همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: خیلی از والدین وقتی به آنها گفته می‌شود که عسل برای نوزادان مثل سم عمل می‌کند، تعجب می‌کنند و به دلیل خواص بسیار زیاد عسل، این حرف را باور نمی‌کنند.
برخی از والدین، نوک پستانک را به عسل آغشته می‌کنند و در دهان نوزاد می‌گذارند تا برای چند دقیقه هم که شده، گریه کودک بند بیاید. بعضی‌ها هم از روش‌های درمانی قدیمی‌ترها استفاده می‌کنند و عسل و ترنجبین را ترکیب می‌کنند و برای رفع شکم‌درد و این گونه موارد به نوزاد خود می‌خورانند. ترکیبی که به گفته پزشکان مانند سم قوی عمل می‌کند و می‌تواند سلامت نوزاد را به خطر بیندازد.
متخصصان تاکید دارند که خوراندن عسل به کودکان به خصوص کودکان زیر ۲ سال ممنوع و در نوزادان زیر یکسال کاملا ممنوع است. چراکه این خوراکی می‌تواند مرگ نوزاد یا کودک را به دنبال داشته باشد.
بیشتر بخوانید؛
-
۷ باور غلط درباره تغذیه سالم | اخبار و افسانه‌هایی که نباید باور کنیم | نگاهی به واقعیت‌های درست درباره تغذیه
-
آیا حرارت دیدن عسل مضر است؟ | ببینید
-
حتی کودکان هم به این بیماری شایع سالمندان مبتلا می‌شوند
دلیل ممنوعیت مصرف عسل در نوزادان
اما چرا عسل برای نوزاد زیر یک سال ضرر دارد و منجر به بروز چه عوارض و علائمی در او می‌شود که پزشکان این همه تاکید دارند تحت هیچ شرایطی به نوزاد خورانده نشود؟
دکتر سالومه موسوی‌نژاد، متخصص نوزادان و کودکان در این باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: داخل عسل میکروبی به نام میکروب بوتولیسم (Botulism) رشد می‌کند که این میکروب برای بزرگسالان مضر نیست اما در کودکان زیر ۱ سال، کوچک‌ترین میزان این میکروب می‌تواند باعث بروز بیماری بوتولیسم شود که بسیار خطرناک است. این باکتری داخل خاک، گردوخاک (مثلا گردوخاک کیسه جاروبرقی)، کنسروهایی که حرارت کافی حرارت ندیده‌اند و عسل به مقدار زیادی وجود دارد. به همین دلیل مصرف عسل برای کودکان زیر ۱ سال ممنوع است.
دکتر موسوی‌نژاد می‌گوید: علت این که مصرف عسل در کودکان زیر ۱ سال کاملا ممنوع است، این است که نوزادان هنوز سیستم ایمنی ضعیفی دارند و سیستم گوارشی‌شان هم تکمیل نشده است که قدرت تشخیص و حذف این سموم و باکتری‌ها را داشته باشد.
یک بیماری نادر اما کُشنده
بیماری بوتولیسم، انواع زیادی دارد که «بوتولیسم شیرخواران» یکی از آنها است. دکتر موسوی‌نژاد می‌گوید: عسل به این دلیل که درِ ظرف آن بسته است، حاوی هاگ‌های یک باکتری به نام کلسترویدیوم بوتولینوم است که می‌تواند در سیستم گوارشی نوزاد رشد و سم تولید کند و به بوتولیسم منجر شود که یک بیماری نادر اما کُشنده است. ما موارد زیادی از کودکانی را داریم که به دلیل بیماری بوتولیسم چندین روز در بیمارستان و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند و این موضوع می‌تواند حتی جبران‌ناپذیر باشد و به قیمت جان کودک تمام شود. پس بهتر است والدین به خصوص مادران، آگاهی خود را درباره نوزاد خود بیشتر کنند تا خطری متوجه کودک‌شان نشود.
این متخصص اطفال درباره عوارض مصرف عسل در نوزادان توضیح می‌دهد: بوتولینوم‌ها سمومی ترشح می‌کنند که می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، گریه ضعیف، مکیدن ضعیف، یبوست و حتی فلجیِ نوزاد شود. مثل بوتاکسی که بزرگسالان تزریق می‌کنند و عضلات صورت‌شان فلج می‌شود، این سم هم در بدن نوزادان دقیقا همان واکنش را ایجاد می‌کند و عضلات بدن آنها را شُل و فلج می‌کند و می‌تواند آنها را راهی بیمارستان کند.
حتی نوک پستانک را به عسل آغشته نکنید
این پزشک در پاسخ به این سؤال که آیا آغشته کردن نوک پستانک به عسل و گذاشتن پستانک در دهان نوزاد نیز می‌تواند در بدن او سم بوتولیسم تولید کند و سلامت او را به خطر بیندازد، می‌گوید: در این حد ممکن است خطری نداشته باشد اما این کار را نکنند، قطعا بهتر و عاقلانه‌تر است. حجم زیاد که قطعا خطرآفرین است.
اولین علامت بوتولیسم در شیرخواران
بوتولیسم نوزادان، یکی از شکل‌های جدی مسمومیت غذایی است و اولین علامت آن یبوست است که چند روز بعد از خوردن عسل رخ می‌دهد. اگر بیماری پیشرفت کند حرکت کودک کند می‌شود، آب زیادی از دهانش می‌ریزد، عمل مکیدن و باز کردن دهان برای او سخت می‌شود، گریه‌های ضعیف می‌کند، ممکن است تنفسش دچار مشکل شود یا کودک دچار ایست تنفسی بشود، دچار فلج عضلات چشمی و افتادگی پلک می‌شود، ناتوانی در کنترل سر هم از علائم جدی این بیماری است. در حالی که یک نوزاد سالم نباید هیچ یک از علائم گفته‌شده را داشته باشد. بنابراین اگر نوزادی دچار چنین علائمی شد، باید هرچه زودتر او را به مراکز درمانی رساند.
دکتر موسوی‌نژاد می‌گوید: نه تنها عسل، بلکه نگهداری یک سری داروها مثل داروهای پروبیوتیک در خارج از یخچال و مثلا در کابینت هم باعث رشد میکروب بوتولیسم در دارو می‌شود و نوزاد را به بیماری بوتولیسم مبتلا می‌کند.
این متخصص اطفال تاکید می‌کند که داروهای نوزادان به هیچ وجه در شرایط غیر استاندارد نگهداری نشوند و والدین به نکاتی که درباره نگهداری دارو روی جعبه آن نوشته شده، حتما دقت کنند. چراکه نگهداری برخی داروهای نوزادان در شرایط غیر استاندارد می‌تواند سلامت کودک - مخصوصا کودکان زیر ۲ سال - را به خطر بیندازد.