همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : اگر به محله خزانه بخارایی بروید و از مردمان بومی و قدیمی سوال کنید که یک نفر آدم تاثیرگذار و زحمتکش را در این محله معرفی کنند، بدون برو و برگرد اکثر افراد نام «نبی احدی» را نام می‌برند. خب علاقه و محبت مردمان محله خزانه بخارایی نسبت به این فرد بی‌دلیل نیست. فوتبالیست و مربی دلسوزی که بیش از ۵٠ سال از عمرش را صرف آموزش و تربیت فوتبالیست‌های محله خزانه بخارایی کرده است. به تعبیر دیگر نام «آقا نبی» با نام بسیاری از فوتبالیست‌های معروف و مشهور گره خورده است. در ادامه با این مربی دلسوز و مردمی فوتبال جنوب تهران آشنا می‌شوید.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
نامی که نیم قرن بر روی زمین باقی مانده
زمین فوتبال آقا نبی از جمله زمین‌های خاطره‌ساز و تاریخی محله خزانه بخارایی است که وقتی در زمین خاکی آن قدم می‌گذارید احساس خوبی پیدا می‌کنید. درست مثل قدیم‌ها که بچه‌ها در این زمین‌ها مسابقه فوتبال راه می‌انداختند و ذوق و هیجان سرتاسر وجودشان را فرا می‌گرفت. «نبی احدی» فوتبالیست و مربی ٧١ساله خزانه بخارایی هنوز هم با عشق و علاقه دوران نوجوانی برای رونق ورزش در محله خزانه بخارایی تلاش می‌کند و عقیده دارد که فوتبال توی خون بچه‌های خزانه است.
سال ۱۳۵۰، نبی احدی؛ ایستاده نفر ششم به همراه تیم فوتبال خزانه
از آقا نبی که حدود نیم قرنی است که نام و شهرتش روی این زمین خاکی باقی مانده از حال‌وهوای دوران نوجوانی و تشکیل اولین تیم‌های فوتبال محلی سوال می‌کنم و او می‌گوید: «زندگی من از بچگی با یک توپ فوتبال و کفش کتانی شروع شد. وقتی کودک بودم و تازه راه رفتن یاد گرفته بودم پدرم جلوی پایم یک توپ پلاستیکی می‌گذاشت و می‌گفت شوت کن. وقتی به توپ ضربه می‌زدم خیلی ذوق‌زده می‌شد و من را تشویق می‌کرد. به خاطر همین توپ در همه مراحل زندگی یار و مونس من شده بود و حتی در زمانی که به رختخواب می‌رفتم توپ فوتبالم کنار بالش جا خوش می‌کرد و تا صبح کنارم بود.»
احدی، خاطرات دوران بچگی را به خوبی یاد دارد و آن را با حلاوت خاصی تعریف می‌کند. او درباره دوران درس و مدرسه و بازی فوتبال می‌گوید: «آن زمان در مدرسه زنگ ورزش وجود نداشت. چیزی که بیشتر از همه یادم مانده فلک کردن بچه‌هایی بود که درس نمی‌خواندند و معلم به این شکل از خجالتشان در می‌آمد. من هم از دانش‌آموزانی بودم که از چوب و فلک قصر در می‌رفتم و به قول معروف درسم بد نبود. وقتی هم که زنگ مدرسه می‌خورد، به جای اینکه خانه برویم و لقمه‌ای غذا بخوریم سر از زمین‌های خاکی محله سر در می‌آوردیم تا مسابقه فوتبال راه بیندازیم و با بچه‌ها کیف کنیم.»
تیم شهید گودرزی خزانه در زمین فوتبال نبی
معدن خاک رس؛ محله‌خزانه است
راه اندازی زمین فوتبال نبی در محله خزانه بخارایی چندان ساده نبوده و داستان جالبی دارد. مربی و پیشکسوت فوتبال در این باره می‌گوید:«این زمین فوتبال یکی از ناب‌ترین و مرغوب‌ترین زمین‌های جنوب شهر است که به قول قدیمی‌ها جان می‌دهد برای فوتبال. اگر می‌خواهید دلیل این ادعا را درک کنید کافی است که مقداری از خاک زمین را توی مشت بگیرید و آن را لمس کنید. این خاک بسیار نرم و سبک است و اگر در زمان مسابقه فوتبال کسی به‌شدت روی زمین بیفتد چیزی نمی‌شود و شاید فقط کمی دردشان بگیرد و لباسشان خاکی شود در صورتی که این آسیب‌دیدگی‌ها در زمین چمن مصنوعی شدیدتر است. اینها را گفتم تا برایتان تعریف کنم که اینجا یعنی محله خزانه معدن خاک رس بوده است.»
