همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: برای خیلی از افراد پیش می‌آید که هرقدر شب می‌خوابند، باز در طول روز خواب‌شان می‌آید و بی‌انرژی هستند و احساس خمودگی شدیدی دارند. خیلی‌ها این حالت خود را به فصل و کار زیاد و... ربط می‌دهند اما نمی‌دانند که موضوعات متعددی روی حس خستگی و خواب‌آلودگی آنها در طول روز مؤثر است. از کم‌آبی بدن گرفته تا عادت‌های ناسالم غذایی، سر ساعت معین نخوابیدن، مصرف برخی داروها، بعضی بیماری‌های زمینه‌ای، کم‌خونی و...
در این گزارش ۱۶ دلیلِ این که چرا بعضی از افراد با وجود این که فکر می‌کنند خواب شبانه خوبی دارند، اما در طول روز انرژی ندارند و احساس خستگی مفرط دارند را مطرح و بررسی می‌کنیم. همه این دلایل در گفتگو با دکتر احسان شایسته، پزشک عمومی بررسی و عنوان شده‌اند.
تغذیه نامناسب
تغذیه نامناسب، ارتباط تنگاتنگی با سطح انرژی ما دارد. اگر شب‌ها دیر غذا می‌خورید، غذاهای چرب می‌خورید، پرخوری می‌کنید، در ساعت نزدیک خواب‌تان خوراکی‌های شیرین مثل شیرین و نوشابه می‌خورید، هم کمک می‌کنید که کیفیت خواب‌تان پایین بیاید و هم صبح روز بعد کرخت و سنگین و خواب‌آلود خواهید بود.
کم‌تحرکی یا بی‌تحرکی بدن
نداشتن فعالیت بدنی مناسب و منظم به راحتی می‌تواند سطح انرژی شما را کاهش دهد و باعث شود که در طول روز و وسط انجام فعالیت‌های مهم روزانه خواب‌آلود باشید و مدام خمیازه بکشید یا تمایل به کش دادن بدن‌تان داشته باشید.
کم‌آبی بدن
عدم مصرف کافی مایعات می‌تواند به کاهش انرژی بدن و خستگی فرد در طول روز منجر شود. یک بطری آب را همیشه پر از آب کنید و کنار دست خود بگذارید و کم‌کم از آن بنوشید. به طوری که تا شب حداقل ۸ لیوان آب نوشیده باشید. کم‌آبی بدن تنها باعث خواب‌آلودگی نمی‌شود و می‌تواند به تدریج به اندام‌های مختلف ازجمله کلیه‌ها آسیب برساند.
نداشتن برنامه خواب ثابت
اگر برنامه مشخص و ثابتی برای خوابیدن ندارید و یک شب ۱۰ می‌خوابید و شب دیگر ساعت یک و شب بعدی ساعت ۱:۳۰ شب، نباید انتظار داشته باشید که بدن‌تان بتواند این وضعیت را در طول روز تحمل کند. نداشتن برنامه خواب ثابت می‌تواند کل روز، شما را خواب‌آلود نگه دارد. پس هر شب سر ساعت معینی برق‌ها را خاموش کنید و موبایل را کنار بگذارید و بخوابید.
برخی بیماری‌ها
بیماری‌هایی مثل دیابت، کم‌خونی، فشار خون بالا و مشکلات تیروئید می‌توانند به خستگی مفرط فرد در طی روز منجر شوند. در افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند، مقدار زیادی از قند بدن در جریان خون باقی می‌ماند. در حالی که در افراد عادی، این قند وارد سلول‌ها شده و تجزیه می‌شود تا انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کند. این افراد معمولا هرچقدر بخوابند، بازهم انرژی ندارند و در طول روز حس خستگی و خواب‌آلودگی دارند. البته افراد دیابتی معمولا خواب شبانه مناسبی ندارند و خیلی کوتاه یا منقطع می‌خوابند. بنابراین نه خواب شبانه خوبی دارند و نه احساس طراوت در طول روز.
مصرف بعضی داروها
برخی داروها به خصوص داروهای ضد افسردگی که خواب‌آور هستند، داروهای ضد اضطراب و ضد فشارخون می‌توانند باعث خواب‌آلودگی یا خستگی بدن در طول روز شوند.
بیشتر بخوانید؛
-
کم‌خوابی چه بلاهایی می‌تواند بر سر بدن بیاورد؟
-
۱۵ عارضه مصرف خودسرانه و بی‌رویه قرص خواب |همه بی‌خوابی ها اختلال نیستند
-
بلای خطرناکی که مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور سر شما می‌آورد
-
۹ دلیل بی‌خوابیِ شبانه در زنان
-
چرا بیشتر سالمندان شب‌ها خوب نمی‌خوابند؟ | ۸ توصیه برای بهبود خواب شبانه مامان‌بزرگ‌ها و بابابزرگ‌ها
استرس و اضطراب
استرس به خصوص استرس‌های عاطفی می‌توانند تأثیر زیادی روی کیفیت خواب شبانه و سطح انرژی ما بگذارند. به خصوص زمانی که این استرس‌ها به مشکلات جدی‌تری مانند اختلال اضطرابی منجر شوند.
