به گزارش همشهری آنلاین، دیابت با افزایش خطر چندین سرطان گوارشی همراهی دارد، ازجمله سرطان‌های کبد، روده بزرگ و راست‌روده و لوزالمعده. یک بازبینی نظام‌مند اخیر نشان داد که متفورمین با کاهش خطر سه نوع از این سرطان‌ها در بیماران مبتلا به دیابت همراهی دارد.
اما آیا واقعا یک داروی ضد دیابت محبوب می‌تواند از سرطان هم پیشگیری کند؟
چطور متفورمین ممکن است در برابر سرطان محافظت ایجاد کند
متفورمین یک داروی خط اول برای درمان دیابت نوع ۲ در بزرگ‌سالان و کودکان ۱۰ ساله و بالاتر است. این دارو معمولاً به همراه سایر راهبردهای کنترل قند خون، ازجمله رژیم غذایی و ورزش به کار می‌رود. متفورمین تولید گلوکز (قند خون) را در کبد مهار می‌کند، میزان جذب گلوکز بوسیله سلول‌ها و نیز حساسیت آنها به هورمون انسولین را افزایش می‌دهد.
دیابت با افزایش خطر ابتلا به چندین سرطان ازجمله سرطان‌های کبد، روده بزرگ و راست‌روده و لوزالمعده همراهی دارد.
با اینکه سازوکار دقیق اثر متفورمین مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که متفورمین از ساخته شدن گلوکز از منابع غیر کربوهیدراتی در بدن (فرآیند گلوکونئوژنز) جلوگیری می‌کند. کارشناسان می‌گوید شاید متفورمین به دلیل توانایی آن در کاهش میزان گلوکز و خواص ضد التهابی احتمالی، شرایط نامطلوبی را برای سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کند.
دلیل دیگر احتمالی ارتباط متفورمین با خطر کمتر سرطان‌های دستگاه گوارش، نقش آن در فعال کردن آنزیمی به نام «پروتئین کیناز فعال‌شونده بوسیله AMP» یا AMKAP است. گلوکز در کبد و افزایش جذب گلوکز در بافت‌های بدن می‌شود.
AMPK ممکن است بر خطر سرطان تأثیر بگذارد، زیرا به استرس متابولیک درون سلول‌ها پاسخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید
با متفورمین چقدر لاغر می‌شوید؟
یک داروی رایج فشار خون ممکن است طول عمر سالم شما را بیشتر کند
با این روش بدن تان را از قند خالی کنید
این ایده که متفورمین می‌تواند به عنوان یک داروی پیشگیری‌کننده سرطان عمل کند، پس از مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۵ که نشان‌دهنده کاهش خطر ابتلا به سرطان در میان بیماران دیابتی نوع ۲ تحت درمان با این دارو بود، محبوبیت پیدا کرد.
بررسی‌های مشاهده‌ای فراوانی وجود دارند که ارتباط متفورمین با سرطان‌های گوناگون را نشان داده‌اند، برای مثال یک تجزیه‌وتحلیل در سال ۲۰۱۴ متفورمین را با کاهش ۳۱ درصدی بروز کلی سرطان مرتبط کرد.
اگرچه این بررسی‌ها ارتباط احتمالی بین متفورمین و خطر سرطان را نشان می‌دهند، اما هنوز کارآزمایی‌های تصادفی‌شده تا به امروز کاهش قطعی سرطان را با مصرف این دارو را نشان نداده‌اند.
بنابراین پژوهش‌های بیشتری برای درک بهتر اینکه آیا متفورمین واقعاً پتانسیل پیشگیری از سرطان را دارد یا خیر، مورد نیاز است.
گام بعدی بررسی اثر ضد سرطان متفورمین چیست؟
تا به حال قوی‌ترین شواهد درباره اثر بالقوه ضد سرطان متفورمین از بررسی‌ها درباره افراد دچار دیابت به دست آمده است. اگر ثابت شود این دارو، خطر سرطان‌های گوارشی را کاهش می‌دهد، دست‌کم در ابتدا با بیشترین احتمال برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده خواهد شد.
گام بعدی این است که این دارو در بیماران دچار دیابت، در معرض خطر بالای دچار شدن به سرطان مانند افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان و افراد دارای ژن‌های افزاینده خطر سرطان آزمایش شود.
اما اگر قرار باشد متفورمین را در افراد غیر مبتلا به دیابت استفاده شود، پژوهش‌های بسیار بیشتری به خصوص کارآزمایی‌های بالینی با کیفیت بالا لازم است.
ارزان و در دسترس بودن متفورمین هم نقطه قوتی برای آن شمرده می‌شود.