تعزیه

تعزیه‌خوانی در میدان چاله‌حصار | وقتی سکنه تهران به جانفشانی در تعزیه‌داری مشغول بودند

میدان‌ها در تهران قدیم محل مناسبی برای برگزاری مراسم مذهبی ایام محرم، اجتماع هیئت‌ها، اجرای تعزیه و شبیه‌خوانی بود.

تکیه شوفرها؛ پاتوق چهره‌های سیاسی، هنری و فرهنگی | برپایی تعزیه از دهه ۴۰

تکیه شوفرها سال ۱۳۲۴ به همت مرحوم حاج‌حسین عظیمی در میدان قزوین تهران راه‌اندازی شد. در سال‌های اولیه مراسم عزاداری در تکیه به روضه‌خوانی و سینه‌زنی و اجراهای جسته و گریخته نمایش تعزیه خلاصه می‌شد.

شکوه تعزیه‌های ری با حضور حرفه‌ای‌ها از سراسر ایران

ری از روزگار قدیم یکی از کانون‌های اصلی تعزیه بوده و نقل است که بسیاری از تهران‌نشین‌ها در دهه اول محرم برای تماشای تعزیه به تکیه‌های اطراف حرم عبدالعظیم(ع) یا زمین‌های کشاورزی و بایر نزدیک حرم که محل برپایی تعزیه بود، می‌رفتند.

اجرای تعزیه معروف و پرطرفدار روز محشر در تکیه آقا | تنها تکیه‌ای که تعزیه میلاد امام حسن(ع) را برگزار می‌کرد

استقبال مردم تهران از تعزیه موجب شده بود تا در دوره قاجار مکان‌هایی اختصاصی برای اجرای تعزیه ساخته شود.

واکنش مردم به ممنوعیت تعزیه | افزایش چشمگیر موقوفات برای اجرای شبیه‌خوانی در دوران پهلوی اول

آیین عزاداری اباعبدالله(ع) تقریباً از دوره صفویان یعنی سال ۹۳۳ خورشیدی در ایران متداول شد. این آیین در میان ایرانیان و اهالی پایتخت از اهمیت و قداست ویژه ای برخودار بوده و به همین دلیل عمده نذورات اهالی پایتخت وقف مراسم عزاداری اباعبدالله می‌شد که دربسیاری مواقع از سر لجبازی با حکومت بود.

هنر موسیقی در خدمت سوگواره آیینی | رواج سازهای اروپایی در تعزیه از دوره قاجار

یکی از مهم‌ترین بخش‌های اجرای مراسم تعزیه در هر نمایش و ذکر مصیبت اهل‌بیت (ع) موسیقی شروع نمایش است؛ نوایی حماسی که اغلب با سازهای کوبه‌ای و بادی نواخته می‌شود.

شرط حضور اسب‌ها در تعزیه‌های ری چه بود؟ | نذر شتربان‌های باقرآباد در دهه اول محرم

از سال‌های قدیم رسم بر این بود که اسب های تعزیه را از میدان تره‌بار شوش به ری می آورند تا مراسم تعزیه تاسوعا و عاشورایی حسینی برپا شود.

تعزیه‌ خانگی به سبک اعیان و اشراف

دوران آقامحمدخان و فتحعلی‌شاه معمول بود که اعیان و اشراف در تکایا و منازل خود تعزیه برگزار کنند. البته در زمان محمدشاه و ناصرالدین‌شاه این نوع تعزیه‌خوانی‌ها بیش از پیش رواج یافت.

استقبال خیره‌کننده از شبیه‌خوانی در تکیه دولت | حضور سفرا و جهانگردان خارجی در بزرگ‌ترین تعزیه طهران

افزایش جمعیت تهران و اشتیاق عامه مردم، اعیان و اشراف به تعزیه، باعث شد دیگر تکیه دولت قدیم گنجایش انبوه تماشاگران را نداشته باشد و محل مناسبی برای برپایی تعزیه‌های دولتی و درباری محسوب نشود.

ببینید؛ حرف های جالب بنیانگذار حضور زنان در تعزیه | زنان از چه زمانی تعزیه اجرا کردند؟

از روزگاری که «مریم رنجبر» تعزیه‌خوانی در بوشهر را آغاز کرد، حدود ۳ دهه می‌گذرد.

