همشهری آنلاین- سمیراباباجانپور:در جدیدترین نذر آزادی زندانیان می‌توانیم به گلریزان آزادی مادران زندانی تهرانی اشاره کنیم که چند سالی است به نیت حضرت فاطمه (س) در خیلی جاهای تهران اجرا می‌شود و زنان و مادران بسیاری که به دلیل مشکلات مالی دربند بودند، آزاد می‌شوند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
با مرور تاریخ تهران به نذوری برمی‌خوریم که ارتباط مستقیم با سنت نیک آزادی زندانیان داشت. در حقیقت یکی از نذرهای پسندیده ماه محرم، نذر وساطت برای مجرمین و رها کردن آن‌ها از زندان بود. این نذر به‌صورت دسته‌جمعی اجرا می‌شد. به این صورت که دسته عزاداران بعد از پایان مراسم عزاداری مقابل زندان شهر می‌رفتند و با صدا زدن نام زندانی مورد نظرشان طلب مغفرت و رهایی او را می‌کردند. هر کسی که نذر آزاد کردن زندانی داشت با این دسته عزاداری همراه می‌شد.
این نذر آداب خاصی داشت. مردان جاافتاده مراسم عزاداری جلوتر از همه حرکت می‌کردند و به سمت پنجره دفتر رئیس شهربانی می‌رفتند تا او ملتفت شود که با چه کسانی روبه‌روست. در این فاصله، نام زندانی را بلند تکرار می‌کردند تا فرجی شده و زندانی رها شود. اغلب این نوع نذر برای زندانیانی اتفاق می‌افتاد که به‌واسطه مشکل مالی زندانی شده و افرادی خوش‌نام و مردم‌دوست بودند. در این میان، اگر شهربانی کوتاه نمی‌آمد، بزرگان و خیران دست‌به‌جیب می‌شدند و قرض زندانی را ادا می‌کردند تا قضیه فیصله یابد.
این نذر نه‌تنها جنبه معنوی داشت، بلکه از لحاظ اجتماعی و سیاسی نیز به سیستم قضایی وقت تلنگر می‌زد. از آنجا که سیستم قضایی دوره قاجار از وضعیت ثابت و عادلانه‌ای برخوردار نبود و دست‌پرورده درباریان و سلطنت بود، مردم با مشارکت یکدیگر و در قالب عملی دینی و نمادین، واسطه‌ای می‌شدند برای آزادی زندانیانی که معمولاً امیدی به قضاوتی درست و رهایی نداشتند.