همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: افرادی که دچار اضافه وزن هستند بارها و بارها به خودشان قول داده‌اند که روزی به کابوس چاقی و مشکلات مرتبط به آن پایان دهند و رویای رسیدن به وزن مناسب خود را محقق سازند. ولی هر بار به گونه‌ای شکست خورده‌اند. بنابراین به روش‌هایی غیر از رژیم گرفتن فکر کرده‌اند. اما توجه داشته باشیم هیچ روش کاهش وزن یا عمل جراحی وجود ندارد که پس از آن شما اجازه داشته باشید هر چه را دوست دارید و هر چقدر دلتان خواست بخورید.
به این ترتیب در پیش گرفتن الگوی غذایی درست و سالم، ورزش و داشتن تحرک و پرهیز از پرخوری چیزی است که برای داشتن جسم سالم و اندام مناسب همیشه باید در نظر گرفته شود و هیچ کس از آن بی نیاز نیست.
افزایش روند چاقی در دنیا
دکتر ایرج خسرونیا، رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران در باره افزایش اضافه وزن می‌گوید امروزه چاقی در اکثر کشورهای جهان شیوع پیدا کرده وبسیاری ازمردم از اضافه وزن بالا رنج می‌برند. در سال‌های اخیر بسیاری از هموطنان ما نیز گرفتار مشکلات کبد چرب وچاقی شده‌اند.
درسال های نه چندان دور BMI افزایش پیدا کرده و افراد چاق به خصوص خانم‌ها سعی دارند با رژیم‌های غذایی مختلف خود را لاغر کنند. بعضی از آنها هم بدون مراجعه به پزشک اقدام به انجام این کار می‌کنند و دچار مشکلات زیادی می‌شوند.
توجه به پیشگیری از بروز چاقی از کودکی
به گفته دکتر خسرونیا، والدین باید از کودکی مواظب خوراک فرزند خویش باشند متاسفانه ما ایرانی‌ها از بچه تپل و چاق خوشمان می‌آید. ضمن آنکه اکثر بچه‌ها را هم معمولاً با شکلات و مواد غذایی پر کالری خوشحال می‌کنیم؛ غافل از اینکه سلول‌های چربی از همان زمان کودکی تشکیل می‌شود. بنابراین پایه چاقی برای آینده به شمار خواهد رفت. به این ترتیب وقتی هم بچه‌ها بزرگ می‌شوند خوردن فست فود، غذاهای چرب و پر کالری و عدم حرکت و ورزش نیز باعث چاقی می‌شود.
افزایش وزن بر اثر بیماری و اختلالات هورمونی
عادت بد دیگری هم که بعضی از والدین به خصوص مادرها دارند این است برای اینکه باقی مانده غذا در سفره اسراف نشود خودشان می‌خورند که باعث اضافه وزن خواهد شد. در حالی که راه حل های دیگری برای دور نریختن غذاهای اضافه هست.
فراموش نکنیم اگر همه یک رژیم غذایی مناسب داشته باشیم و از میزان فعالیت مناسب برخوردار باشیم و ورزش کنیم چاق نخواهیم شد. البته بعضی افرادهم به علت اختلالات هورمونی و بعضی بیماری‌ها چاق می‌شوند که باید حتماً تحت نظر پزشک درمان شود.
اقدام به انجام عمل‌های لاغری
به گفته رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران با توجه به اینکه بسیاری افراد با در پیش گرفتن رژیم‌های کاهش وزن موفق به رسیدن به وزن دلخواه خود نیستند به عمل‌های جراحی کاهش وزن روی می‌آورند؛ بدون آنکه از مشکلات و عواقب آن آگاهی لازم را داشته باشند.
چگونگی انتخاب نوع عمل
انتخاب نوع عمل جراحی کاهش وزن هم بستگی به وضعیت جسمی بیمار دارد. چون بای پس و اسلیو عمل‌های بسیا ر سنگین وخطر ناک هستند و بیمار باید هزینه زیادی هم برای انجام آن متقبل شود. مثلاً از همه راحت‌تر تزریق بوتاکس معده و گذاشتن بادکنک است که هزینه کمتر و خطر کمتری هم دارد. اما باید در نظر داشت عمل معده برای لاغر شدن مثل هر عمل دیگری دارای عوارض است؛ چه عوارض بیهوشی، چه جراحی وچه عوارض بعد از عمل که متاسفانه گاهی نیز منجر به فوت خواهد شد.
ناکارآمدی و بی تجربگی بعضی پزشکان
به گفته رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، نکته مهمی که باید به آن توجه کرد آن است بسیاری از پزشکانی که اعمال جراحی کاهش وزن انجام می‌دهند تخصص و تجربه کافی ندارند وچون پول کمتری دریافت می‌کنند مراجعان بیشتری را جذب می‌کنند که متاسفانه عوارض بیشتری را تجربه می‌کنند.
