این وصایای امام متقین نه مربوط به آن زمان، بلکه به‌گونه‌ای است که در سراسر اعصار جاریست؛ وصیت جامعی که مبحث گرانسنگی از اصول توحیدی و آیین زیست اجتماعی و در یک کلمه حیات طیبه برای بشر خسته از آلام و دردها را دارد.
از این منظر تفاوت رهبران الهی و امام معصوم با دیگر رهبران سیاسی و مصلحان اجتماعی مشخص می‌شود، آنجا که پیام امام معصوم به‌دلیل اتصال بی‌واسطه با عالم غیب و نگاه قدسی به انسان و بشریت تا امتداد تاریخ جاری و پرطراوت و با نشاط است.
وصیت امام علی(ع) نه مختص به مسلمانان بلکه مختص همه کسانی است که به آمال انسانی فکر می‌کنند و انسانیت را جست‌وجو می‌نمایند.
و شگفت اینکه هرچه زمان می‌گذرد بر عکس دیگر مصلحان و رهبران، که رنگ و بوی کهنگی می‌گیرند، پیام امام امیرالمؤمنین درخشنده‌تر می‌شود و احساس نیاز انسان به این پیام آسمانی بیشتر می‌گردد.
چرا احساس نیاز به پیام امام علی(ع) بیشتر می‌شود و چرا امام امیرالمؤمنین نه برای یک زمان و یک مکان، بلکه برای همه مقاطع تاریخ و زمان‌ها و همه انسان‌هاست؟
پاسخ این سؤال در این مفهوم قرار گرفته است که امام علی(ع) علاوه بر ارتباط با عالم غیب و برگزیده‌شدن از جانب خدا، فردی بود که تمام صفات انسانی در وی به مرحله فعلیت درآمده بود و نمونه یک انسان کامل بود. ذکر این سرگذشت به مطلب فوق کمک خواهد کرد.
« روزی امام با جماعتی از یکی از کوچه‌های کوفه می‌گذشت، دختری دید که دست پیرمردی نابینا را گرفته، گدایی می‌کند. فریاد زد: این چیست؟ گفتند مردی مسیحی است. گفت: تا جوان بود و کارآمد به او کار می‌دادید، اکنون فراموشش کرده‌اید؟ از بیت‌المال به او ماهیانه بدهید» .
این است نمونه یک انسان کامل که می‌تواند به عنوان یک الگو قرار گیرد.امام علی(ع) نه تنها در جامعه بشری تنهاست بلکه در میان دوستداران نیز تنهاست؛ آنجا که ملاک حب و بغض نه شخص بلکه عمل به سیره و رفتار آن امام عدالت است.
ملاک نزدیکی به امام، عمل به دستورات و وصایای عظیم تاریخی ایشان است؛ همان عظیم‌ترین وصیت تاریخی که روز و شب جامعه بشری خسته را به سمت حیات طیبه می‌خواند.
حق را بگویید و کار را برای خدا بکنید.
خصم ظالم و پشتیبان مظلوم باشید.
شما دو تن (حسن و حسین) را و همه فرزندان و خاندانم را و هر کس را که این وصیت به او برسد (تا پایان روزگار)، سفارش می‌کنم به رعایت تقوی و نظم‌دادن به کارها و برطرف‌ساختن اختلاف‌ها.
خدا، خدا، درباره یتیمان! مبادا یک وعده گرسنه بمانند و یک لحظه مورد توجه نباشند. خدا، خدا، درباره همسایگان! این سفارش پیغمبرتان است که حق همسایگان را رعایت کنید.
خدا، خدا، درباره قرآن! مبادا دیگران به قرآن عمل کنند و شما نکنید.
خدا، خدا، درباره نماز! نماز ستون دین است.
خدا، خدا، درباره خانه کعبه! تا هستید، خانه خدا را از خود خالی نگذارید.
خدا، خدا، درباره جهاد! با مال، با جان و با زبان در راه خدا جهاد کنید.
به‌هم پیوندید و به حال یکدیگر برسید.
به هم پشت نکنید و از یکدیگر نبرید.
امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید. اگر امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنید، بدترینان بر شما حکومت کنند و در زمانی که بدترین کسان حکومت کنند، هر چه دعا کنید، خداوند مستجاب نخواهد کرد...