همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی تنفسی است که مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم آن ضعف و خستگی و بی حالی، بدن‌درد و لرز، گلودرد، مشکلات گوارشی ازجمله اسهال و تب است. با آن که آنفلوآنزا انواع انسانی متعددی دارد که هر نوع، زیرسویه‌های متعدد و متنوعی دارند و هر سال نیز دچار جهش می‌شود و زیرسویه جدیدی شایع می‌شود، اما این علائم معمولا در همه زیرسویه‌ها مشترک هستند و معمولا تا حدی فرد را درگیر می‌کنند که زندگی روزمره و خواب و خوراک او تحت تاثیر قرار می‌گیرد و کاملا مختل می‌شود و فرد بسیار ضعیف می‌شود.
در این میان بسیاری از افراد گلایه دارند که چرا مدت کوتاهی بعد از بهبود بیماری‌های تنفسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا دوباره بیمار می‌شوند؟ درحالی‌که به گفته متخصصان، پس از گذراندن دوره بیماری تنفسی، حداقل تا ۲ هفته در برابر آن ویروس مصونیت خواهیم داشت و دوباره مبتلا نخواهیم شد.
دکتر حمید سوری، متخصص اپیدمیولوژی و استاد بین‌المللی دانشگاه در گفتگو با همشهری‌آنلاین در این رابطه توضیح می‌دهد: الگوی توزیع بیماری‌ها و پاتوژن‌ها به این صورت است که معمولا وقتی در یک دوره‌ای در جامعه‌ای عمومیت پیدا می‌کنند، آن بیماری با توجه به قابلیت انتشارش می‌تواند گروه‌های مختلف را مبتلا کند. اما معمولا فرد در یک دوره زمانی تعریف‌شده، ۲ بار یا بیشتر دچار همان بیماری و به علت همان عامل بیماری‌زا نمی‌شود.
سوری ادامه می‌دهد: در مورد ویروس‌ها چون مرتبا دچار جهش یا موتاسیون می‌شوند، تضمینی وجود ندارد که فرد دوباره مبتلا نشود. ممکن است که واریانت‌ها و ساب‌واریانت‌های دیگرِ یک ویروس موجب شوند که علی‌رغم ایجاد ایمنی اولیه در فرد، او باز هم مبتلا به آن بیماری شود. چون مثلا آنفلوآنزا فقط یک ویروس نیست و چند نوع دارد و هر نوع، چندین زیرسویه دارند. بنابراین محافظت در برابر یک نوع ویروس یا یک زیرسویه کافی نیست. البته احتمال ابتلای ما نسبت به کسی که بدن خیلی حساسی دارد و آنتی‌بادی لازم برای مقابله با آن ویروس در بدنش ایجاد نشده، خیلی کمتر است.
بیشتر بخوانید؛
این استاد اپیدمیولوژی می‌گوید: وقتی مبتلا به یک عفونت تنفسی می‌شویم، اگر آن عفونت از نوع ویروسی باشد، احتمال ابتلای مجددِ فرد وجود دارد، ولی درباره عفونت‌های باکتریایی موضوع کاملا متفاوت است.
به گفته سوری، البته ابتلای مجدد به ویروس‌های مختلف هم متفاوت است. درمورد بعضی از ویروس‌ها ممکن است حتی تا چند ماه طول بکشد تا مجددا مبتلا شویم و درمورد برخی ویروس‌ها این دوره کوتاه‌تر است. معمولا یک تا ۲ هفته بعد از ابتلا به بیماری تنفسی، فرد در برابر آن مصونیت دارد. چه دربرابر واکسن باشد و چه در خصوص بیماری. اما بعدش کم‌کم سطح ایمنی پایین می‌آید و فرد مثل دو هفته اولِ بعد از بیماری نمی‌تواند مصون بماند.
وی تاکید می‌کند: این موضوع را در دوره اوج کرونا هم شاهد بودیم؛ افراد مدتی بعد از ابتلا مصونیت داشتند و بعد با ورود واریانت‌ها و ساب‌واریانت‌های جدید یا عوامل بیماری‌زای دیگر، احتمال ابتلای دوباره به این ویروس (کرونا) را داشتند.
سوری با بیان این که ویروس‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا متنوع هستند و به دلایلی از جمله تغییرات مداوم در ساختار ژنتیکی خود می‌توانند از ایمنی بدن فرد عبور کنند، عنوان می‌کند: بنابراین حتی پس از بهبود از یک عفونت تنفسی، احتمالاً هنوز ممکن است مبتلا به عفونت‌های تنفسیِ دیگر هم شوید. همچنین اگرچه پس از بهبود از یک عفونت تنفسی، احتمال کاهش عوارض در فرد نسبت به افرادی که هنوز بیمارند بالاتر است، اما این فرد هم همچنان می‌تواند ویروس را به دیگران انتقال دهد. بنابراین بعد از بهبود از عفونتی تنفسی مثل آنفلوآنزا بهتر است تا چند روز همچنان فاصله خود با دیگران را حفظ کنیم و با افرادی هم که هنوز مبتلا به عفونت هستند، تماس نزدیک نداشته باشیم. رعایت نکات بهداشتی مثل شستشوی دست‌ها و استفاده از ماسک هم به کاهش انتقال ویروس به دیگران کمک می‌کند.
ممکن است همزمان مبتلا به چند ویروس شویم؟
خیلی از افراد هم سوال‌شان این است که آیا ممکن است هنوز از عفونت تنفسی قبلی خلاص نشده‌ایم، گرفتار یک عفونت تنفسی جدید شویم؟ دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی در این خصوص به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: بله، چون ویروس‌ها در مقابل هم مقاومتی ندارند. شما ممکن است همزمان مبتلا به کووید و آنفلوآنزا شوید. یک ویروس می‌تواند به یک ویروس دیگر اضافه شود و حتی باعث بدحالی فرد شود.
محرز هم مثل دکتر سوری توصیه اکید می‌کند در فصل سرما برای محافظت از خود دربرابر بیماری‌های تنفسی، ماسک زدن را فراموش نکنیم و البته رعایت فاصله اجتماعی و تهویه مناسب در خانه و محل کار و ...
او تاکید می‌کند: به هر حال فصل، فصل شیوع ویروس‌های تنفسی است و چاره‌ای جز این نداریم که هم‌زیستی با ویروس‌ها را یاد بگیریم. حتی اگر واکسن آن را تزریق کرده باشیم.