همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: نگهداری انواع گیاهان آپارتمانی چه در منزل و چه در محیط کاری فواید بیشماری دارد. این فواید گیاهان، هم بر روی جسم ما و هم سلامت روان ما تاثیر ویژه‌ای می‌گذارد. بنابراین تاثیر گل و گیاه در زندگی ما بسیار است و از جمله خواص دارویی گیاهان می‌توان به کاهش استرس و عصبانیت، افزایش کارایی، شادی و انرژی در محیط اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با فواید گیاهان آپارتمانی به سراغ دکتر «مهرنوش دارینی» روانشناس، مشاور خانواده و مدرس دانشگاه رفتیم. در ادامه گفت‌وگوی همشهری آنلاین را با این روانشناس می‌خوانید.
گیاهان آپارتمانی مفید برای سلامتی
دنیای مدرن امروزی و تحولات فناوری و اطلاعات، استرس زیادی برای ما ایجاد کرده؛ به گونه‌ای که در حال حاضر کنترل استرس و اضطراب به موضوع مهمی تبدیل شده است. بررسی‌ها و مطالعات نشان می‌دهند نگهداری از گیاهان با سرکوب فعالیت سیستم عصبی خودمختار می‌تواند استرس روانی و فیزیولوژیکی را کاهش دهد. مهرنوش دارینی در پاسخ به سوال خبرنگار همشهری آنلاین مبنی بر اینکه «گیاهان سبز، درختان، فضای با طراوت پارک‌ها، باغ‌ها و حتی گیاهان در محل کار یا آپارتمان‌های ما چه ارتباطی با سلامت روان ما دارند؟» می‌گوید: «تجزیه و تحلیل تحقیقات دانشگاه A&M تگزاس که در مجله باغبانی محیطی منتشر شده نشان می‌دهد زندگی در فضاهای سبز یا نزدیک به آن و گذراندن حداکثر زمان ممکن در طبیعت یا مکان‌هایی که گل و گیاه زیادی در آن‌ها وجود دارد می‌توانند خلق‌وخوی ما را بهبود بخشند، تاثیرات منفی استرس و پرخاشگری را کاهش دهند و احساس بهتری در افراد در هر سن و سالی ایجاد کنند.
محققان دریافته‌اند افرادی که اطراف خود را با گل و گیاه و دیگر اشکال زیبایی طبیعی، در داخل و خارج از خانه پر کرده‌اند، از سلامت عاطفی و روانی بیشتری برخوردارند که در نهایت می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت اجتماعی، روانی، فیزیکی، شناختی، محیطی و معنوی آن‌ها بگذارد.»
روانشناس، مشاور خانواده و مدرس دانشگاه
طبیعت؛ الهام‌بخش آرامش
دارینی در ادامه در مورد نقش مستقیم پرورش گل و گیاه بر روان ما می‌گوید: «توجه داشته باشیم که طبیعت یکی از عوامل الهام‌بخش آرامش انسان‌هاست. بنابراین می‌تواند در سلامت روان آن‌ها تاثیر گذار باشد. یکی از این مصدایق آن هم می‌تواند گل و گیاهانی باشند که در طبیعت وجود دارند و هم گل و گیاه‌های آپارتمانی که داخل منازل یا محیط کار می‌توان از آن‌ها نگهداری کرد. البته حضور در فضای سبز طبیعی برای افرادی که طبیعت را دوست دارند و می‌توانند استرس خودشان را در طبیعت به جای بگذارند بیشتر می‌تواند کمک کننده باشد.»
ایجاد فضای سبز در خانه و محل کار
این استاد دانشگاه با تاکید بر استفاده از گل و گیاه در دکوراسیون خانه و محل کارمان توضیح می‌دهد: «با توجه به اینکه همیشه امکان حضور ما در طبیعت و بهره‌مند شدن از مواهب آن وجود ندارد؛ خودمان هم می‌توانیم چنین فضاهایی را در محل زندگی و کار خود ایجاد کنیم. انجام این کارها و ایجاد فضای سبز در محیط می‌تواند تنها در حد قرار دادن گلدان های سر سبز و پر گل و گیاه در خانه و محل کار باشد.»
احساس شادابی با نگهداری از گیاهان آپارتمانی
به گفته این روانشناس، به لحاظ روحی و روانی، نگهداری از گیاهان آپارتمانی یا هر فضایی که در اختیار داریم مانند باغچه و حیاط خانه باعث ارتقای روحیه افراد خواهد شد. وی در این باره می‌گوید: «وقتی بتوانیم شاهد روند رشد گیاهان باشیم احساس شادابی و مفید بودن می‌کنیم. همچنین هنگامی شاهد ثمره تلاش و نگهداری از گیاهان باشیم حس مفید بودن نیز در ما ایجاد می‌شود.»