آقا نبی با بیان اینکه زمین خاکی بهتر از زمین چمن مصنوعی است از برخی مشکلات هم حرف می‌زند و می‌گوید: «از آنجایی که زمین اینجا از نوع خاک رس است بنابراین در فصل پاییز و زمان بارش باران، آب زیادی جذب خاک این زمین می‌شود. به‌طور عادی یک هفته طول می‌کشد تا زمین خشک شود و بتوانیم در آن مسابقه فوتبال برگزار کنیم. البته در زمان‌هایی که آبگرفتگی و بارش زیاد باشد از اداره آتش‌نشانی و خدمات ایمنی منطقه کمک می‌گیریم. آنها با تجهیزات آتش‌نشانی آب انباشته شده را پمپاژ می‌کنند و به بیرون انتقال می‌دهند. بالاخره اینکه این زمین فوتبال خاکی در ٤فصل کاربرد دارد و از رونق نمی‌افتد.»
دردسر ورود مهاجران به گود و تعطیلی فوتبال
پیشکسوت فوتبال این توضیح را هم می‌دهد که قبل از پا گرفتن زمین فوتبال نبی، او و دوستانش در جای دیگری بازی می‌کردند که ماجرایش اینگونه است: «تا قبل از اینکه مهاجران شهرستانی از نقاط مختلف کشور در گود حسین نفتی شروع به آلونک‌سازی کنند، من و بچه‌های محله در اینجا پاتوق مسابقات فوتبال داشتیم. یعنی تیم‌های فوتبال محله خزانه و محله‌های اطراف اینجا می‌آمدند و ساعت‌ها با هم رقابت می‌کردند تا اینکه زمین گود حسین نفتی از دست بچه‌ها گرفته شد و به ناچار در زمین دیگری که همین زمین فوتبال نبی است کارمان را ادمه دادیم که البته خیلی خوش‌یمن بود.»
نام تیم شاهین خزانه لرز بر اندام تیم های فوتبال دهه ۴۰ و ۵۰ می انداخت
تبدیل زمین دپوی زباله به زمین فوتبال
وقتی شکایت و گلایه ساکنان گود حسین نفتی از راه‌اندازی مسابقات فوتبال محلی بالا می‌گیرد، بچه‌ها چاره دیگری پیدا نمی‌کنند که برای مدتی قید فوتبال بازی در این محل را بزنند، اما «نبی احدی» که زحمت زیادی برای راه اندازی تیم‌های فوتبال محلی خزانه کشیده بود دست روی دست نمی‌گذارد و خیلی زود زمین مناسب دیگری را پیدا می‌کند که تا امروز مورد استفاده نسل‌های مختلف قرار گرفته است.
آقا نبی در این باره می‌گوید:«سال‌ها قبل از اینکه در این زمین مسابقات فوتبال راه بیندازیم، این زمین خاکی بزرگ بی‌استفاده باقی‌مانده بود و گاهی اهالی زباله‌های خانگی را داخل آن خالی می‌کردند. خب در چنین شرایطی من و بچه‌های محله آستین بالا زدیم و زمین خاکی را از نخاله و آشغال پاکسازی کردیم و دیگر اجازه ندادیم که کسی اینجا زباله بریزد. بعد از آن تیرک دروازه‌های فوتبال را در دو طرف توی زمین زدیم و بازی فوتبال تیم های‌محلی به همین شکل آغاز شد.»
