اول ببینیم که چرا بسیاری از افراد به اصطلاح قولنج مفاصل را میشکنند؟ این رفتار برای بسیاری از افراد لذتبخش است و به صورت یک عادت یا شیوهای برای آرام شدن در میآید و برخی از افراد هم میگویند که این کار باعث «رها شدن تنشها» میشود. در مقابل عدهای آن را کاری آزارنده و عادتی نامناسب میشمارند.
اما برخی از افراد به قولنج شکستن عادت میکنند. قولنج شکستن بیش از حد هم مانند سیگار کشیدن میتواند تبدیل به عادتی شود که رهایی آن سخت باشد. یک دلیل دیگر برای قولنج شکستن رهایی از استرس است.
اما علت صدای ترق و تروق که هنگام قولنج شکستن از مفاصل بلند میشود، چیست؟
پاسخ این است که هنوز بررسیهای علمی کافی برای توضیح دادن سازوکار زمینهساز ایجاد این صدای ترق و تروق انجام نشده است، اما دو فرضیه درباره ایجاد آنها وجود دارد.
فرضیه اول میگوید این صدای ترق و تروق میتواند ناشی از حرکت همه ساختارهای موجود در انگشت باشد، از جمله استخوانها، تاندونها و لیگامانها یا رباطها.
فرضیه دوم مایع سینوویال یا زلالهای (مایعی که باعث لغزندگی مفاصل میشود) و گاز ایجاد شده از این مایع را عامل ایجاد این صدا میداند. حرکت این گاز به درون و بیرون فضای تنگ مفاصل انگشت میتواند صدای ترق و تروق ایجاد کند. شاید به همین علت باشد که شما نمیتوانید بلافاصله برای بار دوم قولنج یک مفصل را بشکنید، چرا که مدتی طول میکشد تا حبابهای گاز در مفصل جمع شوند.
اما آیا قولنج شکستن انگشتان میتواند باعث تخریب غضروف مفصل و دچار شدن به آرتروز یا استئوآرتریت شود؟
یک یک بررسی در سال ۱۹۹۰ درباره پیامدهای قولنج شکستن عادتی به این نتیجه میرسد که افرادی که چنین عادتی دارند، نسبت به افرادی که این عادت را ندارند، با احتمال بیشتری ممکن است دچارتورم و کاهش قدرت گرفتن دست شوند.
اما این بررسی همچنین به این نتیجه میرسد که شواهد واضحی در این باره که این عادت با آرتروز ارتباط دارد، وجود ندارد.
متخصصان میگوید گرچه بررسیهای کافی درباره رابطه میان قولنج شکستن و دچار شدن به آرتروز مفاصل وجود ندارد، از لحاظ نظری دستکاری کردن شدید مفاصل به دفعات متعدد برای مدت طولانی میتواند باعث آسیب دیدن مفاصل شود.
پیشنهاد کارشناسان این است که تحقیقات بیشتری و برای مدتهای طولانیتری درباره این رفتار انجام شود تا بتوان به نتیجهای قطعی درباره رابطه آن با بیماریهای تحلیلبرنده مفصلی مانند آرتروز رسید.
در مجموع، قولنج شکستن به طور گاهگاهی بدون ضرر به نظر میرسد، و هر چند که گزارشهای موردی درباره در رفتگی یا آسیب تاندونها در موارد قولنج شکستن با شدت زیاد وجود دارد، اما این موارد استنثنا هستند نه قاعده.
اما بسیاری از افرادی که به انجام این کار عادت دارند، میگویند آن را در پاسخ به استرس و اضطراب انجام میدهند. بنابراین انجام تمرینات تنفسی و مراقبه میتواند با رفع استرس و اضطراب به ترک این عادت کمک کند. مهم این است که انجام تمرینات تنفسی یا مراقبه به صورت یک کار روتین برای خود درآورید.
افراد اغلب به طور ناخودآگاه و بدون توجه شکستن قولنج را انجام میدهد. بنابراین بهتر است دستهایتان را به انجام کار دیگری مشغول نگهدارید، مثلا فشردن توپهای استرس، بازی با فیجتها یا طراحی کردن یا کارهای مشابه. باید کاری را پیدا کنید که برای شما و موقعیت شما مناسبترین باشد.
سایر روشهای رایج رفع استرس و اضطراب مانند خوردن غذاهای سالم، ورزش، ارتباط گرفتن با دیگران و یادداشت روزانه نویسی هم سودمند هستند.