همشهری آنلاین- زهرا سرویان : در روزگاری که هنوز تهران به مثل امروز قد علم نکرده بود تا با اتحاد همسایه اش به یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین شهرهای ایران تبدیل شود، ری مهد علم و دانش بود. یکی از این مکان‌های مهم شهر ری کتابخانه صاحب العباد، یکی از اولین بزرگ‌ترین کتابخانه های شهر تهران است. صاحب العباد ادیب، نویسنده، شاعر، وزیر شیعه‌مذهب دربار رکن الدوله، مویدالدوله و فخرالدوله دیلمی بود.
او نقش مهمی در ترویج مذهب شیعه میان اهالی اصفهان داشت و کتابخانه‌های بزرگی در اصفهان و ری راه اندازی کرد. زمانی که «نوح بن منصور سامانی» حاکم خراسان شد از صاحب‌العباد مخفیانه دعوت کرد تا وزارتش را قبول کند، اما صاحب‌العباد از این کار به دلیل وفای به عهد و جابجایی کتاب‌هایش از ری تا خراسان که چیزی در حدود چهارصد شتر نیاز بود سر باز زد.
صاحب العباد برای در اختیار قرار دادن دانش و علمش آدم خسیسی نبود و همیشه در کتابخانه‌اش برای مشتاقان علم و دانش باز بود. به نحوی یکی از مولفان تاریخ قم درباره این خصلت حسنه صاحب‌العباد نوشته است: «پیش از صاحب، ملوک و وزرا را رسم برآن بود که کتب خود را مانند جواهر و زر و سیم درخزانه‌ای می‌نهادند و اهل علم و طلبه را از مطالعه آنها محروم می‌گذاردند. ولی صاحب بن عباد دفاتر و دواوین و کتب بسیار از انواع علوم و اشعار و اصناف فنون و اخبار بر طلبه و اهل علم وقف کرد تا مطالعه آن می‌نمودند و از آن فوائد بسیار برمی‌داشتند و می‌نوشتند و این صفت گزیده‌ترین خصال مولاناست که هیچ وزیر و امیر و ملک و سلطان را این توفیق دست نداده است.»
به گفته علیرضا زمانی، تهران شناس، صاحب العباد اولین موسس کتابخانه عمومی جهان اسلام در شهر ری بود. این کتابخانه بی نظیر در خانه همین وزیر بود که امروز مکان آن مجتمع فرهنگی سیمه است.