او در باره جنس و خاک زمین‌های محله خزانه بخارایی به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در قدیم که فعالیت کوره‌پزخانه‌ها رونق داشته، خیلی از کوره‌دارها به این محله آمدند چون زمین اینجا معدن خاک رس بوده و برای ساخت آجر و خشت کوره‌ای کاربرد فراوانی داشته است و نمونه‌اش همین زمین فوتبال ۵٠ساله است که همین ویژگی را دارد.»
امکاناتی در محله‌مان وجود نداشت
زمین نبی هنوز مثل سابق مانده و می‌توان در دل ذره‌ذره خاک این زمین رد پای چهره‌های معروف مشهور فوتبال را پیدا کرد. «نبی احدی» از روزگاری که بر این زمین فوتبال گذشته و باعث کشف استعداد بچه‌های دیروز محله خزانه شده حرف می‌زند و می‌گوید: «آن ایام برای بچه‌های هم‌نسل ما امکاناتی وجود نداشت. بنابر این همین زمین‌های خاکی بود که باعث می‌شد استعداد بچه‌ها در زمینه رشته فوتبال شکوفا شود و مسیر زندگی‌شان تغییر کند. آن دوران بچه‌ها با شور و هیجان ویژه‌ای در این زمین بازی می‌کردند. جالب اینکه خودشان فوت‌وفن فوتبال را در زمین یاد می‌گرفتند چون اصلا مربی نداشتند. در واقع زمین فوتبال موهبتی بود برای بچه‌های دیروز تا استعدادشان را نشان دهند.»
دورهمی ستاره‌ها و پیشکسوتان فوتبال خزانه از جمله علی لطیفی، داود حقی، محمد نوازی و...
نبی احدی، هنوز با همان عشق اولین روز کارش در محله خزانه بخارایی تیم‌داری می‌کند. از رده‌های پایه‌ای نونهالان و نوجوانان تا بزرگسالان و پیشکسوتان فوتبال که خودش جزو آنهاست. از او سوال می‌کنم که آیا شاگردانتان یا بچه‌های دیروز محله خزانه بخارایی که الان به چهره‌های معروف رشته فوتبال تبدیل شده‌اند باز به زمین نبی سر می‌زنند، لبخندی می‌زند و می‌گوید : «بله، می‌آیند و مثل آدم‌های معمولی با بچه‌های خزانه فوتبال بازی می‌کنند. اینها در همین زمین خاکی بزرگ شده‌اند. چرا باید اینجا را فراموش کنند؟ هر ذره از خاک این زمین فوتبال جای پای بزرگان فوتبال در دوره‌های مختلف است. حسین کاظم‌زاده، فرهاد ولی، علی شکرخدا، محمدنوازی، علی لطیفی، داود حقی، رضا نوراللهی و خیلی‌های دیگر.»
شاهین طلایی؛ نخستین تیم فوتبال خزانه
اکنون پس از گذشت ۵٠ سال از راه‌اندازی زمین فوتبال نبی شهروندان در گروه‌های سنی مختلف در قالب تیم‌های فوتبال محله‌ای در این مکان به رقابت می‌پردازند. اما در گذشته این‌طور نبود. آقا نبی از تیم فوتبال «شاهین طلایی» به‌عنوان نخستین تیم محله و صاحب عنوان در دهه‌های ٤٠ و ۵٠ نام می‌برد و می‌گوید: «در این تیم فوتبال جوانان بااستعداد و توانمندی بازی می‌کردند. طولی نکشید که نام تیم فوتبال شاهین طلایی در آن دوران به زبان‌ها افتاد و هنگام مسابقات فوتبال محلی لرزه بر جان سایر تیم‌های فوتبال آن دوران می‌انداخت. چون این تیم را حریف قوی و قدرتمندی برای خود می‌دانستند. در دوران جنگ تحمیلی بسیاری از بازیکنان تیم شاهین طلایی راهی جبهه شدند و جان خود را در راه میهن نثار کردند. از جمله شهید گودرزی یکی از دروازه‌بانان صاحب عنوان در سال‌های ١٣٤٠ تا ١٣۵٠.»
اکنون در محله خزانه بخارایی چند تیم فوتبال قدیمی به یادگار مانده است. یعنی بیشتر اعضای این تیم‌های فوتبال سابقه دوستی‌شان به دوران نوجوانی و جوانی مربوط می‌شود مثلا نایب، شهید می‌رزایی، جودکی، شهید گودرزی، پرسپولیس علی‌آباد، برق، شاهین و...
