تلویزیون هر سال با برنامههای تابستانی و جشنوارههای مختلف به استقبال تابستان رفته است اما امسال برای این استقبال، دستش از همیشه پرتر است با این تفاوت که گویی مدیران و برنامهریزان تلویزیون قدرت مخاطب شناسی خود را از دست دادهاند و نخستین خشت بنای برنامهریزی را برای تابستان مردم، اندکی کج نهادهاند.
هر سال تلویزیون با رسیدن فصل تعطیلی مدارس فیلمهای سینمایی و معمولا یک سریال ویژه را برای تماشاگران تدارک میدید اما امسال یک سریال به 4 سریال تابستانی افزایش یافته و تعداد فیلمهای سینمایی نیز به 400 رسیده است که به این ترتیب روزانه 2فیلم سینمایی را از تلویزیون شاهد خواهیم بود که شبکه دو و تهران میان شبکهها بیش از سایر شبکهها فیلم سینمایی به نمایش میگذارند.
سریال «رستگاران» هر شب ساعت 23 از شبکه سه سیما، سریال «شمس العماره»، یک سریال طنز به کارگردانی رامبد جوان و سریال مدرسه ما، مجموعه این 4سریال هستند که در برنامههای تابستانی تلویزیون جای گرفتهاند. همچنین سریال «درچشم باد» روزهای جمعه، «بشارت منجی» یکشنبهها و «سایه تنهایی» 3 شب در هفته از شبکه یک سیما پخش میشوند.
در میان فیلمهای سینمایی هم نام آثاری به چشم میخورد که به لحاظ فنی و مضمونی و نیز استقبالهای بینالمللی، پخششان در تلویزیون کمی حیرت انگیز بهنظر میرسد و از این جمله میتوان به فیلمهایی چون فیلادلفیا و استرالیا اشاره کرد که به همت تلاشهای هنرمندانه دوبله و ترجمه در سیما، قابلیت نمایش در تلویزیون کشورمان را پیدا کردهاند و علاقهمندان به این آثار میتوانند نسخه فارسی شده آنها را هم ببینند.
همه این زحمات جای تقدیر دارد اما همانطور که پیشتر نیز ذکر شد این برنامهها چندان مخاطبشناسانه تدارک دیده نشدهاند! تابستان ، فصل تعطیلی و اوقات فراغت است اما نه برای همه افراد جامعه و همه اقشار. تقریبا میتوان گفت فقط کودکان و نوجوانان هستند که در این ایام تعطیل هستند و فرصت بیشتری برای دیدن تلویزیون دارند. این عده در مقابل سایر اقشار مخاطبان ازجمله کارمندان، زنان خانه دار، جوانان، دانشجویان و... چندان طیف وسیعی را تشکیل نمیدهند.
همچنین مخاطب فارغالبال تلویزیون در تابستان، تماشاگر فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی نیست. بهنظر میرسد پخش تعداد قابل توجهی از سریالها و فیلمهای سینمایی آن هم با تداخل، در یک فصل به رکود چنین برنامههایی در سایر فصلها خواهد انجامید و به نوعی گذاشتن همه تخم مرغها در یک سبد محسوب میشود.
صد البته تلویزیون برای مخاطبان فصل تابستان خود که همانا کودکان و نوجوانان باشند، برنامههای متعدد و متنوعی ترتیب داده که از این بابت باید خوشحال بود. بهعنوان نمونه بیشترین سهم پذیرایی از مخاطبان کودک و نوجوان بهعهده شبکه دو سیما گذاشته شده و از صبح تا ساعت 19 شبکه یک و تهران هم برنامه مکمل کودک و نوجوان خواهند داشت.از جمله این برنامههای مکمل، برنامه عمو پورنگ و امیرمحمد است که بهصورت ویژه برای تابستان در شبکه یک تهیه شده است.
اما اگر سهم کودکان از تلویزیون در تابستان را بگذاریم کنار سهم بزرگترها که هم برایشان فیلم و سریال در نظر گرفته شده و هم برنامههای مناظره، گفتوگو و ویژهبرنامههایی چون شوک، مکس، ضربان و... مدیران سیما فراموش کردهاند که فقط کودکان و نوجوان در تابستان تعطیل هستند و بزرگترها مثل همیشه مشغول و شاید بیش از همیشه چرا که باید وقت بیشتری را با فرزندان خود بگذرانند.