به گزارش همشهری آنلاین، فقر مهارت یکی از آسیب‌های بازار کار ایران است که از یک‌سو منجر به ناترازی عرضه و تقاضای کار در اقتصاد شده و از سوی دیگر به پایین بودن بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی دامن زده است.
مهارت نیروی کار، یکی از محرک‌ها و الزامات توسعه است و همین مسئله، آموزش‌های مهارتی اولیه یا ضمن خدمت و مکمل را به یکی از معیارهای گزینش و ارتقا در بنگاه‌ها تبدیل کرده است؛ کاری که انجام آن بر عهده مراکز آموزشی دولتی و غیردولتی است.
کارنامه مهارت‌آموزی
آمارهای حوزه فنی و حرفه‌ای حاکی از این است که در ۹ ماهه سال جاری، یک‌میلیون و ۹۴۳ هزار و ۷۴۸ نفردوره، آموزش فنی و حرفه‌ای به نیروی کار ارائه شده که ۶۱.۲ درصد آن توسط آموزشگاه‌های غیردولتی و مابقی در آموزش‌های دولتی انجام شده است.
بر اساس گزارش سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، عملکرد آموزشی این سازمان در ۹ ماه امسال عمدتاً به بخش صنعت اختصاص داشته و در رتبه‌های بعدی آموزش‌های بخش خدمات، بخش فرهنگ و هنر و بخش کشاورزی ارائه شده است.
در مقابل، آموزش‌های مراکز غیردولتی و آموزشگاه‌های آزاد در مرحله اول به ارائه آموزش‌های بخش خدمات اختصاص داشته و آموزش‌های بخش صنعت در رتبه دوم قرار گرفته است. در مراکز آزاد، آموزش‌های کشاورزی و فرهنگ و هنر، کمترین میزان را به خود اختصاص داده است.
بیشتر بخوانید:
کاردانی شرط کاریابی | ثبت نام کارجویان برای مهارت آموزی چگونه است؟
بر اساس گزارش سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، عملکرد آموزشی این سازمان طی ۹ ماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که ۷۵۲ هزار و ۹۱۲ نفر دوره آموزش دولتی ارائه شده که از این میزان، ۳۳۱ هزار و ۸۲۷ نفردوره در بخش صنعت، ۲۶۵ هزار و ۶۸۰ نفر دوره در بخش خدمات، ۹۳ هزار و ۲۸۹ نفر دوره در بخش فرهنگ و هنر و ۶۲ هزار و ۱۱۶ نفر دوره در بخش کشاورزی بوده است.
همچنین طی این مدت یک‌میلیون و ۱۹۰ هزار و ۸۳۶ نفر دوره آموزش غیردولتی توسط آموزشگاه‌های آزاد و شاغلین بنگاه‌های اقتصادی ارائه شده که بیشترین میزان دوره آموزشی متعلق به بخش خدمات با بیش از ۶۷۳ هزار نفر دوره و بخش صنعت با ۴۶۶ هزار و ۲۳۱ نفر و کمترین دوره آموزشی ارائه شده متعلق به بخش‌های کشاورزی و فرهنگ و هنر بوده است.
جامعه هدف دوره‌های مهارتی
دسته‌بندی گروه‌های هدف آموزش‌های مهارتی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای حاکی از این است که در شرایط فعلی، جامعه هدف آموزش‌های مهارتی در ایران را دانش آموزان، دانشجویان، فارغ‌التحصیلان، کارجویان، اتحادیه‌ها و اصناف، سربازان وظیفه، ساکنین مناطق محروم، مرزی و سکونتگاه‌های غیررسمی، زنان خانه‌دار، زنان سرپرست خانوار، کودکان کار، افراد دارای معلولیت، روستائیان و عشایر، زندانیان، معتادان بهبودیافته، آسیب دیدگان اجتماعی و اتباع خارجی تشکیل می‌دهند.
نکته قابل‌توجه اینکه طبق آمارها بیش از ۴۵ درصد ورودی‌های مراکز آموزش دولتی و غیردولتی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند.
فارغ از اینکه جمعیت تحصیل‌کرده ورودی به این دوره‌های آموزشی در کدام‌یک از دسته‌های ذکر شده قرار بگیرند، سهم ۴۵ درصدی آنها در آموزش‌های مهارت فنی و حرفه‌ای، نشان می‌دهد که آموزش‌های صرف تحصیلی این افراد متناسب با تقاضای بازار کار نبوده و آنها از طریق گذراندن دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای خود را با مشاغل عرضه شده در بازار کار وفق داده‌اند.
چرا مهارت‌آموزی مهم است؟
آموزش نیروی انسانی، یک معیار کلیدی در توسعه جوامع به شمار می‌رود و در صورت سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی درست و کارشناسی، می‌تواند مزایای بسیاری به لحاظ اقتصادی و اجتماعی به دنبال داشته باشد.
اساس مهارت‌آموزی باید با متناسب‌سازی نیاز و تقاضای بازار کار با نظام آموزشی و آموزش عالی اجرا شود؛ اما در ایران، به دلایل متعدد، مراکز آموزش عالی فقط در نقش آموزش نظری مبانی و ارائه مدرک عمل کرده‌اند و همین مسئله به چالشی برای بازار کار تبدیل شده است.
ازنظر کارشناسان، ارائه آموزش‌های مهارتی، یک سرمایه‌گذاری بااهمیت در بنگاه‌هاست که ضمن تضمین بهره‌وری، راه را برای تعالی بنگاه و حل مشکل بیکاری کشور کمک می‌کند.
در ایران سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، متولی ارائه آموزش‌های غیررسمی مهارتی در هر دو بخش دولتی و غیردولتی است و در ۶۵۸ مرکز آموزش دولتی، ۴۴۸۹ کارگاه ثابت شهری، ۳۵۶ کارگاه سیار شهری، ۳۷۲ مرکز مدیریت مهارت‌آموزی و مشاوره شغلی در دانشگاه‌ها، ۳۰ مرکز تخصصی آموزش‌های کارآفرینی و مهارت‌های کسب‌وکار، ۳۹۵۳ کارگاه صنایع و کارگاه‌های جوار و بین کارگاهی و ۵۶ هزار و ۸۹۴ واحد پذیرنده مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی، سیاست‌های تربیت نیروی کار ماهر و نیمه‌ماهر و گسترش چتر مهارتی را اجرا می‌کند.