همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: فرایند ورود به نوجوانی از دوران کودکی فرایندی با تغییرات زیاد در رفتارها، خواسته‌ها و گرایش‌ها نوجوانان است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها گرایش به آشنایی با جنس مخالف است. اغلب نیز واکنش پدر و مادرها با این موضوع، نگرانی است؛ نگرانی از اینکه فرزندشان موضوعاتی را از آن‌ها مخفی کند، به خوبی تکالیفش را انجام ندهد و به طور کلی آسیب ببیند.
به همین دلیل معمولاً از آن استقبال نمی‌کنند. در حالی‌که این گرایش‌ها کاملاً طبیعی است و این والدین هستند که باید با کسب آگاهی و شناخت بیشتر به نوجوا ن کمک کنند تا بتواند با همراهی و نظارت آن‌ها به نوعی شناخت در روابط خود برسد که در روابط آینده و ارتباطات اجتماعی و عاطفی خود نیزبتواند نتیجه خوبی بگیرد.
نقش والدین
دکتر شکوفه موسوی، فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان در مورد نقش پدر و مادردر مواجهه بهتر با جنس مخالف در دوران نوجوانی می‌گوید: «میزان شناخت و آگاهی والدین در مورد دوران نوجوانی بسیارمهم است و نقش موثری در تصمیم گیری‌ها و موقعیت‌های مختلف زندگی آن‌ها دارد.
در صورتی که متأسفانه بسیاری از والدین بیش از آنکه بخواهند در مورد این دوران آگاهی داشته باشند؛ نگرانند و در برابرچگونگی رفتار فرزندان خود احساس مسوولیت می‌کنند.
اما بیشترین چیزی که نوجوانان به آن نیاز دارند قاطعیت، قدرت و همکاری پدر و مادرهاست. در واقع والدینی که گرایش نوجوان به جنس مخالف را طبیعی نمی‌دانند نمی‌توانند در این زمینه به فرزندانشان کمک و در واقع از آن‌ها حمایت کنند.
توجه داشته باشیم آگاهی والدین ازطبیعی بودن گرایش نوجوان به آشنایی با جنس مخالف به معنای آن نیست که به او اجازه دهند هر گونه می‌خواهد رفتار کند؛ بلکه به این معناست که او را همراهی کنند تا بتواند با هویت جدید خود آشنا شود و به موقع و با کمترین میزان آسیب و اشتباه آن را تجربه کند.
مدیریت نوجوانان در دوران بلوغ
به گفته دکتر موسوی والدین معمولاً فکر می‌کنند چاره‌ای جز نادیده گرفتن تغییرات و خواسته‌ها و گرایش‌های ذفرزندانشان در دوران نوجوانی ندارند.
بنابراین در بسیاری موارد سعی می‌کنند آن را انکار کنند و ترجیح می‌دهند هیچ حرفی هم در مورد آن با نوجوان نزنند. در صورتی که این برخورد باعث دور شدن هر چه بیشترنوجوان از آن‌ها خواهد شد. چون در واقع با انکار موضوعات مهم مربوط به نوجوان؛ او به حال خود رها خواهد شد.
وقت گذرانی با نوجوان و شناخت دنیای او از نزدیک موضوع بسیار مهمی است. البته به کیفیت زمانی هم که در اختیار او قرار می‌دهیم نباید بی‌توجه بود.
در واقع به رسمیت شناخته شدن خواسته‌ها و علایق نوجوانان باعث عادی شدن آن برای خود او خواهد شد و به این ترتیب اوهم به دنبال پنهان و مخفی کردن مسائل مربوط به خود نخواهد بود.
در صورتی که بی‌توجهی پدر و مادرها به خواسته‌های نوجوان و درک نکردن آن‌ها باعث دور شدنشان از همدیگر خواهد شد که اغلب مشکلات بسیاری نیز به دنبال خواهد داشت.
نگرانی والدین
موسوی می‌گوید پدر و مادرها نباید گرایش نوجوان به جنس مخالف را در تضاد با زندگی روزمره او قرار دهند. البته این احتمال هم وجود دارد که گرایش‌های نوجوان مانع ازآن شود که بتواند به خوبی از عهده تکالیفش برآید.
در چنین شرایطی والدین باید ذهن نوجوان را به تمام جوانب زندگی جلب کنند. در واقع اگر بتوانند کاری کنند تا در سنین پایین چنین عادتی در او نهادینه شود در آینده هم مشکلاتش بسیارکمتر خواهد شد.
