن را در میان کوهنوردان بسیار محبوب کرده آبشار سنگان است که به‌خصوص در زمستان‌ها منظره بسیار باشکوهی را به معرض تماشا می‌گذارد. آبشار سنگان مقصدی مناسب برای علاقه‌مندان به کوهنوردی، طبیعتگردی و یخ‌نوردی به شمار می‌رود. دره سنگان که این آبشار در نزدیکی آن واقع شده بسیار تماشایی و پرآب است. روستای سنگان از ۳ محله سنگان بالا، میان‌ده و سنگان پایین تشکیل شده. آب و هوای معتدل و رودخانه‌هایی در نزدیکی این روستا بیشتر مردم روستای سنگان را به کار باغداری واداشته است. باغ‌های این منطقه تماشای زیبایی این منطقه را چندبرابر می‌کند. البته جذابیت این سفر با آبشار سنگان به اوج می‌رسد؛ آبشاری پرآب که از ارتفاع ۳۰ متری روی زمین می‌ریزد و زمستان‌ها جاذبه‌ای برای یخنوردان در این آبشار یخ‌زده ایجاد می‌کند.

  •  کلبه‌های چوبی

روستای سنگان جزو ۴ روستای حلقه گردشگری تهران انتخاب‌شده است. همین موضوع باعث شده تا چند کلبه گردشگری راه‌اندازی شود. این کلبه‌ها با مصالح طبیعی و براساس فرهنگ روستانشینی ساخته‌شده و در حال حاضر به‌عنوان مرکز صنایع‌دستی و فعالیت فرهنگی سنگان فعال است. روستای سنگان ظرفیت ایجاد موزه‌های منابع طبیعی و مردم‌شناسی را هم دارد؛ وجود گیاهان دارویی و سبزی‌های کوهی معطر و خاص در این منطقه موجب شده است تا این ظرفیت بالقوه وجود داشته باشد که با سرمایه‌گذاری اندکی می‌توان آن را به ظرفیتی بالفعل تبدیل کرد. البته این حرکت به‌صورت محدود در این روستا و در موزه ارگ سنگی سنگان راه‌اندازی شده است. در این مجموعه بوم‌گــــردی گیاهان دارویی پرورش داده می‌شود.  
 

رئیس شورای بخش کن
  • ایجاد ظرفیت‌های جدید گردشگری در سنگان

روســـتای سنــــگان ظرفیت‌های جدیــدی برای توسعه گردشگری دارد که «علی بذرانبار» رئیس شورای بخش کن و عضو شورای سنگان در این‌باره می‌گوید: «ما چند سالی است که با توجه به حضور مستمر گردشگران در روستا به دنبال رفع خلأهای موجود و ایجاد ظرفیت‌های جدید هستیم. از جمله این ظرفیت‌ها با توجه به وضعیت جغرافیایی، پل کابلی و معلق است. این پل معلق از باغدره به سنگان بالا وصل می‌شود و دنبال اخذ مجوزهای لازم هستیم. بی‌تردید این طرح پس از اجرا به‌عنوان یک طرح ملی مورد استقبال قرار خواهد گرفت. چون در کشور ما چند شهر بیشتر نیستند که از این ظرفیت استفاده می‌کنند.

این پل حدود ۲۰۰‌متر طول خواهد داشت و ارتفاعش حدود ۷۰‌متر است. این طرح کاملاً بومی و محلی است و سرمایه‌گذار خصوصی هم وارد میدان شده است. اما شورای برنامه‌ریزی استان باید مجوزهای لازم را بدهد که روال آن را طی می‌کنیم. وی می‌افزاید: «طرح دیگری که آن را پیگیری می‌کنیم ایجاد بوستان روستایی است. این بوستان روستایی با حفظ بافت طبیعی ضمن درختکاری فضاهایی را برای گردشگران در نظر می‌گیرد تا هنگام ورود به روستا مکانی برای استقرار داشته باشند و از ورود به باغ‌ها و تخریب دستاوردهای کشاورزان جلوگیری شود. این طرح هم مورد موافقت قرار گرفته و در مرحله تملک زمین هستیم.»
رئیس شورای بخش کن در خصوص ایجاد ظرفیت در حوزه محصولات اقتصادی و فرهنگی در سنگان می‌گوید: «سبد سنگانی، یکی از محصولات سنگان بیش از ۵۰ سال به فراموشی سپرده شده است. ما در حال احیای آن هستیم. این سبدها با نوعی از ترکه‌های درخت بومی اینجا که از خانواده بید است، بافته می‌شود. ۲ سال است که ظرفیت تولید داریم و به سمت ثبت ملی هم رفته‌ایم.» بذرانبار می‌افزاید: «یکی از معضلات گردشگران مسیر آبشار سنگان، نبود محل‌هایی برای استراحت و سرویس بهداشتی است و با توجه به حضور فراوان گردشگران در تمام فصول سال این ضرورت احساس می‌شود. چون گردشگران به دلیل نبود مکانی برای استراحت وارد باغ‌ها می‌شوند و معضلات زیادی را به وجود می‌آورند.»