همشهری آنلاین- راحله عبدالحسینی: یکی از ویژگیهای منحصر به فرد قناتها سرد بودن آب قنات در تابستان و گرم بودن آن در زمستان است. غلامرضا قیدی از اهالی قدیمی محله دارآباد میگوید: «آب قنات در فصل تابستان به قدری سرد و گوارا بود که زمان طولانی نمیتوانستیم دستمان را در آب نگه داریم و بعد از مدتی دستمان کرخت میشد. سردی آب مثل تیغ برنده بود. همین باعث شده بود که برخی از افرادی که ادعای توانایی و زورمندی داشتند با هم مسابقه بدهند. هر کس میتوانست 7سنگ را از آب دربیاورد، برنده میشد.»
در سرزمین نیمهخشک ایران، آب همواره مورد احترام است و هنر حفر کاریز یا قنات، مخصوص ایرانیان بوده است. حفر قنات بدون آنکه کوچکترین آسیبی به طبیعت برساند، بهطور طبیعی آبهای زیرزمینی را به سطح زمین جاری میساخت تا حیات ادامه پیدا کند. قناتهای شمال تهران از پرآب ترین قناتهای تهران بود. به همین دلیل هم درختان تنومند و فضای سبز و باغ های بسیار در شمال تهران به چشم میخورد.
قصههای خواندنی تهران را اینجا بخوانید
قنات بیمارستان
قیدی درباره قناتهای فعال محله دارآباد میگوید: ««قنات «بیمارستان» یکی از قنات های معروف محله دارآباد بود که قدمت آن به زمان مظفرالدین شاه بر میگردد. این قنات که از بالای بیمارستان مسیح دانشوری در محله داراباد آغاز میشود هنوز هم فعال است و آب مصرفی بیمارستان را تامین میکند. این قنات در مسیر خود از خیابان شهید رجبی و پارک صحرا میگذرد و در نهایت به نهر جاری متصل میشود.»
قنات «سیدآبگوشتی» یکی دیگر از قناتهای معروف محله دارآباد که داستان جالبی دارد. «سیدآبگوشتی از ساکنان این محله نبوده و از تهران به دارآباد میآید. این قنات را میخرد و نام خود را بر آن میگذارد. اهالی هم از آب این قنات بهرهمند میشدند. چندی بعد برای معاف شدن پسرانش از خدمت سربازی این قنات را به حکومت پهلوی اول واگذار میکند. اما این قنات همچنان به نام سیدآبگوشتی معروف است.»
به دلیل ساخت و سازهای پی در پی دهانه یا آغاز قنات که مظهر قنات نیز نامیده میشود، جابه جا میشود. اهالی محله دارآباد درخت تنومندی را که شامل 7تنه درخت است به خوبی میشناسند. این درخت تنومند از قنات سیدآبگوشتی سیراب میشود.
قنات «اقدسیه» هم در این محله در مسیر خود از خیابان شهید افتخاری میگذرد و به سمت اقدسیه میرود. قیدی از چهارمین قنات فعال این محله نام میبرد و میگوید: «قنات «گل قنات چمن» یکی از قناتهای معروف دارآباد است. گل به فتح گاف به معنای سر و ابتدا بود. از آنجایی که در ابتدای این قنات چمن بسیار زیبایی روییده بود، این قنات به گل قنات چمن معروف شد. این قنات نیز در مسیر خود از خیابان شهید رجبی میگذرد.»