به گزارش همشهری آنلاین، آلزایمر یا بیماری فراموشی یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بر اثر آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. البته با بالا رفتن سن، اندکی فراموشکار شدن در افراد طبیعی است، اما در بیماری آلزایمر این اختلال حافظه به تدریج پیشرفت می‌کند.
یک هشتم از افراد دارای ۶۵ سال و بیشتر، این حالت مخرب زوال عقل را دارند. آلزایمر در مرحله اول ممکن است برای خانواده و دوستان قابل تشخیص نباشد، اما قبل از بروز، علائم هشداری از خود نشان می‌دهد.
حافظه بلندمدت معمولا دست نخورده باقی می‌ماند اما حافظه کوتاه مدت مختل می شود. شخصی که دوستش دارید ممکن است صحبت های شما را فراموش کند. او ممکن است سوالاتی را که پاسخ داده شده تکرار کند. این بیماری گفتار را نیز مختل می‌کند، بنابراین او ممکن است در یادآوری کلمات معمول دچار چالش شود.
مینا کاویانی، کارشناس ارشد علوم تغذیه و مسئول آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور آلزایمر را یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دوران سالمندی برشمرد که نوعی بیماری تخریب اعصاب است و با علایمی نظیر از دست دادن پیشرونده حافظه و عملکرد شناختی همراه است.
کاویانی با بیان اینکه تاکنون درمان موثری برای زوال عقل یا آلزایمر شناخته نشده است بر پیشگیری از این بیماری به ویژه با استفاده از رژیم غذایی مناسب تاکید کرد.
به گفته وی مداخله پیشگیرانه اگر قبل از بروز اولین علایم زوال عقل، یعنی در حدود ۵۰ سالگی انجام شود، بهترین نتایج را به همراه خواهد داشت و داشتن تغذیه مناسب می‌تواند تا حدی تغییرات نامطلوب سیستم عصبی را جبران کند و شانس سالم ماندن برای مدت طولانی‌تر را افزایش دهد.
به گفته این کارشناس تغذیه ثابت شده عادات غذایی نامناسبی که منجر به ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و متابولیک (مثل دیابت) می شود، خطر ابتلا به زوال عقل را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
کاویانی با اشاره به تحقیقات انجام شده درباره چگونگی ارتباط فرآیندهای بیوشیمیایی دریافت و هضم غذا با تغییرات در مغز گفت: براساس این تحقیقات نوع فلور میکروبی موجود در سیستم گوارش ممکن است بر شروع و پیشرفت بیماری آلزایمر تأثیر بگذارد.
وی افزود: مطالعه روی موش‌ها و انسان‌ها نشان می‌دهد که ترکیب فلور میکروبی روده در افراد مبتلا به آلزایمر و اختلال شناختی خفیف با همتایان سالم آنها متفاوت است.تغییرات در نوع میکروب‌های روده با افزایش سن در افراد دچار اختلال سیستم ایمنی، التهاب مداوم و بیماری‌های مزمن و اختلالات عصبی مانند آلزایمر مرتبط است.
رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از آلزایمر: رژیم غذایی مدیترانه‌ای و MIND
مسئول آموزش همگانی انستیتو تغذیه رژیم مدیترانه‌ای را یکی از رژیم‌های غذایی برشمرد که شواهد امیدوارکننده‌ای برای پیشگیری از آلزایمر نشان می‌دهد.
به گفته وی، در این رژیم بر مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و سبوس‌دار، حبوبات، ماهی و غذاهای دریایی و نیزچربی‌های غیراشباع مانند روغن زیتون تأکید می‌شود و همچنین بر محدودیت مصرف انواع گوشت قرمز، تخم مرغ و شیرینی‌ها توصیه می‌شود.
اجزاء تشکیل دهنده رژیم غذاییMIND:
این کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد:رژیم غذاییMINDبر مصرف غذاهای گیاهی مرتبط با پیشگیری از زوال عقل تمرکز دارد و افراد را به خوردن مقدار مناسب مواد غذایی سالم از تمام گروه‌های غذایی با رعایت اصول تنوع و تعادل، تشویق می‌کند .
به گفته وی اجزای تشکیل دهنده رژیم غذاییMIND عبارتند از:
سبزی‌های سبز برگ، حداقل شش واحد در هفته
سایر سبزی‌ها، حداقل یک واحد در روز
انواع توت‌ها، حداقل دو واحد در هفته
غلات کامل و سبوس‌دار، حداقل سه واحد در روز
ماهی یک واحد در هفته
انواع مرغ و ماکیان، دو واحد در هفته
حبوبات مانند لوبیا، سه واحد در هفته
مغزدانه‌ها و آجیل، پنج واحد در هفته
روغن زیتون
تغذیه و اهمیت آن در مبتلایان به آلزایمر
کاویانی با تاکید بر اهمیت داشتن تغذیه مناسب برای قوی و سالم نگه داشتن بدن گفت: در یک فرد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل، تغذیه نامناسب ممکن است علایم رفتاری نامناسب را افزایش دهد و باعث کاهش وزن شود.
به گفته وی، نکات زیر می‌تواند به تقویت سلامت فرد مبتلا به زوال عقل و سلامت مراقب وی کمک کند که شامل این است که:
به کمک متخصص تغذیه برای بیمار یک رژیم غذایی متعادل با استفاده از مواد غذایی گروه‌های مختلف غذایی آماده شود.
در تهیه غذاها انواع سبزی‌ها و میوه‌های تازه، غلات کامل و سبوس‌دار، لبنیات کم‌چرب و غذاهای پروتئینی بدون چربی را استفاده شود.
مصرف غذاهای دارای چربی اشباع شده و کلسترول بالا محدود شود.
مصرف مقداری چربی برای سلامتی ضروری است اما همه چربی‌ها برای سلامت ما مفید نیستند. از این رو از مصرف مواد غذایی پرچرب که دارای چربی‌های مضر برای سلامت قلب هستند، مانند کره، روغن نباتی جامد، گوشت قرمز و تکه‌های چرب گوشت پرهیز شود.
چربی‌های خوب مانند انواع روغن‌های گیاهی مایع و مغزدانه‌ها در برنامه غذایی گنجانده شود و به منظور کاهش مصرف چربی، تا حد امکان از روش‌های پخت سالم مانند بخارپز و آب‌پز کردن و پخت در فر استفاده شود.
مصرف قندهای تصفیه شده مانند قند و شکر و مواد غذایی حاوی آنها (مانند انواع مربا و شیرینی‌ها) کاهش یابد.
قندهای تصفیه شده که اغلب در غذاهای فرآوری شده یافت می‌شوند حاوی انرژی زیاد اما فاقد ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبرغذایی هستند.
می‌توان یک ذائقه شیرین را با گزینه‌های سالم‌تری مانند میوه‌ها راضی نگه داشت، اما توجه داشته باشیم ممکن است در مراحل پیشرفته آلزایمر، در صورتی که کاهش اشتها مشکل‌ساز باشد، افزودن کمی شکر به غذاها موجب تشویق به غذا خوردن شود.
مصرف غذاهای شور محدود شود و از نمک کمتری در تهیه غذاها و سر سفره استفاده شود.
به عنوان یک جایگزین می‌توان از ادویه‌های گیاهی برای چاشنی غذا استفاده شود.همچنین مصرف غذاهای آماده و کنسروی و انواع گوشت‌های فرآوری شده(مانند سوسیس و کالباس) به کمترین مقدار ممکن برسد.