همشهری آنلاین- یکتا فراهانی: ارتباط برقرار کردن کودکان با دیگران موضوع مهمی است که اگر به خوبی فرا گرفته نشود مشکلاتی را برای خود کودک، دوستان او و بیش از همه والدین ایجاد می‌کند. گاهی نیز در جمع‌های فامیل، میان دوستان و به ویژه هنگام دید و بازدیدهای سال نو پدر و مادرها را معذب و مستاصل خواهد کرد.
برقراری ارتباط کودک با دنیای اطراف
دکتر زهرا رمضانخوانی، روان‌شناس کودک درباره برقراری ارتباط کودک با اطرافیان می‌گوید: «نخستین ارتباط کودک با محیط اطراف پدر و مادر او هستند. اما این ارتباط به مرور گسترده‌تر می‌شود و به افراد دیگر در جمع‌های مختلف خانواده، دوستان یا هم سن و سالان کودک گسترش پیدا می‌کند.
ورود کودکان به دنیایی به غیر از جمع خانواده باید با آگاهی و به درستی انجام شود. در غیر این صورت می‌تواند مشکلاتی را حتی در ارتباطات آینده آن‌ها و زندگی اجتماعی‌شان به وجود آورد. »
یادگیری مشاهده‌ای
کودکان از جمع‌های مختلف الگو می‌گیرند و معمولا رفتارهای دیگران را تقلید می‌کنند. بنابراین رفتار آن‌ها به نوعی یادگیری مشاهده‌ای است.
اما می‌توانیم به طور غیر مستقیم به کودکان آموزش دهیم و در مهمانی یا گردش، آن‌ها را با چیزهای زیادی آشنا کنیم و درباره همه چیز برایشان توضیح دهیم. البته بهتر است این کار از قبل انجام شود. مثلا به آن‌ها بگوییم وقتی به پارک می‌رویم می‌توانی با دوستانت بازی کنی یا در مهمانی قرار است چه کسانی را ببینی، چه مدت زمانی قرار است آنجا بمانیم و به چه مناسبتی می‌خواهیم به آنجا برویم. مثلا برای تولد، عیادت یا دید و بازدیدهای سال نو و مهم از آن نکاتی را که باید در هر جمع و مناسبتی رعایت کند و در نظر بگیرد چه چیزهایی است.
حضور در مهمانی
به گفته این روان شناس کودک، کودکان با توجه به سن و سال خود نیاز به حمایت و نظارت مستقیم یا غیر مستقیمی دارند که والدین نباید هنگام حضور در مهمانی‌ها و در جمع از آن‌ها غافل شوند.
مثلا وقتی بچه‌ها برای بازی به اتاقی دور از چشم والدین می‌روند باید حتما در اتاق باز باشد و یکی از بزرگترها در کنار کودکان باشد یا حتما به آن‌ها سر بزند.
دکتر رمضانخوانی می‌گوید کودکان را نباید ساعت‌ها به حال خود رها کرد؛ به ویژه وقتی سن و سال آن‌ها خیلی با هم هماهنگ نیست این موضوع را باید خیلی جدی‌تر گرفت. یعنی باید مراقب باشیم تا خطری از هر لحاظ آن‌هارا تهدید نکند.
همچنین چون کودک وارد محیط جدیدی می‌شود ممکن است نسبت به همه چیز کنجکاو باشد. بنابراین باید مراقب باشیم مشکلی به وجود نیاورد و به چیزی آسیب نرساند. ضمن آنکه توجه داشته باشیم قرار نیست دیگران به خاطر بچه‌های ما چیدمان و دکوراسیون خانه خود را تغییر دهند.
آداب عیدی دادن و عیدی گرفتن!
معمولا در مهمانی‌های سال نو کودکان عیدی می‌گیرند. بنابراین بهتر است از قبل درباره آداب عیدی دادن و عیدی گرفتن به آن‌ها توضیح دهیم. همچنین باید به آن‌ها قدر شناسی، تشکر و سپاسگزار بودن را آموزش دهیم و آن‌ها را با تمام سنت‌های نوروز آشنا کنیم. بدین ترتیب کودکان هم می‌توانند لذت بیشتری از همراهی کردن ما در دید و بازدیدهای نوروزی ببرند.
بهتر است به فرزندمان یاد بدهیم اگر دوستش به او عیدی داد، او نیز باید هدیه‌ای برایش تهیه کند. در واقع کودک باید با آداب و رسوم و مناسبت‌های مختلف از جمله عید نوروز و عیدی دادن و عیدی گرفتن، مهمانی رفتن و مهمانی گرفتن و چگونه رفتار کردن با افراد غریبه، دوستان، بزرگترها و خانواده به خوبی آشنا شود و به مقررات هر خانواده احترام بگذارد.
همراهی با کودکان
دکتر رمضانخوانی می‌گوید بهتر است برای حضور بهتر کودکان در جمع‌های ناآشنا آن‌ها را همراهی کنیم. البته گاهی آن‌ها دوست دارند تنها باشند و بزرگ ترها را به بازی خود راه نمی‌دهند. اما هدف از این گونه همراهی کردن کودکان به معنای دخالت در بازی آن‌ها نیست، بلکه بیشتر جنبه هدایت دارد. ضمن آنکه همراهی بچه‌هایی که خجالت می‌کشند و نمی‌توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند ضرورت بیشتری خواهد داشت.
وقتی آن‌ها در مهمانی‌ها یا هنگام بازی با همدیگر اختلاف پیدا می‌کنند، بهترین کار مدیریت آن‌هاست، نه اینکه والدین از فرزند خود حمایت و به گونه‌ای عمل کنند که کودک فکر کند همیشه با حمایت پدر و مادر خود هر کاری بخواهد می‌تواند انجام دهد.
این کار برای کودکان در آینده مشکل ایجاد می‌کند. بهترین کار هنگام اختلاف کودکان این است که توجه آن‌ها را به جای دیگری معطوف کنیم تا بتوانند مشکل موجود را فراموش کنند.
فواید دید و بازدید برای کودکان
به گفته این روان شناس کودک، ما در مهمانی و هنگام حضور کودک در جمع می‌توانیم به طور غیر مستقیم رعایت نظم و انضباط، محبت کردن، قدردانی و سپاسگزاری، پذیرایی، احترام به مهمان و تعامل با جمع را به کودک آموزش دهیم.
همچنین در مهمانی‌ها و به ویژه هنگام دید و بازدیدهای نوروزی، کودک با دوستان، اقوام و خویشاوندان خود آشنا می‌شود و کم کم با اجتماعات بزرگ‌تر و جاهای شلوغ‌تر از جمع کوچک خانواده هم خو می‌گیرد و دیگر ترسی از حضور در جمع نخواهد داشت.