همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: دکتر روشنک مکبری نژاد، متخصص طب ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید پزشکی با اشاره به اصولی که برای سلامتی باید رعایت کرد، می‌گوید: برای سلامتی باید ۶ اصل را رعایت کنیم که که به آن‌ها «سبته سلامتی» نیز در طب ایرانی گفته می‌شود. این ۶ اصل عبارتند از: آب و هوا، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، حرکت و سکون، حالات روحی و روانی، دفع مواد زائد و نگهداری مواد ضروری بدن و خواب و بیداری. یکی ازاین ۶ اصل را حرکت و سکون می‌نامیم که ورزش هم زیر مجموعه آن است. ورزش برای حفظ سلامتی و پیشگیری ازبیماری خیلی اهمیت دارد، به طوری که ابوعلی سینا یکی از مهمترین تدابیری که برای تندرستی و سلامت لازم است را ورزش می‌داند، او اول ورزش بعد غذا و بعد خواب را برای حفظ سلامتی موثر می‌داند.
اهمیت ورزش در چیست؟
او درباره اهمیت ورزش در جوامع امروزی، بیان می‌کند: امروزه کم‌تحرکی و زندگی صنعتی رواج دارد و ورزش عامل بسیار مهمی در سلامتی است چرا که به دلیل کم تحرکی مواد زائد بدن زیاد می‌شود و با ورزش این مواد زائد از بدن خارج خواهد شد. اما درباره ورزش مناسب طب ایرانی یک نسخه کلی برای همه نمی‌دهد. در حال حاضر اینطور مد شده که یک ورزش تازه می‌آید و همه بدنبال آن می‌روند. به عنوان مثال همه بدون توجه ویژگی‌های فردی و فیزیکی خود بدنسازی را انتخاب می‌کنند چرا که امروزه مد است همه به بدنسازی بروند. اما بر اساس طب ایرانی، مکان ورزش، مدت ورزش، نوع ورزش و شدت ورزش با توجه به ویژگی‌ها و مزاج‌های افراد مختلف فرق می‌کند.
بهترین زمان ورزش
این متخصص طب ایرانی درباره بهترین زمان ورزش کردن توضیح می‌دهد: بهترین زمان ورزش با توجه به فصل از دیدگاه طب سنتی متفاوت است. بهترین زمان وقتی است که هوا در اعتدال باشد. در فصل‌های گرم بهتر است که ورزش در ابتدای روز و زمانی انجام گیرد که هوا اعتدال بیشتری دارد. در فصل‌هایی که هوا سرد است ساعات نزدیک ظهر بهترین زمان انجام ورزش است. در این زمان سردی هوا کمتر شده و اعتدال بیشتری دارد. نکته مهم در این میان این است که زمان ورزش باید با زمان غذا خوردن فاصله داشته باشد. یعنی تا حدود دو ساعت بعد از خوردن غذا فرد نباید ورزش کند. از طرفی با شکم گرسنه هم نباید ورزش کرد.
بهترین فضا برای ورزش
مکبری نژاد درباره فضای مناسب ورزش کردن هم می‌گوید: در مورد مکان ورزش هم باید توجه داشت که ورزش باید جایی انجام شود که آلودگی کمتر باشد. اگر ورزش در مکان سر بسته انجام می‌گیرد باید حتما تهویه خوبی داشته باشد و هوا نسبتا مرطوب باشد.
این متخصص ادامه می‌دهد: مدت و نوع و شدت ورزش، در طب ایرانی با توجه به شرایط هر فردی متفاوت است و به عواملی نظیر سن، جنسیت (نوع ورزش خانم‌ها با آقایون متفاوت است)، شغل (شغل در نوع ورزش فرد تاثیر دارد؛ به عنوان مثال افرادی که کارهای یدی انجام می‌دهند مانند کارگرها لازم نیست ورزش‌های شدیدی انجام دهند)، مزاج و نوع بیماری که شخص به آن مبتلا است، بستگی دارد. کسی که زانو یا کمرش درد می‌کند باید ورزشی متناسب با بیماری خود انجام دهد.
اهمیت تعیین نوع ورزش برای مزاج مناسب
این متخصص طب ایرانی درباره اهمیت تعیین نوع ورزش هم تاکید می‌کند: یکی از مباحثی که در ورزش باید به آن توجه داشت، مزاج شخص است. افراد باید ورزش را متناسب با نوع مزاج خود انتخاب کنند. افراد دارای مزاج سرد و مرطوب تر، بیشتر از بقیه افراد به ورزش احتیاج دارند، چرا که از نگاه طب ایرانی حرکت و ورزش باعث گرمی بدن می‌شود.
به گفته مکبری‌نژاد این افراد می‌توانند هم سریع‌تر و هم مدت طولانی‌تری ورزش کنند. برای همین برخی از ورزش‌ها مانند، فوتبال والیبال و بسکتبال، که ورزش‌های شدید، طولانی مدت و سرعتی محسوب می‌شوند، مناسب این افراد هستند.
او ادامه می‌دهد: افرادی هم که مزاج گرم و تر دارند، ورزش شدیدی انجام دهند، اگر چه می‌توانند مدت زمان طولانی ورزش کنند. این افراد بهتر است در هوای خنک ورزش کنند. افرادی که دارای مزاج خشک هستند باید کمتر ورزش کنند. برای این افراد ورزش‌های آبی مانند شنا بهتر است. ما به جوانان دارای مزاج خشک که ورزش‌هایی نظیر بدنسازی انجام می‌دهند توصیه می‌کنیم شنا را جایگزین کنند.
بیشتر بخوانید: