همشهری آنلاین - بهاره خسروی :روستای «دژ بالا» یا «بالادژ» در همسایگی شمیران، یکی از بزرگ‌ترین باغ‌روستاهای تهران بود؛ روستایی که با قرار گرفتن بقعه متبرکه امامزاده قاسم در جنوب شرقی میدان روستا به یکی از تفرجگاه‌های زیارتی تهران تبدیل شد. برخورداری از مراتع سرسبز برای چرای دام‌ها هم از دیگر دلایل شهرت این روستای کوچک بود که امروز از آن به‌عنوان محله امامزاده قاسم یاد می‌کنیم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
این روستا با ارتفاع ۱۷۰۰متر از سطح دریا در دامنه کوه سرچال واقع است. به گفته ابوالفضل ربیعی، دبیر شورایاری محله امامزاده قاسم، در گذشته بسیاری از دامداران غیربومی برای چرای دام‌های خود در اینجا زمین اجاره می‌کردند. به همین دلایل اینجا پاتوق دامداران بود و مغازه‌های لبنیاتی معروفی در این محله محصولات لبنی می‌فروختند.
ربیعی در ادامه از مشهورترین نذر محله امامزاده قاسم به واسطه وجود مغازهای متنوع لبنیاتی و همچنین حرفه اصلی اهالی این روستا یاد می‌کند: «قدیم‌ها مثل امروز تنوع غذایی و خوراکی زیاد نبود و مردم پلو و خورش‌خور نبودند. قوت غالب اهالی امامزاده قاسم به واسطه شغلشان، دامداری، فراورده‌های لبنی بود. در بیشتر خانه‌ها هم تنور برپا و نان پختن مرسوم بود. روی همین حساب، اهالی با امکاناتی که داشتند و درحد وسع، بیشتر در ایام ماه محرم ماست و نان نذر می‌کردند و محل توزیع نذری هم داخل امامزاده بود. جالب اینکه این رسم به‌مرور میان غیربومی‌ها هم باب شد و بسیاری از ماست‌بندها از سایر محله‌ها برای توزیع ماست نذری به امامزاده قاسم می‌آمدند.»
شورایار محله امامزاده قاسم در ادامه به قدمت و دیگر جاذبه‌های آستان مقدس امامزاده قاسم اشاره می‌کند و می‌گوید: «اصل بنای امامزاده شامل یک برج هشت ضلعی بود که از آجر ساختند. این بقعه به مرور زمان مثل دارای صحن، ایوان، رواق و گنبد کاشیکاری است. در زمان شاه طهماسب صفوی، صندوقی با تاریخ (۹۶۳ هـ. ق) روی مرقد نصب شده بود. ساختمان اصلی بقعه در زمان فتحعلی شاه قاجار تغییر پیدا کرد و فضای بیشتری به امامزاده اختصاص داده شد و ایوان بزرگ فعلی در طرف قبله بنا شد. در گذشته امامزاده قبرستان پلکانی داشت و خانواده‌های قدیمی و سرشناس تهران در آن مقبره خانوادگی هم داشتند و چند سال قبل هم در گوشه‌ای از صحن امامزاده، پیکر مطهر چند شهید دفاع مقدس به خاک سپرده شد.»