ضرورت توجه به شرایط مراجعان برای انتخاب عمل جراحی
دکتر خسرونیا می‌گوید: عمل‌های زیادی برای لاغر شدن پیشنهاد می‌شود. اما در تمام این عمل‌ها بیمار باید شرایط انجام آن عمل را داشته باشد. مثلاً معده او حتماً باید سالم باشد. میکروب هلی‌کوباکتر نداشته باشد، ترش نکند، رفلاکس نداشته باشد و BMI بالای ۳۵- ۴۰ داشته باشد. همچنین مشکلات قلبی - ریوی یا اعصاب نداشته باشد، قند و اوره خون او نرمال باشد و مبتلا به بیماری‌های مزمن کبدی هم نباشد. اگر همه اینها نرمال و طبیعی باشد می‌تواند کاندیدای عمل جراحی شود.
لزوم مشورت با روان پزشک
دکتر خسرونیا می‌گوید: در تمام دنیا پزشک به بیمار یا فرد چاق توصیه به انجام عمل جراحی می‌کند. اما در ایران متاسفانه خود فرد است که تصمیم می‌گیرد برای زیبایی عمل کند. به همین دلیل هم هست که توصیه می‌شود این افراد ابتدا به روان پزشک معرفی شوند و از نظر فکری و اعصاب تحت معاینه قرار گیرند. چون فقط بعضی افراد بسیار چاق ( وزن بالای ۱۳۰ کیلوگرم) که BMI آنها بیش از ۳۵- ۴۰ باشد می‌توانند کاندیدای انجام عمل‌های جراحی کاهش وزن باشند.
بی توجهی به عواض عمل
به گفته دکتر خسرونیا، در حال حاضر اعمال جراحی روی معده هم مد شده و متاسفانه گروهی که اکثراً هم خانم‌ها هستند بدون در نظر گرفتن عوارض بعد از عمل؛ حتی بدون اندیکاسیون (دلیل قابل قبول برای اعمال جراحی) این کار را انجام می‌دهند که درصدی از آنها هم گرفتار عوارض می‌شوند.
انواع اعمال جراحی
به گفته رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، اعمال جراحی زیادی برای لاغر شدن پیشنهاد می‌شود که هرکدام نقاط قوت وضعف زیادی دارند؛ تزریق بوتاکس داخل مخاط معده، گذاشتن بالون در داخل معده که حجم معده را کم می‌کند، باندینگ یا حلقه گذاری، اسلیو معده، بای پس معده و ...
پیکر تراشی و لیپو ساکشن
دکتر خسرونیا می‌گوید: زمانی پیکر تراشی و لیپو ساکشن مد شد که البته هنوز هم ادامه دارد. پیکر تراشی معمولاً با نام بادی کانتورینگ شناخته می‌شود و به دو شیوه جراحی و بدون جراحی انجام می‌شود و با توجه به شرایط فرد ممکن است در چند مرحله انجام شود. کانتورینگ یا مجسمه سازی بدن می‌تواند چربی‌ها را از بین ببرد. قسمت‌هایی از بدن را شکل دهد و پوست را سفت کند. اما اگر جراحی به روش نادرست انجام شود ممکن است دچار عوارض کوتاه مدت بعد جراحی مانند کبودی، التهاب، قرمزی، تورم، خونریزی یا عوارض بلند مدت مانند خطرات بیهوشی، آلرژی بعد از جراحی، نا همسان بودن پوست بدن، تخلیه بیش از اندازه چربی از بدن شوید.
در جراحی لیپوساکشن که نوعی عمل پیکرتراشی است، یک دستگاه ساکشن، چربی‌ها را از داخل نقاط مختلف بدن بیرون می‌کشد. این جراحی در بخش‌های مختلف بدن مانند بازوها، صورت، شکم، پهلوها، باسن، پاها و بسیاری نقاط دیگر بدن انجام می‌شود و از آن برای کانتورینگ هم استفاده می‌شود.
بوتاکس معده
بوتاکس معده از جمله راهکارهایی است که برای کم کردن وزن بدن استفاده می‌شود. این روش به عنوان یکی از تکنیک‌های کاهش وزن سریع شناخته می‌شود و برای انجام آن از آندوسکوپی و تزریق سم بوتولینوم به معده استفاده می‌شود.
ممکن است پس از انجام آندوسکوپی معده کمی خونریزی داشته باشد که طبیعی است. اما اغلب شش ماه اثر دارد و بعد اثرآن کم می‌شود و بارژیم غذایی باید آن را ادامه داد.
به‌طور کلی عوارض ناشی از بوتاکس معده شامل مشکلات جراحی مانند خونریزی، عفونت، تورم و درد در محل تزریق بوتاکس و همچنین مشکلات گوارشی مانند مشکلات هضمی، نفخ، اسهال یا تغییر در چگونگی دفع، التهاب معده یا زخم معده است.
