همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: فشارهای روانی و استرس‌های زیادی که این روزها اغلب با آن مواجه هستیم گاهی شرایط را برایمان غیرقابل تحمل می‌کند. اما چرا بعضی از ما نمی‌توانیم در برابر این فشارها مقاوم باشیم و دچار اختلالات روانی و جسمی می‌شویم ؛به‌گونه‌ای که سلامت جسم و روان ما آسیب می‌بیند.
چرا نتیجه سختی‌ها و فشارهای مشابه مانند مرگ و دوری عزیزان، اخراج از کار و.... برای همه ما یکسان نیست؟
سارا ساعدی ،روان‌شناس حوزه سلامت در مورد تفاوت واکنش‌های مختلف ما دربرابر حوادث ناگوار می‌گوید:« روان‌شناسان پاسخ به این سوال را در اصول و راهکارهای روان شناختی به کار رفته در نظریه شناختی رفتاری مختلف جست و جو می‌کنند.آنها معتقدند درواقع ذهن ما باید آموزش ببیند تا اجازه ندهد شرایط مختلف؛ ما را تحت‌کنترل خود درآورند .به این ترتیب ؛ این خود ما هستیم که اجازه می‌دهیم تغییر شرایط، ما را نیز دستخوش تغییر قرار دهند .
توانایی ذهن
ساعدی می‌گوید باور افراد تنها مولفه‌ای است که می‌تواند قدرت آنها را در موضوعات مختلف از جمله عاطفه، درک، حافظه، هوشیاری و قضاوت در مورد مسائل و امور روزمره زندگی مختل کند یا باعث پیشرفت آنها شود .
اما تغییر باید از درون ما آغار شود.یعنی باید بتوانیم دنیای درون خود را به بهترین شکل ممکن تغییر دهیم تا به احساس بهتری دست یابیم. چون تفکر و باور منفی ؛ نه تنها درون ما را به هم می ریزد و ما را با ضعف ها و ناتوانایی‌های زیادی روبه رو می‌کند؛ بلکه ما را در جنبه‌های دیگر زندگی مانند جنبه‌های شخصی ،عاطفی ، اجتماعی و... با مشکلات زیادی مواجه می‌کند.
این افکار باعث بروز احساسات و هیجانات منفی می‌شوند و متعاقب آن چنین احساساتی نیز باعث رفتار و عملکرد منفی در ما می‌شوند.
به گفته این روان شناس ، افکار خوب می توانند لحظات ما را تغییر دهند ؛ تغییر لحظات نیز می توانند لحظات بهتری برای ما به ارمغان بیاورند ؛ تا جایی که کیفیت زندگی ما را با آرامش بیشتری مواجه می کنند.
خواص آهن ربایی ذهن
ساعدی می گوید ذهن مانند آهن رباست؛ یعنی تفکرات ما را در دنیای بیرون به نمایش در می آورد ؛درست مانند آهن ربایی که افکار ما را جذب می کند. یعنی اگر افکار منفی داشته باشیم نمی توانیم در بیرون به غیر از آن را تجربه کنیم .
در واقع حس ما به زندگی کاملا تحت تاثیر افکار ماست. در واقع هرآنچه مدام به آن فکر می‌کنیم به زندگی خود می‌آوریم ؛ درست مانند یک آهن ربا که قدرت جذب بالایی دارد.
افکار منفی اغلب ریشه در کودکی ما دارند و باورهای ناسالم نیز افکار و نگرش ما را نسبت به خود، دنیا ، دیگران و آینده به سمت ناامنی و بی ارزشی متمایل می‌کنند.
به گفته ساعدی، بر اساس نظریه شناختی رفتاری اگر بخواهیم به دنبال تغییرات مطلوب ،کارآمد و پیشرفت خود باشیم ، ابتدا باید باور و افکار خودمان را تغییر دهیم و به نوعی از ناامیدی و ترس به سمت شجاعت و امیدواری حرکت کنیم .
واقع بین باشیم
توجه داشته باشیم گام برداشتن در مسیر تغییر کار آسانی نیست و اگر بخواهیم با رهایی از ترس و استرس ، لحظات بهتری را جایگزین اوقات تلخ و ناگوار خود کنیم ، تمام مشکلات و غصه های ما به یکباره از بین نمی روند .
ممکن است بارها و بارها ناامید شویم و دلمان بخواهد با گله از شرایط سخت، همه مشکلات را معطوف به دنیای بیرون از خود کنیم . اما با صبر و حوصله بیشتر ذهن به جای ناامیدی و استیصال به دنبال راهکارهای مختلف و خلاق خواهد بود و به مرور و گام به گام می‌تواند با دنیای جدیدی مواجه شود که ممکن است گاهی هم سختی‌های زیادی را تجربه کند. ولی هر بار به جای غر زدن و گله از شرایط، با یافتن راهکارهای مختلف و با استفاده از بعضی تکنیک‌های ساده، زندگی را لذت بخش‌تر کنند.
به گفته این روان‌شناس، اگر مدام به خود بگوییم «نمی‌توانم»، کم‌کم متقاعد می‌شویم ناتوان هستیم. در صورتی که اگر به خودمان بگوییم حتما می‌توانیم به خوبی هم می توانیم از عهده کارهایمان برآییم یا دست‌کم تمام تلاش خود را به کار بریم .
با خودمان مهربان باشیم و مسوولانه رفتار کنیم
ساعدی می‌گوید ما باید علاوه بر اینکه باید با خود مهربان باشیم نباید هنگام انجام اشتباهات به توانمندی هایمان شک و احساس گناه کنیم. احساس گناه یکی از تضعیف‌کننده‌ترین احساساتی است که امید و اعتماد ما را از بین می‌برد. فراموش نکنید ما کامل و بدون نقص نیستیم و حتما با تلاش بیشتر می‌توانیم در آینده بهتر عمل کنیم.
به عقیده این روان‌شناس، ما باید مسوول زندگی خودمان باشیم . برای همه ما گاهی اتفاقات بدی پیش می‌آید که خود را در برابرآنها ناتوان احساس می کنیم .اما داشتن احساس قربانی بودن و جلب دلسوزی دیگران ؛ نه‌تنها شرایط را بهتر نمی‌کند؛ بلکه باعث می‌شود با بهانه‌تراشی خودمان را قربانی بدانیم و با مقصر دانستن دیگران و شرایط، دست ازتلاش برداریم .