«دروازه دولت» برای تهرانی‌ها نام آشنایی است؛ ایستگاه مترو در حوالی خیابان انقلاب. اما شاید کمتر کسی از دلیل نامگذاری آن خبر داشته باشد. قصه آن به بیش از یک قرن پیش‌تر برمی‌گردد. زمانی که تهرانی‌ها به جای قطار سریع السیر با اسب و قاطر از این محدوده که به دروازه دولت معروف بود، به سفر می‌رفتند.

همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: در دوره صفوی در انتهای خیابان باب همایون که نیمه شمالی محوطه ارگ را از شمال به جنوب به ۲بخش تقسیم می‌کرد، برای مواقع اضطراری و فرار دروازه‌ای ساختند که به دروازه ارگ معروف شد. این دروازه در میدان توپخانه کنونی قرار داشت.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

«علیرضا زمانی» تهران‌شناس درباره هویت تاریخی این دروازه می‌گوید: «در سال ۱۲۵۰شمسی همزمان با ایجاد خیابان الماسیه دروازه بزرگی توسط محمد رحیم‌خان علاالدوله (امیرنظام) ساخته شد که نام آن را «دروازه دولت» گذاشتند.  این دروازه از یک سو به میدان تازه ساخت، «توپخانه» باز می‌شد و از سمت دیگر به ارگ شاه راه داشت. دروازه دولت، بنایی سه طبقه و سه دهانه بزرگ داشت، که دهانه میانی آن از همه بزرگتر بود. بالای دهانه میانی یک مهتابی ستون‌دار، و بالای دهانه‌های اطراف آن دو اتاق قرینه یکدیگر ساخته بودند. این دروازه با کاشیکاری نسبتا زیبایی آراسته شده بود و درهای دروازه را از چدن یکپارچه ساختند. تا آن زمان ساخت این گونه درهای بزرگ یکپارچه در تهران  سابقه نداشت، این دروازه در دوره رضا پهلوی و به دستور او برای گسترش ومدرن‌سازی تهران تخریب شد.»