همشهری آنلاین - زهرا بلندی: «وصال هنرجو» سرش گرم کار خودش بود. پیرو سال‌ها فعالیت در حوزه نقاشی، دنبال جلب همکاری شهرداری برای شروع پروژه دیوارنگاری بود که به پیشنهاد سازمان رفاه شهرداری تهران رفت به دنبال ثبت یک شرکت تعاونی تا از تولیدکنندگان هنرمند، به‌خصوص بانوان سرپرست خانوار و بدسرپرست، در تولید و فروش آثارشان حمایت کند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
نقش روی دیوارهای شهر
تمام هم و غم او هنر و نقاشی بود و دلش می‌خواست روی دیوارهای شهر نقش بزند. مدت کوتاهی هم این کار را انجام داد اما برای قراردادهای بعدی مدام به بن‌بست می‌خورد: «شهرداری می‌گفت با شخص کار نمی‌کند. با شخصیت حقوقی کار می‌کردند. تا اینکه ایده ثبت یک شرکت تعاونی و صنایع‌دستی توسط سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران مطرح شد. ابتدا همکاری‌ام از سال۱۳۹۶ با شهرداری به صورت آزمایشی کلید خورد، اما ۲ سال بعد مؤسسه با عنوان گروه «تعالی هنر» ثبت رسمی شد و به صورت جدی به کارش ادامه داد.»
تشکیل حلقه هنرمندان
هدف از راه‌اندازی چنین شرکتی اتصال صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و خانگی به بازار فروش به روش علمی بود و قرارش این شد که از تولیدکنندگان خرد، آسیب‌دیدگان اقتصادی، زنان سرپرست‌خانوار و آنها که محلی برای ارائه دست‌ساخته‌هایشان ندارند حمایت کند.
از روزی که کرکره این شرکت تعاونی بالا رفت او هم عزم خود را جزم کرد تا هرکاری از دستش برمی‌آید برای افرادی که تحت پوشش قرار گرفته‌اند، انجام دهد: «مهم‌ترین دغدغه تولیدکنندگان صنایع‌دستی و هنرمندان، بازاریابی برای فروش محصولاتشان است؛ این قشر همیشه در این زمینه دچار چالش و دردسرند. من به عشق اینکه به بانوان سرپرست خانوار که مثل من شیفته هنر هستند کمکی کرده باشم و به کسانی که در کسب‌وکارشان به حمایت، چه در حوزه فروش و مشاوره و...، نیاز دارند یاری برسانم، به فعالیت‌هایی مثل برگزاری نمایشگاه، اداره نمایشگاه‌هایی که توسط شهرداری برگزار می‌شد و هماهنگی‌های لازم و... خودجوش و دلی رو آوردم. با سپردن به دوست و آشنا و تبلیغ در نمایشگاه‌ها کم‌کم با تولیدکنندگان و هنرمندانی که نیازمند حمایت هستند، ارتباط گرفتم.»
حمایت از ۱۱۱ هنرمند
هنرمندان در ابتدا توسط سازمان رفاه شهرداری به گروه تعالی هنر معرفی می‌شدند، اما به مرور، همزمان با گسترش ارتباط هنرجو با هنرمندان و دیدار بیشتر با آنها در بازارچه‌ها و فروشگاه‌ها، این شرکت هم شناخته‌تر شد تا حدی که حالا به مجموعه‌ای از تولیدکنندگان مشاغل خانگی و کارگاه‌های خرد و محلی کوچک تبدیل شده و ۱۵ نفر به عنوان عضو ثبت شده و رسمی در گروه تعالی هنر فعالیت می‌کنند و ۹۶ نفر هم به عنوان عضو غیررسمی در آن فعالیت دارند.
بانوان هنرمند
۹۹درصدشان خانم و یک درصدشان آقا هستند و هریک در کارگاه‌های کوچک به فعالیت در رشته‌های مختلف قالیبافی، تابلوفرش، گلیم‌بافی، گبه، محصولات چرمی و محصولات چوبی مثل منبت، معرق و خاتم، تراش روی چوب، خراش روی فلز، ساخت تابلوهای مسی، تابلوهای فلزی، تابلوهای نقاشی، خوش‌نویسی، طراحی، تولید زیورآلات، عروسک‌سازی، مجسمه‌سازی، شمع‌سازی و... می‌پردازند.
