همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: با دقت در نقشه قدیمی شهر تهران که مربوط به زمان قاجار است متوجه می‌شویم که در سال ۱۲۴۸تعداد زرتشتیان تهران ۱۱۱ نفر است در حالی که در همان سال تعداد یهودیان تهران به ۱۵۷۸ نفر می‌رسد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
یهودی‌ها و کلیمی‌ها از جمله ساکنان قدیمی محله عودلاجان هستند که در طبابت و همچنین امور نمایش و تئاتر باعث تحول و پیشرفت تهران شدند. نصرالله حدادی، تهران‌پژوه، در این باره می‌گوید: «یهودی‌ها برخلاف اعراب در جنوب ناصرخسرو سکنا گزیدند. کوچه هفت‌کنیسه در قلب عودلاجان (میدان سرچال) از اولین نقاط تمرکز یهودیان در این محله محسوب می‌شود. در این کوچه باریک و مارپیچ حدوداً ۳۵ خانوار سکونت داشتند و یکی از شاخص‌های مهم آن وجود هفت کنیسه بود.»
سال ۱۳۲۱ جمعی از معتمدان و خیران جامعه یهودی تهران با کمک چند پزشک یهودی، درمانگاهی کوچک در محل کنیسه "ملا حنینا" در ضلع شرقی محله سنتی کلیمیان تهران در بخش عودلاجان و در حاشیه خیابان سیروس که به تازگی احداث شده بود برپا کردند. روزهای اول فعالیت درمانگاه، مراجعان عموماً مادران یهودی بودند که فرزندان خود را به دلیل آلودگی آب آشامیدنی و بدی تغذیه با علائم استفراغ و اسهال در بغل گرفته بودند و انتظار دارو و غذا داشتند تا اینکه تعداد مراجعان هر روز بیشتر شد و بیماران غیریهودی ساکن اطراف محله نیز به مراجعه‌کنندگان افزوده شدند.
هئیت مدیره کانون خیرخواه و پزشکان همکار، تصمیم گرفتند اولویت کار خود را مبارزه با تیفوس قرار دهند. پس از فروکش کردن همه‌گیری تیفوس، از سال ۱۳۲۴ موضوع گسترش درمانگاه، تاسیس بیمارستان در هئیت مدیره کانون خیرخواه مطرح و اقدام های لازم برای اجرای آن انجام شد. توسعه درمانگاه و احداث بیمارستان، واقعه ای مهم در تاریخ زندگی یهودیان تهران است.