همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: درست است که نمک، غذاها را خوشمزه می‌کند اما مصرف بیش از حد آن بیماری‌ها و عارضه‌های زیادی از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی برای انسان به همراه دارد.
بیماری‌های قلبی و عروقی هم عمده‌ترین دلیل مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در کل جهان است که سالانه موجب مرگ بیش از ۱۷ میلیون نفر می‌شود که بروز آنها با مصرف بیش از حد نمک ارتباط دارد. یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های قلبی و عروقی، "فشار خون بالا" است که یک‌سوم ایرانی‌ها به این بیماری خطرناک مبتلا هستند و البته نیمی از آنها خودشان از این موضوع خبر ندارند.
بر این اساس سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط تدوین شد و یکی از اسنادی است که از بازه زمانی ۱۳۹۴ تا ۱۴۱۴ در حال اجراست. هدف چهارمِ این سند کاهش ۳۰ درصدی مصرف نمک در کشور بود اما طبق گزارش‌های موجود، نه تنها این هدف محقق نشده، بلکه در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ حدود ۲ درصد نیز به این میزان افزوده شده است.
بیشتر بخوانید؛
-
یک‌سوم ایرانی ها فشارخون بالا دارند | ارتباط ازدواج های فامیلی با فشار خون بالا
-
اگر زیاد نمک بخورید به دیابت مبتلا می شوید
-
نمک هم دیابت می‌آورد؟ | دیابتی‌ها نمک صورتی بخورند یا نخورند؟
۱۶ توصیه مهم درباره مصرف نمک
در این گزارش ۱۶ توصیه بسیار مهم درباره مصرف نمک مطرح می‌شود که خیلی‌ها نمی‌دانند و آگاهی درباره آنها به ما کمک می‌کند تا سبک زندگی بهتری را در پیش بگیریم و از انواع بیماری‌ها دورتر بمانیم.
۱. میزان مصرف نمک در ایران ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی است.
۲. فقط در طول سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ شیوع مصرف نمک بیش از حد نزد ایرانیان ۲ درصد افزایش یافته است.
۳. بیماری‌های قلبی و عروقی مثل فشار خون بالا، عمده‌ترین دلیل مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است که سالانه موجب مرگ بیش از ۱۷ میلیون نفر می‌شود که بروز آنها با مصرف بیش از حد نمک و رژیم غذایی ناسالم ارتباط مستقیم دارد.
۴. طبق نظر محققان، میزان مصرف نمک در ایران حدود ۱۰ تا ۱۵ گرم در روز است که این میزان بسیار بیشتر از حد استاندارد مصرف نمک (حداکثر ۵ گرم در روز/ تقریبا معادل یک قاشق چایخوری) است.
۵. سرانه مصرف نمک در یک سال توسط ایرانی‌ها ۶ کیلوگرم است. در حالی که در جهان سالانه ۳ کیلو نمک می‌خورند.
۶. یکی از اهداف سند ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، کاهش ۳۰ درصد مصرف نمک در کشور بود که بر اساس گزارش‌های موجود، نه تنها این هدف محقق نشد، بلکه ۲ درصد نیز افزایش یافته است.
۷. هر فرد باید روزانه ۵ گرم نمک مصرف کند و همان مقدار کم نمک هم باید فقط از نوع تصفیه‌شده و یددار باشد. نمک تصفیه‌شده، نمکی است که در آن ناخالصی‌های نامحلول مانند فلزات سنگین و همچنین ناخالصی‌های محلول مانند آهک، شن و ماسه طی فرآیندی در کارخانه حذف شده باشد.
۸. موقع خرید نمک، همیشه حتما به درج "پروانه ساخت وزارت بهداشت" روی بسته بندی نمک یددار تصفیه شده توجه کنید و اگر این عنوان را نداشت، خرید نکنید.
۹. دقت کنید که عبارت «نمک یددار تصفیه‌شده» روی بسته بندی نمک درج شده باشد و از خرید هرگونه نمک با عنوان «صادراتی صنعتی» یا «نمک دریا» خودداری کنید.
۱۰. نمک مصرفی را نباید بیش از ۶ ماه در خانه نگهداری کرد. چراکه ذخیره کردن نمک یددار به مدت طولانی (بیش از ۶ماه) موجب از دست رفتنِ بخشی از ید آن می شود.
۱۱. برای حفظ ید در نمک، باید نمک را دور از نور و رطوبت و در ظرفِ دربسته‌ی پلاستیکی، چوبی، سفالی یا شیشه های رنگی و تیره نگهداری کرد و جهت اضافه کردن آن به غذا در زمان پخت و پز، نمک را در انتهای پخت اضافه کرد تا ید آن در حداکثر مقدار حفظ شود.
۱۲. موقع خرید هر کالای خوراکی، برچسب اطلاعات غذاییِ درج‌شده روی آن را مطالعه کنید. سعی کنید مواد غذایی با برچسب کم نمک و بی‌نمک را انتخاب کنید.
۱۳. مصرف زیادِ نمک به معنی شور کردن غذاها نیست. درصد بالایی از نمکی که ما روزانه مصرف می‌کنیم، "نمک پنهان" است که در مواد غذایی گوناگون مثل نان، پنیر، گوشت‌های فراوری شده مثل همبرگر، سوسیس، کالباس و همچنین پیتزا، سیب‌زمینی سرخ‌شده، سس گوجه‌فرنگی، کنسروها، خیارشور، سوپ‌های آماده و ... وجود دارد.
این ۳ نکته را حتما رعایت کنید
بیماری‌های قلبی و عروقی، مهم‌ترین دلیل مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در جهان است و مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری قلبی و عروقی، فشار خون بالا است. در ایران نیز ۵۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال در ایران مبتلا به پرفشاری خون یا فشار خون بالا هستند. هرچند ژنتیک در ابتلا به فشار خون بالا پررنگ‌ترین نقش و سهم را دارد، اما تغذیه و رژیم غذایی نامناسب نیز در آن بی تاثیر نیست. در این میان، محدودیت در مصرف نمک نیز نقش مهمی در سلامت قلب و پیشگیری از فشار خون دارد.
دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این رابطه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: علاوه بر ژنتیک، سبک تغذیه در ابتلا یا عدم ابتلا به عارضه فشار خون بالا نقش مهمی دارد. این در حالی است که میزان مصرف نمک در ایران ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی است.
قارونی می‌گوید: افرادی که فشار خون بالا را در ژن خود ندارند، نیاز نیست نگران این عارضه باشند. اما حتی همین افراد هم باید ۳ نکته را رعایت کنند؛ مصرفِ کمِ نمک، تغذیه سالم و پرهیز از بی‌تحرکی.