همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: ۲نوع قالی غیرایرانی در تهران بافته می‌شد؛ یکی قالی ارمنی‌باف و دیگری یهودی‌باف. تا حدود ۴۰سال قبل، بافت قالی‌های ارمنی در مناطق شهری تهران از جمله محله مجیدیه، گرگان و ... رونق داشت و مشهود بود، اما اکنون سنت بافت این نوع قالی فراموش شده و تنها در تعداد محدودی از خانه‌های ارامنه ساکن در این محله‌ها هنوز می‌توان نشانی از آن یافت که از بزرگان و نسل‌های قبل به یادگار مانده است. قالی‌های اصفهان یا آذربایجان‌غربی هم به ارمنی‌باف شهرت داشته و قالی ارمنی هم به آنها می‌گفتند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
هویک میناسیان، محقق، نویسنده و از ساکنان محله مجیدیه، در این باره می‌گوید: «هنر قالیبافی ارامنه با کوچ اجباری آنها به ایران، به تهران راه پیدا کرد. ارامنه روستانشین، پشم گوسفند را که ماده اساسی قالیبافی است به صورت سنتی ریسیده و با مواد گیاهی رنگزای طبیعی، رنگ می‌کردند و با آن قالی می‌بافتند. بارها سیاحان و محققان انگلیسی و آمریکایی در روستاهای ارمنی‌نشین به جست‌وجو پرداخته‌اند و قالی ارمنی‌باف را از نظر نقش و طرح، هماهنگی نقش و رنگ و مرغوبیت جنس الیاف تمجید کرده‌اند.»
به گفته میناسیان، در دوران شاه‌عباس، هنر قالی ایران به اوج خود رسید. در آن زمان به سفارش دولت لهستان، قالی‌هایی مشهور به پولونز طراحی و بافته شد که به عقیده مانیا قازاریان، در کتاب قالی ارمنی، توسط طراحان ارمنی به سبک «باروکو» انجام شده است. این هنرمندان چون در تهران دیگر گوسفندی برای تأمین نخ پشمی مورد استفاده قالیبافی نداشتند، به کارهای صنعتی دیگر روی آوردند و به‌تدریج هنر قالیبافی، فراموش شد و اکنون از قالیبافان ارمنی قدیمی تنها نامشان و تعدادی از آثارشان به جای مانده است. در آن دوران این نوع فرش و قالی سهم بسزایی در پیشرفت اقتصادی تهران و کشور داشت.