همشهری آنلاین-حمیدرضا رسولی: شروع موج مهاجرت به محله راه آهن با ساخت ایستگاه راه آهن در سال ۱۳۰۶ بی ارتباط نبوده است. مهاجرانی که از ابتدای دهه ۲۰ سودای راه اندازی کسب و کار و زندگی در پایتخت را داشتند مسیر ریلی را انتخاب می کنند و بعد از ورود به تهران همان نزدیکی‌ها اتراق می کردند. محله راه آهن به همین سادگی از دهه ۲۰ شمسی به سکونتگاه مهاجران تبدیل شد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
درباره نخستین مهاجرانی که در محله راه آهن و محدوده اطراف آن سکونت پیدا کردند روایت های مختلفی وجود دارد. عده ای از پژوهشگران و ساکنان قدیمی راه آهن معتقدند وجود ایستگاه راه آهن یک محرک قوی برای سکونت مهاجران در این محله بوده اما شروع ساخت و سازها در دوره پهلوی هم مزید بر علت شده بود تا محله راه آهن به نخستین انتخاب مهاجران شهرهای مختلف برای سکونت در تهران تبدیل شود.
منوچهر قره باغی، یکی از ساکنان قدیمی راه آهن درباره شروع موج مهاجرت ها به این محله می گوید: «فراهانی ها را می توان جزو نخستین طایفه هایی دانست که از تفرش به تهران آمدند و حوالی امیریه امروزی سکونت پیدا کردند. آنها که عمدتا بناهای ماهری بودند در راه آهن یک کلونی قوی را تشکیل دادند و زمانی که جمعیت شان به حد نصاب قابل اعتنایی رسید هیات بناها را در خیابان مختاری غربی تاسیس کردند. سکونت فراهانی‌ها در محدوده اطراف راه آهن از دهه ۲۰ شروع شد و تا دهه ۴۰ ادامه پیدا کرد. هنوز هم نام فراهانی روی تابلوی بسیاری از کوچه های اطراف میدان راه آهن دیده می شود.»
همدانی ها دومین طایفه ای بودند که در معدود کوچه پسکوچه های محله راه آهن در دهه ۳۰ سکونت پیدا کردند اما حضور آنها در این محله با فراز و نشیب های بسیاری همراه بود. فراهانی در این باره می گوید: «بیشتر همدانی ها که به محله راه آهن آمدند اهل قره قان بودند که منطقه ای بین قزوین و همدان بود. قره قانی ها ابتدا در خانی آباد و گود باغچالی زندگی می کردند اما در دهه ۳۰ به محله راه آهن آمدند و مغازه های آهن فروشی داشتند. آنها با رونق گرفتن ساخت و سازها در تهران و افزایش ناگهانی قیمت آهن به بازار آهن رفتند و از تمکن مالی بالایی برخوردار شدند.»
ماجرای مهاجرت زنجانی‌ها به راه آهن هم در تاریخچه این محله قدیمی حک شده و قدیمی ها معتقدند حضور آنها موجب رونق گرفتن جگرکی های اطراف میدان راه آهن شده بود. فراهانی در این باره می گوید: «حد فاصل سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۰ اقوام مختلفی در محله راه آهن سکونت پیدا کردند اما کمتر قومی را می توان سراغ داشت که مثل زنجانی ها روی فرهنگ و سبک زندگی قدیمی های این محله اثر گذاشته باشند. آنها که مردمان سختکوشی بودند به نانوایی های محدوده اطراف راه آهن رونق بخشیدند و بعد هم در ابتدای خیابان ولی‌عصر مغازه جگرفروشی باز کردند. زنجانی‌ها جزو نخستین افرادی بودند که جگر را به صورت کباب شده به مشتری های تهرانی عرضه می کردند و به همین دلیل نامشان در تاریخچه محله ما حک شده است.»