به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ان‌بی‌سی خانم رابین بالدوین ۵۸ ساله اهل سیتروی هایتز در کالیفرنیا یکی از این بیماران می‌گوید: «من کاملا از حمله‌های ولع خوردن خودم اطلاع دارم. گاهی می‌توانم این حمله‌ها را متوقف کنم، نفس بکشم و بگویم نه.»
بالدوین به همراه خانم لنا تالی ۴۸ ساله اهل شهر الک گرو کالیفرنیا پس از اینکه به درمان‌های دیگر برای رفع اختلال پرخوری افراطی آنها پاسخ ندادند، این شیوه جراحی برای آنها استفاده شد.
یافته‌های مقدماتی درباره اثرات این جراحی که بخشی از یک بررسی مقدماتی شامل شش بیمار خواهد بود در ژورنال Nature Medicine منتشر شده است.
این برای نخستین بار است که «تحریک عمقی مغز» برای درمان اختلال پرخوری افراطی استفاده می‌شود. جراحان در این بررسی وسیله‌ای در مغز بیماران کاشتند که توانست زمان‌های حمله پرخوری افراطی در این افراد را شناسایی کند و بعد با ایجاد یک تحریک الکتریکی کوچک به مغز مانع این حمله شود یا شدت آنها را کاهش دهد.
دکتر کای میلر، استادیار جراحی اعصاب در کلینیک مایو در روچستر مینه‌سوتا می‌گوید: «این حقیقت که چنین کاری را می‌توان انجام داد شگفت‌انگیز است.»
دکتر میلر که در این پژوهش جدید دخالت نداشت، گفت: «این کار به هر حال یک نوع جراحی مغز است و خطرات خاص خودش را دارد. اما این بیماران در طول زمان بهبود پیدا کردند و کمتر به حملات پرخوری افراطی دچار شدند.»
برای بالدوین، این تغییرات تقریبا فوری بودند. او گفت: «درطول چند روز، می‌توانستم بگویم حملات اشتیاق شدید به غذا خوردن تحت کنترل قرار گرفته‌اند. دیگر به طور مداوم به غذا خوردن فکر نمی‌کردم.»
برای تالی مدت بیشتری طول کشید تا احساس کند اثری ایجاد شده است، اما پس از چند ماه احساس کنترل بیشتری پیدا کرد. او گفت: «گرچه بعید می‌دانم بتوانم به طور کلی خوردن کربوهیدرات‌ها را کنار بگذارم، اما الان رابطه بهتری با آنها دارم و انتخاب‌های بهتری انجام می‌دهم.»
اختلال پرخوری افراطی یکی از شایع‌ترین اختلال‌های خورد و خوراک (eating disorder) است و شایع‌تر از دو اختلال خوردوخوراک دیگر یعنی اختلال «بی‌اشتهایی عصبی» و اختلال «جوع عصبی» است. افراد مبتلا به اختلال پرخوری افراطی نمی‌توانند حتی پس از احساس سیری دست از غذا خوردن دست بردارند.
دکتر کیسی هالپرن، سرپرست این بررسی که متخصص جراحی اعصاب و رئیس بخش جراحی اعصاب استرئوتاکتیک و کارکردی در مرکز پزشکی پن در فیلادلفیا است، این از دست رفتن کنترل در نتیجه سیگنال‌هایی در مغز است که به طور نادرست فرستاده می‌شوند.
این شیوه درمانی چطور عمل می‌کند؟
در این شیوه یک وسیله شبیه ضربان‌ساز در حین جراحی زیر پوست سر کاشته می‌شود. بعد این وسیله به «نوکلئوس اکامبنس»، منطقه‌ای از مغز که نقشی اساسی در تجربه پاداش و رضایت دارد، متصل می‌شود.