یادی از آنها که همیشه پای کار بودند
آقا نبی تاکید می‌کند که نباید تاریخ فوتبال محله خزانه را ناقص تعریف کرد. برای همین در باره دیدگاه و نظر اهالی نسبت به خودش می‌گوید: «هر چند اهالی لطف دارند و من را بانی راه‌اندازی این زمین خاکی فوتبال می‌دانند اما واقعیت آن است که من به تنهایی از عهده چنین کاری برنمی‌آمدم. مرحوم احمد احمدی، مجیدجیحونی، ابوالقاسم اسدی، فرامرز اسماعیلی و حاج محسن کاوه برای بقا و ادامه حیات این زمین فوتبال تلاش بسیاری کردند و نامشان به‌عنوان افراد فعال و خیرخواه محله همیشه ورد زبان همه است.»
فعالیت تیم‌های فوتبال در خزانه بخارایی
بسیاری از دوستان و همدوره‌ای‌های آقا نبی که دوران کودکی و نوجوانی‌شان را در این زمین خاکی گذراندند از دنیا رفته یا اینکه به نقطه‌ای دیگر از شهر نقل مکان کرده‌اند. اما با این حال کم‌نیستند ورزشکاران بزرگسال و پیشکسوتی که پس از گذشت سال‌ها ارتباط خود را با اعضای تیم فوتبال قطع نکرده‌اند و با حضورشان این گونه مسابقات ورزشی را گرم و صمیمانه‌تر می‌کنند.
احدی می‌گوید: «در کنار تیم فوتبال جوانان و بزرگسالان شاهد حضور پیشکسوتان فوتبال در مسابقات محله‌ها هستیم. اکنون چند تیم فوتبال در رده حرفه‌ای تشکیل داده‌ایم که برای خود صاحب رده هستند.»
وی می‌افزاید: «درست است که بزرگسالان شرایط جسمانی ویژه‌ای دارند و نمی‌توانند مانند جوان‌ترها قدرت‌نمایی کنند اما نکته مهم در این زمینه بالا بردن انگیزه و شادمانی و نشاط در این افراد است و برد و باخت درمسابقات بین تیم‌های فوتبال اهمیت ندارد. ضمن اینکه این افراد کوله‌باری از دانش و تجربه در اختیار دارند و جوان‌ترها با حضور در چنین زمین‌هایی می‌توانند از آنها تجربه کسب کنند.»
رقابت تیم‌های محلی در زمین نبی
در انتظار برگزاری لیگ فوتبال آبرومندانه
او بخش پایانی صحبت‌های خود را به کارهایی که می‌توان برای شهروندان انجام داد اختصاص می‌دهد و می‌گوید:«مدت هاست که در این زمین فوتبال لیگ فوتبال برگزار نشده که علت اصلی آن تورم و گرانی و نداشتن بودجه است. اکنون اگر بخواهیم لیگ فوتبالی آبرومندانه در اینجا برگزار کنیم به بودجه‌ای معادل ٢۵ تا ٣٠ میلیون تومان نیاز داریم که صرف هزینه‌های جاری لیگ از جمله خرید لباس ورزشی و... شود. ناگفته نماند در چند هفته اخیر شهرداری منطقه١٦ نسبت به مناسب‌سازی و رنگ آمیزی محوطه زمین فوتبال نبی اقدامات خوبی انجام داده است.»
«زمین فوتبال نبی» در خیابان خزانه، خیابان محقق، میدان محقق، خیابان شهید فراهانی واقع شده است. شهروندانی که علاقه‌مند به تماشای مسابقات فوتبال رده بزرگسالان و پیشکسوتان هستند می‌توانند پنج شنبه و جمعه هر هفته از ساعت ١٨ تا ٢٢ به این محل بروند. اکنون دوره‌های آموزشی فوتبال در این زمین برگزار نمی‌شود و از این زمین صرفا برای برگزاری مسابقات فوتبال حرفه‌ای استفاده می‌کنند.