برگزاری نمایشگاه در شهر رم
همه این ۱۱۱ نفر برای فروش محصولاتشان مشکل داشتند و مهم‌ترین اقدام بانوی هنرمند، ایجاد شرایطی مطلوب برای فروش این دست‌سازه‌ها در بازارهای داخلی و خارجی برای آنها بود: «یکی از دلایل موفقیت مجموعه ما این است که هیچ‌وقت نگاه مادی به انجام این کار نداشتم و همه سعی‌ام بر به ثمر رساندن تلاش‌های این دوستان متمرکز است. قبل از کرونا کسب‌وکار خیلی خوب بود. حدود ۱۰ نمایشگاه شخصی از طریق شرکت برگزار شد و بخش فروش محصولات عالی پیش می‌رفت. مثلاً سال ۱۳۹۸ یک نمایشگاه در شهر رم کشور ایتالیا برگزار کردیم که آثار میناکاری، گلیم، زیورآلات، میناکاری روی سفال و... همه به فروش رفت و بازخورد خوبی هم داشت.»
آموزش کسب وکار
یکی دیگر از اقدامات مهم شرکت تعالی هنر که هنرجو از آن یاد می‌کند آموزش در بخش‌های مختلف هنری با هدف ارتقای سطح کمی و کیفی کار و ارتقای شیوه کسب‌وکار و غرفه‌داری است: «البته تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب‌تر و معرفی تولیدکنندگان به مبدأ تولید مواد اولیه‌ای که نیاز دارند، ایجاد بازارچه‌های موقت و دوره‌ای در مناسبت‌های مختلف و صادرات تولیدات جزء دیگر خدمات این مؤسسه هستند. این افراد معمولاً از دهک‌های پایین جامعه و تعدادی هم خانم‌های سرپرست خانوار هستند که هم در زمینه تولید محصول و هم عرضه و فروش محصولاتشان حمایت می‌شوند.»
ایجاد یک پایگاه فروش در امارات
خیلی از اعضای این شرکت از آن دست هنرمندانی هستند که سررشته‌ای در تبلیغ و فروش محصولاتشان چه به صورت حضوری و چه در فضای مجازی ندارند. یکی از تلاش‌های غیرمستقیم هنرجو در این مدت تقویت روحیه تعاون و کارگروهی بین این افراد است: «با ایجاد نقش و مسئولیت در بازارچه‌ها و نمایشگاه‌ها، زیرپوستی این افراد را با عرصه‌های مختلف اجتماعی مرتبط با کارشان آشنا می‌کنیم و با تعاون و همکاری، راه‌های تازه عرضه محصولاتشان را به آنها می‌آموزیم.»
با علاقه‌ای که هنردوستان کشور امارات به هنر سرامیک‌سازی نشان داده‌اند، یک پایگاه فروش محصولات بانوان در امارات ایجاد شده و محصولات ظروف سرامیکی برای فروش به این کشور صادر می‌شود.
از سوی دیگر، از ۵ماه پیش این شرکت یک کارگاه خیاطی و مزون برای حمایت از بانوان سرپرست خانوار در شهرستان اسلامشهر ایجاد کرده است: «در این کارگاه مانتوهای سنتی خاص جواهردوزی‌شده تولید می‌شود که در آن ۱۰خانم مشغول کار هستند.»
برای آثارم خریدار پیدا شد
«فاطمه داروغه» یکی از اعضای شرکت تعاونی و صنایع دستی تعالی هنر است که پس از سال‌ها فعالیت در حوزه‌های مختلف هنری، مثل آرایشگری، خیاطی، معرق‌کاری و...، حدود ۴ سال است که با خلق آثار میناکاری روی سفال و فروش آنها امرار معاش کرده و همکاری‌اش را با خانم هنرجو آغاز می‌کند: «یک بار در ۱۳سالگی و بار دیگر در ۳۶سالگی، در اثر تصادف، دچار آسیب‌های جدی و ضایعه نخاعی شدم و این اتفاقات محدودیت‌هایی را در مسیر زندگی‌ام قرار داد، اما این اتفاقات مانع حرکت و رشدم نشد. به هرحال سختی زیاد کشیدم، من کارم را خوب بلد بودم، در خانه میناکاری می‌کردم، اما برای ارتباط با مشتریان، فروش و دریافت سفارش مشکل داشتم و عضویتم در گروه «تعالی هنر» خیلی در این زمینه کمک‌کننده بود تا حدی که اگر خودم هم امکان حضور در نمایشگاهی را نداشته باشم، آثارم را مورد حمایت و تبلیغ قرار می‌دهند.»
فاطمه این‌روزها به تنهایی در خانه‌ای اجاره‌ای در محله نازی‌آباد زندگی می‌کند و به جز مستمری بهزیستی درآمد ثابت ندارد و امرار معاشش با اندک درآمدش از تولید صنایع‌دستی تأمین می‌شود: «اندکی مستمری که از بهزیستی دریافت می‌کنم آنقدر ناچیز است که به جایی نمی‌رسد. خیلی دوست دارم یک فضا برای برگزاری دوره‌های آموزشی داشته باشم. چند بار این موضوع را با شهرداری منطقه۱۶ در میان گذاشته‌ام تا با فراهم کردن فضایی کوچک شرایط آموزش به اهالی محله و آموزش رایگان به معلولان فراهم شود، اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.»