افسردگی
افسردگی یک اختلال احساسی و روانی است اما خود را در تغییرات فیزیکی هم نشان می‌دهد. یکی از این تغییرات، خستگی زیاد و تمایل به خواب بیش از حد در طول روز است. اگر یک هفته یا بیشتر احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنید، بهتر است از یک متخصص روانپزشک کمک بگیرید.
سندروم پای بیقرار
پزشکان هنوز نتوانسته‌اند علت اصلی این مشکل را کشف کنند اما این مشکل قطعا باعث کاهش کیفیت خواب و کم‌خوابی می‌شود. بسیاری از افراد که دچار این مشکل هستند، بارها و بارها طی خواب بیدار می‌شوند اما بسیاری از این بیدار شدن‌ها در ذهن‌شان نمی‌ماند. برای همین مدام از خود می‌پرسند با وجود خواب خوب شبانه، چرا در طول روز این همه خسته‌ام؟
کمبود برخی ویتامین‌ها
کمبود برخی ویتامین‌ها مثل ویتامین B۶، ویتامین B۱۲، ویتامین D، منیزیم، کلسیم و آهن باعث افزایش خواب در طول روز و ایجاد احساس خستگی و بی‌حالی می‌شود. البته باید یادمان باشد برای رفع بی‌خوابی، خودسرانه این ویتامین‌ها را مصرف نکنیم؛ قبل از هر کاری حتما باید یک آزمایش خون بدهیم تا مشخص شود آیا واقعا کمبودی داریم یا نه.
داشتن عادت‌های ناسالم
مصرف زیاد کافئین، الکل، سیگار کشیدن و عدم فعالیت بدنی منظم می‌توانند بر کیفیت خواب تأثیر منفی بگذارند و شما را در طول روز خسته و خواب‌آلود نگه دارند.
عدم تعادل برخی هورمون‌ها
مشکلاتی مانند کم‌کاری تیروئید و نوسانات هورمون‌های جنسی می‌توانند منجر به خستگی ما در طول روز شوند. کم‌کاری تیروئید یعنی سوخت و ساز بدن ما بیش از حد آهسته است که این مساله می‌تواند موجب کرختی بدن طول روز و حتی افزایش وزن شود.
کم‌خونی
کمبود گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین می‌تواند باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و احساس خستگی شود.
آپنه خواب
بعضی از افراد تصور می‌کنند که شب‌ها به اندازه کافی می‌خوابند، اما اطلاع ندارند که آپنه خواب، مانع خواب کافی آنها است. آپنه تنفسی خواب، تنفس شما را در طول خواب قطع می‌کند و موجب می‌شود که هر عامل کوچکی شما را برای لحظه‌ای از خواب بیدار کند. بدون اینکه متوجه شوید. یعنی شما به اندازه کافی در رختخواب هستید، اما خواب کافی ندارید و در طول روز احساس خستگی زیاد می‌کنید.
آلرژی
برخی انواع آلرژی مثل آلرژی‌های فصلی می‌تواند به خواب ناآرام شبانه و درنتیجه خستگی فرد در طول روز و فعالیت‌های روزمره منجر شود. برخی از پزشکان معتقدند که آلرژی غذایی هم می‌تواند موجب خستگی و خواب‌آلودگی فرد شود. اگر بعد از خوردن وعده غذایی احساس خستگی می‌کنید، احتمالا بدن شما تحمل برخی از موادی که در غذای شما بوده را ندارد. آلرژی غذایی همیشه شما را دچار خارش و کهیر و اگزما نمی‌کند. گاهی اثر خود را با خستگی و بی‌انرژی شدن بدن نشان می‌دهد.
اختلال خواب
گاهی ممکن است فکر کنید که خواب باکیفیتی دارید اما درواقع برعکس، دچار اختلال خواب هستید و باید آن را جدی بگیرید. کارشناسان می‌گویند برای این که متوجه شوید اختلال خواب دارید یا نه، یک جدول تهیه کنید و در آن زمان به رختخواب رفتن، زمان تقریبی به خواب رفتن و زمان بیدار شدن را یادداشت کنید. مدت خواب هر شبانه‌روز را حساب کنید. ساعات محاسبه‌شده در ۷ روز را جمع و بعد حاصل را تقسیم بر ۷ کنید. اگر این میزان کمتر از ۷ ساعت است و طی روز احساس خواب‌آلودگی می‌کنید، احتمال این که دچار اختلال خواب شده‌اید، زیاد است.