همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: آن روزگار «آب‌متکا» ایستگاه توقف و استراحت زائران و عزاداران حرم بود. محل کنونی آب متکا همان مکان ورزشگاه قمربنی هاشم در بالای پل سیمان است. شیب‌تند تهران به سمت ری در این محدوده قرار داشت.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
آب متکا از شوش به شهرری سرریز می‌شد و در مسیر خود زمین‌های کشاورزی را آبیاری می‌کرد تا به ری می‌رسید. شدت آب به اندازه‌ای زیاد بود که اگر جسم سبکی وارد آب می‌شد به جای اینکه وارد نهر شود بالا و پایین می‌رفت و یک حرکت گردابی و لوله‌ای شکل به خود می‌گرفت. به همین دلیل به آب متکا معروف شده بود. سید محسن ماجدی، مدرس و ری‌پژوه، درباره این قنات و قهوه‌خانه‌های اطراف آن که خدمات به عزاداران مسلمیه ارائه می‌دادند، می‌گوید: «قدیم مردم پای پیاده یا با احشام و کالسکه برای ایام مسلمیه و محرم به شاه‌عبدالعظیم حسنی(ع) می‌آمدند. مخصوصا در فصول گرم سال، چون هنوز از آب‌متکا تا میدان شهرری بیشتر از ۳کیلومتر باقی مانده بود، مسافران برای رفع خستگی و تشنگی، اینجا توقف داشتند.
در کنار آب‌متکا ۲ قهوه‌خانه برقرار بود که مسافران در این محل اتراق می‌کردند. آب‌متکا اولین فضایی بود که در طول مسیر پیاده‌روی، آب روان و خنکی داشت و آنها می‌توانستند آب بخورند یا ظرف‌هایی که همراه‌شان بود را از آب پر کنند. در واقع این مکان، حکم ایستگاه‌صلواتی‌های امروز را داشت و از قبل همه‌چیز برای عزاداران فراهم شده بود. جالب این است که در راه برگشت هم چون همه مسیر سربالایی بود از این محل بیشتر استفاده می‌کردند. اگر این ایستگاه نبود، مردم در میان راه تلف می‌شدند.» برخی از اهالی نذورات و خیراتشان را به آب‌متکا می‌آوردند تا عزاداران گرسنه نمانند. چون شهرری زیر کشت گندم بود، به همین خاطر اغلب با نان و پنیر یا نان و خرما از مهمان‌ها پذیرایی می‌کردند.