هارپلن و همکارانش به طور خاص بر مدارهای عصبی که به دو بخش کوچکتر مغز متصل می‌شدند، متمرکز بودند: یکی بخش مغز که چگونگی کنترل «تکانه» (میل آنی) به غذا خوردن را بوسیله فرد را اداره می‌کند و بخش دیگری که مسئول کنترل اشتها است.
وسیله کاشته‌شده در مغز این دو بیمار دو کار را انجام می‌دهد. یکی فعالیت مغز را ثبت می‌کند و می‌تواند پالس‌های الکتریکی کوچکی را به مغز بفرستد که به برطرف شدن میل شدید به غذا خوردن کمک کند. هنگامی که این پالس الکتریکی فرستاده می‌شود، حس فیزیکی خاصی در بیماران ایجاد نمی‌شود، اما آنها احساس می‌کنند که خلق‌وخویشان تغییر کرده است.
در ابتدا این وسیله باید طوری برنامه‌ریزی شود که بتواند انواع فعالیت مغزی مربوط به میل شدید به پرخوری را شناسایی کند. برای انجام این کار این دو بیمار یک وسیله عصامانند دارای بار مغناطیسی را هنگامی که احساس پرخوری داشتند، روی سرشان حرکت می‌دادند و به این ترتیب به این وسیله پیام می‌دادند که فعالیت مغزی در آن هنگام دارد ثبت می‌کند به میل شدید به خوردن مربوط است. در نهایت، وسیله کاشته‌شده در مغز می‌تواند به تنهایی چنین فعالیت‌های مغزی را رمزگشایی کند و در هنگامی که به نظر می‌رسد فرد احتمالا می‌خواهد شروع به پرخوری پالس الکتریکی برای مهار این رفتار را می‌فرستد.
به گفته هالپرن، شش ماه بعد از کاشته و فعال شدن این وسیله، هر دوی این بیماران زن احساس کنترل بیشتری بر میل افراطی‌شان به غذا خوردن پیدا کردند و دیگر معیارهای تشخیصی مربوط به اختلال پرخوری افراطی در آنها وجود نداشت.
محدودیت‌های این پژوهش
انتظار می‌رود داده‌های درازمدت‌تر در این باره بعدا آنالیز و منتشر شود. همچنین انتظار می‌رود دو بیمار دیگر در طول شش ماه آینده برای کاربرد این شیوه درمانی تحت عمل جراحی قرار گیرند. این بررسی در نهایت شامل شش بیماری می‌شود.
یک محدودیت یافته‌های فعلی هم این است که در بررسی دو زن به دست آمده است که خصوصیات جمعیت‌شناختی مشابه داشتند: دو زن میانسال و دارای اضافه وزن.
البته کارشناسان می‌گویند هنوز معلوم نیست که این یافته‌ها را تا چه حد می‌توان تعمیم داد و آیا این روش بر بیماران دیگر با خصوصیات متفاوت مثل با اندازه بدنی متفاوت هم مؤثر است یا نه.
همچنین این پژوهش نخستین استفاده از تحریک عمقی مغز برای درمان بیماری‌ها نیست.
دکتر علی رضایی، جراح مغز و اعصاب و مدیر اجرایی انستیتو علوم اعصاب راکفلر در دانشگاه ویرجینیای غربی نیز در حال بررسی این شیوه برای درمان اختلال مصرف داروهای شبه‌افیونی هستند.
دکتر رضایی می‌گوید یافته‌های مربوط به استفاده از این شیوه برای درمان اختلال پرخوری افراطی با سایر بررسی‌ها مطابقت دارد که نشان می‌دهد تغییرات در فعالیت مغزی در افراد مبتلا به سایر بیماری‌های عصب‌شناختی و روانپزشکی می‌تواند به درمان آنها کمک کند.
رضابی افزود که ثابت کردن این یافته‌ها در بیماران دیگر مبتلا به اختلال پرخوری افراطی و پیگیری کردن داده‌های درازمدت‌تر هم اهمیت دارد.