این تکیه ۸۰ سال قدمت دارد

گاراژی که تکیه شد

بین همه تکیه‌ها و حسینیه‌های پرتعداد پایتخت، بعضی از آنها داستان و حتی نام متفاوتی دارند، تکیه شوفرها یکی از این تکیه‌های متفاوت است. جالب است بدانید که این تکیه در واقع یک گاراژ قدیمی است که در ایام محرم به محلی برای عزاداری و اجرای تعزیه تبدیل می شود.

در پایتخت کجا شبیه‌خوانی ببینیم؟

تعزیه؛ مقصد گردشگری مذهبی

تعزیه یکی از محبوب‌ترین آیین‌های مذهبی‌ ماه محرم است که معمولا گردشگران زیادی را به مراسم عزاداری امام‌حسین(ع) و یاران باوفایش می‌کشاند. تعزیه‌ها، تئاترهای مذهبی درباره واقع کربلا هستند.

زنان شبیه‌خوانان این تعزیه بودند | نقش معین‌البکاء در برپایی مراسم‌ شبیه‌خوانی

اگرچه تعزیه را به عنوان هنری مردانه می‌شناسیم و مردان به عنوان شبیه‌خوان اجرای نقش‌های مختلف این نمایش را برعهداه دارند، اما نشانه‌هایی از اجرای تعزیه توسط زنان در دوران قاجار وجود دارد. در ادامه به نقش زنان در اجرای تعزیه دوران قاجار پرداخته‌ایم.

اعتراض روحانیون به تعزیه‌های تجملی و تفننی

مراسم تعزیه و شبیه‌خوانی تا زمانی‌که ناصرالدین‌شاه زنده بود، سال به سال پرشورتر و مجلل‌تر برگزار می‌شد، اما با روی کارآمدن مظفرالدین‌شاه هرچند این مراسم در میان رجال و عامه مردم طرفداران پروپاقرصی داشت.

تماشای تعزیه در حسینیه اعظم برغان

محرم در اولین تکیه تعزیه کشور

 مراسم تعزیه حسینیه اعظم برغان به‌عنوان اثری معنوی و غیرملموس به شماره ۲۰۳ در تاریخ ۲۳ خرداد سال ۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

۷ نکته از تعزیه که کمتر می‌دانید | موافق خوان و مخالف خوان چه کسانی هستند؟

هر صحنه تعزیه تلاشی است برای شبیه خوانی واقعه کربلا تا شاید مخاطبان این تئاتر مذهبی تصویری دقیق‌ از روایت‌ها و ناگفته‌های آن داشته باشند، به رسم قدیم کاربلدترین‌ها مسئولیت اشقیاء خوانی و مظلوم‌خوانی را برعهده می‌گیرند.

روایت جالب یک تعزیه خوان قدیمی از برخورد مردم با دشمنان امام حسین| از نفرین مردم تا گریه کردن شمر ذی الجوشن

هرسال که محرم می‌شود، استاد بیژن معینیان، تعزیه‌خوان قدیمی با دلی مملو از عشق حسین(ع) با تعزیه‌خوانی پرچم عزای سیدالشهدا را بالا نگه دارد. هرچند سال‌ها از نخستین باری که لباس قرمز را برای مخالف‌خوانی بر تن کرده، می‌گذرد اما هنوز هم چشمانش تاب دیدن ملامت عزاداران حسین(ع) را ندارد.

از زره بافی چه می‌ دانید؟ | ماجرای هنری که برای تعزیه زنده مانده است

حلقه‌های ریز مفتول را هنرمندانه در هم می‌بافد تا ترکیب چشم نواز «یا حسین» روی زره نقش ببندد.

مراسم ویژه رمضان در تهران قدیم | اجرای تعزیه به مناسبت شهادت حضرت علی(ع) و تولد امام حسن(ع)

اجرای نمایش تعزیه یکی از برنامه‌های رایج اهالی تهران قدیم در ماه مبارک رمضان بود که البته به نسبت ماه محرم و صفر عمومیت کمتری داشت و اجرایش مقطعی بود. اما به دلیل ارادت کامران میرزا به امام حسن مجتبی(ع) مراسم نمایش تعزیه در تکیه‌آقا حصاربوعلی در ماه مبارک رمضان در دوره ناصری اجرا می‌شد.