همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: نمایش آیینی تعزیه برای نشان دادن واقعه عاشورا از سنت‌های دیرینی است که در میان تهرانی ها رواج داشته است. این نمایش آیینی از گذشته تا به امروز در حسینه‌ها، تکایا و مکان‌های عمومی برگزار می‌شده است. استقبال مردم تهران از تعزیه موجب شده بود تا مکان‌هایی اختصاصی برای اجرای تعزیه ساخته شود.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
شمیران از مناطقی است که دارای تکیه‌های تاریخی و چندین ساله است. این تکیه‌ها در محله‌هایی که در مجاورت هم قرار داشتند، ساخته می‌شد و همواره محلی برای گردهمایی مردم شمیران و سایر مناطق شهر به شمار می‌آمد. حصار بوعلی از معدود محله‌های شمیران است که دارای دو تکیه تاریخی است که به فاصله کمی از قرار هم دارند.
تکیه‌های حصار بوعلی با نام‌های تکیه بزرگ یا تکیه پایین، و تکیه آقا یا تکیه بالا شناخته می‌شوند. تکیه بالا یا حسینیه حصاربوعلی قدمت کمتری دارد و بعد از تکیه پایین ساخته شده است. این تکیه در میان اهالی منطقه به نام تکیه آقا مشهور است و در نوشته کاشیکاری شده مقابل تکیه هم به این نام اشاره شده است.
علیرضا زمانی، تهران پژوه، می‌گوید: «این تکیه از یـادگارهای کامـران میـرزا نـایـب‌السلطنـه، فـرزنـد ناصرالدین شاه قاجار است. گفته می‌شود که باغ کامرانیه پس از مرگ کامران میرزا، در ۱۳۰۷ شمسی به دست ورثه او فروخته شد، اما قطعه زمینی از آن باغ را برای ساختن تکیه در نظر گرفته شده است.»
آن گونه که روح الله مهرپارسا، در مجموعه مقالات حصار بوعلی آورده است، تکیه آقا در آن دوره محل اجرای نمایش تعزیه‌ای با نام «روز محشر» بوده و از محله‌های دیگر هم برای تماشای تغزیه به محله حصار بوعلی می‌آمده‌اند. علیرضا زمانی درباره بانی تکیه و وجه تسمیه نام آن می‌گوید: «تکیه آقا نامی است که در میان مردم مشهور است و بعد از بازسازی به نام حسینیه حصار بوعلی هم شناخته می شود اما به دلیل شهرت این تکیه، نام تکیه آقا در کاشیکاری روی تکیه درج شده است.»
علاقه کامران میرزا به ساخت تکیه
علیرضا زمانی، علاقه کامران میرزا به تعزیه را دلیل ساخت تکیه بالا می‌داند و توضیح می‌دهد: «علاقه ناصرالدین شاه به تعزیه و ساخت تکیه نیاوران موجب شد تا کامران‌میرزا، فرزند ناصرالدین شاه و منیرالسلطنه هم به ساخت تکیه ای برای اجرای تعزیه در همسایگی نیاوران اقدام کند. از آنجا که اهالی این شاهزاده قجری را آقا صدا می‌کردند نام تکیه تازه‌پاگرفته هم تکیه آقا شد.»
کامران‌میرزا این تکیه را برای برگزاری مراسم امام حسن(ع) وقف کرده بود و یکی از مناسبت‌های معروف ماه مبارک رمضان هم در آن روزگار مربوط به سالروز میلاد امام حسن(ع) بود به همین دلیل در این تکیه ایام ماه مبارک رمضان مراسم تعزیه اجرا می‌شد.