ضمن آنکه بعضی بیماران هم ممکن است با این روش به نتیجه مطلوب خود نرسند. چون اثر بوتاکس معده معمولاً موقت است و به مرور زمان کاهش می‌یابد. بنابراین گاهی ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد.
حلقه گذاری یا باندینگ
دکتر خسرونیا می‌گوید: حلقه گذاری کار راحتی است و می‌توان بعد از مدتی آن را برداشت. البته ممکن است گاهی هم چسبندگی بدهد و نتوان آن را برداشت. در این یک عمل، حلقه سیلیکونی قابل تنظیمی در اطراف بالاترین قسمت معده قرار می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که یک کیسه کوچک در بالای حلقه ایجاد می‌کند. باندینگ معده برای کاهش اندازه معده و محدودکردن غذای مصرفی انجام می‌شود.
در نتیجه فرد پس از مصرف مقدار کمی غذا احساس سیری می‌کند. مزیت این عمل لاغری این است که به بدن اجازه می‌دهد به طور معمول و بدون سوء جذب، غذا را هضم کند.
اما اگر باندینگ معده به درستی قرار نگیرد باعث کمبود ویتامین می‌شود و ممکن است هیچ وقت احساس سیری ایجاد نشود یا وجود حلقه باعث عفونت دیواره معده شود. اگر عوارض ناشی از حلقه معده در فرد زیاد باشد باید هرچه سریع‌تر از بدن خارج شود که این کار باعث می‌شود فرد با اضافه وزنی بیش‌تر از زمان قبل عمل جراحی مواجه شود.
اسلیو معده
به گفته رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران در عمل اسلیو معده نیز قسمت زیادی از معده برداشته می‌شود. ولی روده باریک دست نمی‌خورد که غیر قابل برگشت هم هست. اما اگر بیمار دچار عارضه‌ای شود کار مهمی نمی‌توان برای او انجام داد.
جراحی اسلیو معده که Gastric sleeve surgery گفته می‌شود می‌تواند عوارض و فواید زیادی داشته باشد.
در این عمل حدود ۷۵ درصد از حجم معده برداشته می‌شود؛ در نتیجه فرد پس از خوردن مقدار کمی غذا، احساس سیری می‌کند. اما می‌توان گفت عمل جراحی اسلیو معده عمل خطرناکی است چون بخش بزرگی از یکی از اندام‌های حیاتی بدن برداشته می‌شود. بنابراین قبل از انجام جراحی، خطرات آن را در نظر بگیرید. عوارض جانبی اسلیو معده می‌تواند شامل خونریزی زیاد عفونت، لخته خون، مشکلات تنفسی و نشت از لبه معده و در محل برش باشد. بنابراین قبل عمل حتماً با چندین دکتر گوارش مشورت کنید.
عمل بای پس
دکتر خسرونیا می‌گوید عمل بعدی که بسیار خشن است برداشتن قسمتی از معده و روده باریک است که این عمل هم غیر قابل برگشت است. بنا بر این وظیفه پزشک است که قبل از عمل تمام عوارض عمل را برای بیمار توضیح دهد. چون اگر از بیمار امضا ورضایت عمل نگیرد گرفتار شکایت بیماران پس از عمل خواهند شد.
بای پس معده شامل ایجاد یک کیسه کوچک از معده و اتصال کیسه تازه ایجاد شده به طور مستقیم به روده کوچک است. به این ترتیب غذای بلعیده شده به داخل این کیسه کوچک معده و سپس به طور مستقیم به روده کوچک می‌رود و در نتیجه قسمت اعظم معده و قسمت اول روده کوچک شما را دور می‌زند و زمانی انجام می‌شود که رژیم غذایی و ورزش مؤثر نبوده و بیمار به دنبال روشی موثرتر است.
به عقیده این رئیس هیئت مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، بیمارباید بداند بعد از عمل ممکن است گرفتار زخم معده، خونریزی معده وحتی سرطان شود.
مراقب اضافه وزن خود باشید
بنابراین بهتر است قبل از چاق شدن به فکر سلامت خود باشیم؛ عدم حرکت کافی، رژیم غذایی پر از چربی و خوردن زیاد فست فود؛ همه و همه باعث چاقی می‌شود. اما اگر از زمان کودکی و جوانی رژیم غذایی مناسب داشته باشیم هیچ وقت نیازمند اعمال جراحی و عوارض ناشی از آن نمی‌شویم.
هزینه بالای عمل‌های جراحی کاهش وزن
عمل بای پس که قسمتی از معده وروده و عمل اسلیو که قسمت زیادی از معده برداشته می‌شود هزیه زیادی دارند که بستگی به پزشک دارد و قیمت مشخصی نمی‌توان برای آن در نظر گرفت. ولی به طور تقریبی از ۳۰ میلیون به بالا گرفته می‌شود ولی مثلاً هزینه تزریق بوتاکس معده حدود ۱۲ میلیون است.