همشهری آنلاین - سحر جعفریان: کارخانه آرگو یکی از ۳ کارخانه آبجوسازی تهران در دوره قاجار تا پهلوی دوم است که اکنون در دست «بنیاد فرهنگی، هنری پژمان» ویژه نمایش هنرهای معاصر ایران و جهان است.کارخانه‌ای نیمه صنعتی که مانند سایر کارخانه‌های آبجوسازی، دردسرهای بسیاری برای ساکنان مجاور و همسایه‌اش ایجاد کرده بود. دردسرهایی از ممنوعیت مذهبی و فرهنگی مصرف محصولات کارخانه تا مزاحمت‌های گسترده محیطی!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
دردسرهای کارخانه ممنوعه
آرگو، ترس به جان اهالی انداخته بود که مبادا فرزندانشان به واسطه گرایش و مصرف محصولات آن به انحراف کشیده شوند یا فساد آن «زهرماری» ها و «نجسی» ها، خانه خرابشان کند. محصولاتی که با توجه به آن دسترسی آسان، به وفور و به ارزانی در مغازه‌های اطراف محله، یافت می‌شد. از سویی دیگر، دودهای آلوده حاصل از فرایند تخمیر جو یا شیشه‌گری (ساخت شیشه‌های مخصوص محصولات کارخانه) که از دودکش مرتفع و آجری کارخانه بالا می‌آمد، نفس اهالی و همسایه‌ها را حسابی تنگ کرده بود. دودهایی که از خروس‌خوان تا زوزه‌کش شغال بر آسمان محله، سایه می‌انداختند و سنگینیشان روزهای تعطیل، بیشتر هم می‌شد! تا اینکه اواخر دهه ۴۰ کارخانه اصلی و مرکزی (خیابان فردوسی) آرگو غیرفعال شد و شعبه دیگر آن در محله مهرآباد جنوبی فعلی (بزرگراه فتح) با تولید بیشتر، خط تولید خود را رونق بخشید. شعبه دوم نیز در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به مجتمع بزرگ مسکونی تبدیل شد.
بازسازی بر پایه حفظ اصالت بنا
مساحت اولیه کارخانه آرگو بیش از ۴۰۰ مترمربع در ۲ طبقه بود. آجرهایی با لوگوی آرگو، دودکشی بلند، تک پنجره مربعی بزرگ، ۲ دَر ورودی و خروجی، دالان‌های تو در تو و مرطوب، طاق‌های ضربی و حیاط بزرگ که از سال ۱۳۹۵ به تملک «بنیاد فرهنگی، هنری پژمان» درآمد. این بنیاد نیز طی ۲ مرحله به بازسازی بنای قدیمی و فرسوده آرگو پرداخت. بازسازی و مرمتی بر پایه حفظ اصالت بنا و هویت معماری آن که انعطاف‌پذیری در آن، منجر به بهره‌برداری گردشگری و توریستی از آرگو نیز شده است.
تکمله
در حال حاضر در کارخانه آرگو، گالری، نمایشگاه و موزه‌های موقت برپا می‌شود. کافی‌شاپ، رستوران و کتابفروشی نیز جزو بخش‌های دائمی آن هستند. برای بازدید از کارخانه آرگو و شرکت در تورهای گردشگری آن می‌توانید به خیابان فردوسی، تقوی، نبش کوچه بهداشت مراجعه کنید.