نوجوانان باید یاد بگیرند گاهی توجه به خواسته‌ها و گرایش‌های خود را به تعویق بیندازند. برای این کار، والدین باید آن‌ها را کمک کنند تا بدانند پرداختن به یک موضوع نباید باعث غافل شدنشان از موضوعات مهم دیگر زندگی باشد.
اختلاف نسل‌های متفاوت
به گفته این روان‌پزشک، نوجوانان مانند دوران کودکی تمایل زیادی به بودن در میان اعضای خانواده ندارند و ترجیح می‌دهند بیشتر با دوستان خود در ارتباط باشند و همین موضوع نیز باعث اختلاف زیادی بین پدر و مادرها با فرزندانشان خواهد شد.
دور شدن نوجوان از خانواده، حساسیت نوع برخورد والدین با او را بیشتر می‌کند. بنابراین پدر و مادرها باید به گونه‌ای با او ارتباط برقرار و همچنین گفت و گو کنند که از طرف نوجوان قابل فهم و پذیرش باشد. به همین خاطر هم کلامشان نباید نصیحت گونه، انتقادی و ناشی از سرزنش باشد.
اگر والدین به این موارد توجه نداشته باشند و صلاح نوجوان را آن گونه که مورد نظرخودشان است به او گوشزد کنند و بگویند که چون نگرانش هستند می‌خواهند او را راهنمایی کنند تا فریب جنس مخالف را نخورد، نه تنها او تمایلی به شنیدن این حرف‌ها نخواهد داشت؛ بلکه پس از مدتی نیز کاملاً از خانواده فاصله می‌گیرد و ترجیح می‌دهد اصلاً آن‌ها را در جریان کارهای خود قرار ندهد.
بهترین برخورد والدین با نوجوان در ارتباط با جنس مخالف
دکتر موسوی می‌گوید مهم‌ترین چیزی که والدین باید به آن توجه داشته باشند نزدیک کردن خودشان به دنیای اوست؛ به گونه‌ای که بتوانند احساس و خواسته‌های او را درک کنند و در کنار او قرار بگیرند؛ نه در مقابل او.
با توجه به اینکه نوجوان در تضاد و تقابل زیادی با خواسته‌ها و تمایلات خود با محیط، خانواده و جامعه قرار دارد آگاهی از آن‌ها می‌تواند والدین را در مسیر درستی برای کمک به او قرار دهد. باید به او فرصت داده شود تا خودش بتواند همه چیز را تجربه کند. البته این موضوع به معنای آن نیست که مراقب نباشیم او دچار لغزش و اشتباه نشود.
آگاهی از این موضوع نیز بسیار مهم است که بدانیم انتخاب نوجوان مثلاً برای دوست داشتن جنس مخالف حتماً نباید مطابق میل ما یا حتی خیلی نزدیک به معیارهای ما باشد؛ همان گونه که انتخاب لباس‌ها و ظاهر او هیچ شباهت و نزدیکی به سلیقه و پسند ما ندارد.
خانواده‌ها هم نباید فراموش کنند این انتخاب‌ها، انتخاب‌های جدی نیستند بنابراین نباید نگران باشند. البته این موضوع مانع از آن نخواهد شد که در مورد آن با فرزندشان صحبت نکنند.
آگاه کردن نوجوان از خطا
به گفته این روان پزشک، با نوجوان باید به گونه‌ای رفتار و صحبت شود که خود او متوجه علت انتخاب‌ها، تصمیمات و رفتارهایش شود. اگر پدر و مادرها بتوانند در این خصوص درست رفتار کنند نوجوان خودش متوجه اشتباهاتش خواهد شد.
کمک کردن به نوجوان برای داشتن برنامه ریزی بهتر نیز موضوع مهمی است که خانواده‌ها باید به آن توجه داشته باشند. یعنی تا حد امکان به گونه‌ای رفتار کنند که پرداختن به یک موضوع، او را از جنبه‌های دیگرغافل نکند. مثلاً برنامه‌ریزی او برای درس خواندن نباید به گونه‌ای باشد که فرصتی برای تفریح، استراحت، افزایش اطلاعات‌عمومی، کتاب خواندن و بودن در میان دوستان و آشنایان فراهم نکند.