همشهری آنلاین – حسن حسن زاده: اگرچه کاشانک در قیاس با آبادی‌های کهن شمیران مثل نیاوران، حصاربوعلی و... قدمت چندانی ندارد و تاریخ آن را باید از دو قرن پیش تا امروز مرور کرد، اما کاشانک هنوز نشانه‌هایی از تاریخ خود را حفظ کرده است.
کوچه باغ‌های دلربا، درختان قدبرافراشته و تکیه قدیمی آبادی موسفیدان محله را با خود به روزگار گذشته این آبادی می‌برد. درباره علت نامگذاری کاشانک اما روایت‌های مختلفی وجود دارد. برخی از این روایت‌ها شفاهی است و میان ساکنان قدیمی محله سینه به سینه نقل شده و روایت‌های دیگر در منابع مکتوب ذکر شده است. «مهدی امینیان» یکی از اهالی کاشانک به روایت رایج میان اهالی این آبادی اشاره می‌کند: «برخی می‌گویند به دلیل شباهت درختان سرسبز ده کاشانک به شهرستان کاشان، این روستا را کاشانک یعنی کاشان کوچک نامگذاری کردند.»
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
انیس الدوله مالک این روستا بود؟
جست‌وجو برای علت نامگذاری روستای کاشانک، ما را به روایت رایج دیگری که به ارتباط یکی از زنان ناصرالدین‌شاه قاجار با این آبادی کوچک اشاره می‌کند، می‌رساند. «علیرضا زمانی» تهران‌شناس، می‌گوید: «روایت دیگری هم وجود دارد که می‌گوید نام آبادی کاشانک شمیران با انیس الدوله یکی از زنان ناصرالدین‌شاه مرتبط است. برخی معتقدند وقتی انیس الدوله حکومت کاشان را از ناصرالدین‌شاه خواست، شاه قاجار به جای کاشان، زمین‌های کاشانک امروزی را که آن روزگار یکی از آبادی‌های کوچک اما بسیار خوش آب و هوای شمیران بود، به انیس الدوله بخشید و به همین دلیل نام این آبادی شد کاشانک یا همان کاشان کوچک.» زمانی معقتد است این روایت درباره علت نامگذاری آبادی کاشانک شمیران درست نیست و به وجه تسمیه آبادی دیگری با همین نام در جنوب تهران مرتبط است: «در جنوب تهران و در محدوده حریم منطقه ۱۹ هم آبادی دیگری به نام کاشانک وجود دارد. جالب اینجاست که مالک زمین‌های روستای کاشانک در حریم منطقه ۱۹ انیس الدوله بود. در واقع روایتی که میان اهالی کاشانک منطقه یک رایج شده است به روستای کاشانک جنوب تهران تعلق دارد. هنوز هم در وقف‌نامه‌های موجود از روستای کاشانک حریم منطقه ۱۹ نام انیس‌الدوله دیده می‌شود. موقوفاتی که عواید آن باید برای روشنایی حرم عتبات عالیات هزینه شود. این درحالی است که در اسناد کاشانک منطقه یک اثری از نام انیس‌الدوله وجود ندارد.»
بررسی چند روایت دیگر
بنابراین در جست‌وجو برای علت نامگذاری آبادی کاشانک باید به ادله دیگر رجوع کنیم. زمانی می‌گوید: «برخی از روایت‌هایی که برای نامگذاری آبادی‌های شمیران وجود دارد، در منابع مکتوب ذکر شده اما برخی دیگر از روایت‌ها شفاهی است که باید سندیت آنها بررسی شود. روایتی که درباره نامگذاری آبادی کاشانک در حریم منطقه ۱۹ وجود دارد، ثابت می‌کند این روایت متعلق به این آبادی است و ارتباطی با آبادی کاشانک شمیران ندارد. بنابراین، درباره علت نامگذاری آبادی کاشانک باید سراغ شواهد دیگر برویم. این میان، روایت دیگری هم وجود دارد که می‌گوید نام آبادی کاشانک شمیران از واژه‌های کاشانه یا کاشانه کوچک گرفته شده است. هرچند این روایت هم مانند روایتی نام روستای کاشانک شمیران را با شهر کاشان مرتبط می‌داند سندیتی ندارد.»