تمرکز بر چگونگی پرورش گیاهان به جای مشکلات روزمره
دارینی با بیان اینکه پرورش گل و گیاه باعث آرامش ذهن و تغییر موضوع تمرکز ذهن می‌شود، می‌گوید: «مهم‌ترین نکته در پرورش گیاهان و احساس علاقه به آن‌ها تغییر توجه است. این کار ممکن است تمرکز و توجه ما را از مشکلات روزانه به سمت چگونگی پرورش صحیح و مناسب گل و گیاه گام تغییر می‌دهد. درواقع وقتی ما مشغول رسیدگی به گل و گیاهان هستیم حتی برای لحظاتی از فکر درباره مشکلاتی که طی روز با آن‌ها درگیر هستیم رها می‌شویم و به پرورش گیاهانمان در خانه فکر می‌کنیم.»
حس مسئولیت‌پذیری در کودکان
این روانشناس در ادامه درباره با تاکید برا این نکته که پرورش گل و گیاه در خانه می‌توانیم به فرزندانمان مسئولیت‌پذیری را نیز آموزش دهیم، می‌گوید: «والدین می‌توانند در پرورش گیاهان، فرزندانشان را شریک کنند تا آن‌ها هم در این زمینه مشارکت کنند و در مراحل مختلف به والدین کمک کنند. والدین می‌توانند گلدانی در اختیار کودک قرار دهند تا شاهد مراحل کاشت و رویش گیاهان باشد. این کار می‌تواند از دو زاویه اثربخش باشد؛ هم زمانی که بچه‌ها روند رشد گل‌ها را می‌بینند و مراقبت از آن‌ها را بر عهده می‌گیرند احساس خوبی خواهند داشت و هم احساس می‌کنند دوستی دارند که می‌توانند شاهد رشد آن باشند و خودشان هم به اضافه شدن برگ‌های جدید آن کمک کنند و ببینند که جوانه می‌زند و گل می‌دهد. درواقع با مشارکت فرزندانمان در پرورش گیاهان می‌توانیم باعث شویم آن‌ها در عمل با چگونگی داشتن حس مسئولیت در قبال گیاهانی که پرورش آن‌ها را بر عهده می‌گیرند و مسئولیت‌پذیری را بیاموزند.»
لزوم تجربه ناکامی برای کودکان
این استاد دانشگاه در ادامه اضافه می‌کند: «پرورش گل و گیاه علاوه بر اینکه می‌تواند برای کودک مسئولیت به باربیاورد، اگر به هر دلیلی آسیبی به گل وارد شود کودک با نخستین تجربه ناکامی نیز مواجه شود و به این ترتیب کودکان می‌توانند درس بزرگ دیگری هم بگیرند و متوجه شوند همیشه در زندگی کارها مطابق میل آن‌ها پیش نخواهد رفت. بنابراین پرورش گیاهان از زوایای مختلف می‌تواند تجربه مفیدی برای بچه‌ها به حساب بیاید.»
کاهش استرس و افزایش کارایی با نگهداری از گیاهان آپارتمانی
دکتر دارینی می‌گوید: «وجود گیاهان در خانه و محیط کار باعث کاهش استرس و افزایش کارایی و عملکرد افراد می‌شود. حتی دقیق شدن بر تعداد برگ‌ها و جزییات گیاهان سبز و دقایقی نگاه کردن به تمام ابعاد و جزییات آن‌ها باعث تمرکز بیشتر خواهد شد و می‌تواند راندمان و کارایی افراد را در انجام کارهایشان بالا ببرد و انگیزه بیشتری به آن‌ها بدهد.»
وی در ادامه به کسانی که نگران هستند نتوانند به خوبی از پس مراقبت گیاهان برآیند، توصیه می‌کند: «این افراد می‌توانند انواع مقاوم گیاهان آپارتمانی را انتخاب کنند؛ نه اینکه نگرانی آن‌ها باعث شود دست به پرورش هیچ گیاهی نزنند. چون با توجه به اینکه روح زندگی در گیاهان جاری است می‌تواند فضایی آرام و به دور از استرس اضطراب را هم در اختیار ما قرار دهد.»
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «کاهش استرس می‌تواند با کاهش ناامیدی همراه باشد و در افراد ایجاد انگیزه کند. به‌ویژه زمانی که آن‌ها از لحاظ دیداری و بصری در محیطی قرار بگیرند که گیاهان زیادی وجود داشته باشد. به این ترتیب وجود گیاهان می‌تواند باعث انگیزه بیشتر در افراد شود.»